Գրքեր

Առակներ և պատումներ

Հաճախ մարդիկ իրենց գաղափարներն ուրիշներին հաղորդելու և ավելի պարզ բացատրելու նպատակով առակներով են խոսում:

Առակը փոխաբերական իմաստ ունեցող պատմություն է, որը նպատակ ունի անուղղակի կերպով որևէ ճշմարտություն բացահայտել: Հնում «առակ» բառը նշանակել է նաև խրատ, իմաստություն։

Առակները ստիպում են ունկնդիրներին հետաքրքրվել, մտածել, խոկալ և ինքնուրույն եզրակացություններ անել:

Կայքի «Առակներ» բաժինը ներկայացնում է մարդկանց կյանքի տարբեր դրվագներ ու իրավիճակներ: Այս հոգեկերտիչ բարոյական պատմությունները օգնում են մարդուն բացահայտելու և հասկանալու Աստծո կամքը: Ավետարանական ու եկեղեցու ուսուցումների վրա խարսխված այս առակները, անկասկած, բարոյական անփոխարինելի ներդրում են մարդու հոգևոր աճի մեջ:

Աստվածային սեր, նախախնամություն, արդարություն և ամենակարողություն, աղոթք և պահեցողություն, «ես»-ի և մեղքի հաղթահարման բազում ուղիներ. ահա այս թեմաներն են արծարծված առակներում:

Անուրանալի է առակների ուժը, քանի որ հասարակ ժողովրդի մտքի վրա ավելի մեծ տպավորություն է գործում նյութական ձևի վերածված պատկերը, քան՝ վերացական գաղափարը:

Մարդ արարածը սիրում է սովորել օրինակով. ընդօրինակելը նրա համար ավելի հեշտ է, քան վերացական խրատը։

«Եվ ինչպես, երբ ծառն են տնկում, զգուշանում և պահպանում են, որ ամրանա և պտուղ տա, այդպես էլ պետք է խրատը լսել, մտապահել, որ պտղաբերի» (Սբ. Գրիգոր Տաթևացի):

 

Կազմեց Կարինե Սուգիկյանը

 

Ոչինչ ի ցույց մարդկանց չանելու մասին
Հայր Մովսեսի մասին լսեց ոմն իշխան և գնաց Սկիտե` նրան տեսնելու: Այդ մասին ոմանք տեղեկացրին ծերին, իսկ նա փախավ և գնաց դաշտ: Եվ հանդիպեցին նրան իշխանը և իր հեծյալները, մինչ գնում էր ծերը դաշտով, և ասացին նրան. «Ասա՛ մեզ, ծե՛ր, որտե՞ղ է հայր Մովսեսի սենյակը»: Ծերն ասաց. «Ինչո՞ւ եք փնտրում նրան, քանի որ նա մոլագար է»: Եվ երբ իշխանը եկավ եկեղեցի, նրան ընդառաջ ելան եղբայրները: Իշխանը նրանց ասաց. «Լսեցի ես հայր Մովսեսի մասին և եկա տեսնելու .....
Առվակները
Հինգ-վեց տարեկան մի տղա, ծնողների հետ անտառում զբոսնելիս, մի վճիտ առվակ տեսավ: Խմեց սառնորակ ջրից, հետո զվարճանքի համար մի ճյուղ վերցրեց ու սկսեց առվակի ջուրը պղտորել: Առվակի հատակը հողոտ էր և այդ պատճառով էլ վայրկենապես ջրի երեսը ավազ, թափված տերևներ ու տարբեր աղբ բարձրացավ: Երբեմնի վճիտ ջուրն այլևս պիտանի չէր խմելու համար: Տղայի համար տհաճ դարձավ առվակի կեղտոտ ջրին նայելն, ու ձեռքի ճյուղն այնտեղ նետելով՝ վազեց մայրիկի մոտ: Իսկ մեկ այլ տեղ՝ .....
Արիության և համբերության մասին
Ասաց ծերը. «Եթե փորձության մեջ ընկնես, և դրա պատճառով դուրս գաս քո վայրից, ուր էլ որ գնաս` այնտեղ քեզ ավելի մեծը կպատահի: Ուստի՝ մնա քո տեղում, մինչև փորձությունն անցնի, որպեսզի խաղաղությամբ ընթանաս և ոչ մեկին չխռովեցնես»: Սաստիկ զայրացկոտ մեկը կար, որ խիստ տրտմում էր եղբայրների մեջ: Սա ասաց. «Գնամ այսինչ անապատը, ուր բարկության պատճառ չկա»: Այնտեղ գնալուց հետո, երբ ջրամանը գետնին դրեց, այն երեք անգամ շրջվեց: Նա բարկացած՝ ջրամանը .....
Գիշերային հեռախոսազանգը
Կեսգիշերին մոտ վանքի պահակատանը հեռախոսազանգ է հնչում: Վանահորն են լսափողի մոտ խնդրում: - Ասացեք «Հայր մեր»-ը,- խնդրում է պահակը: Գծի մյուս ծայրում ասում են: - «Հավատամք»-ն ասացեք,- կրկին խնդրում է պահակը: - Հավատամք ի մի Աստված, ի Հայրն Ամենակալ, Արարիչն երկնի և երկրի… Պահակը թելադրում է վանահոր հեռախոսահամարը, այնուհետև հարցնում. - Իսկ ի՞նչ ասեմ, ո՞վ էր հարցնում վանահորը: - Արքեպիսկոպոս Ամվրոսին…   Ռուսերենից .....
Անընչության մասին
Ոմն եղբայր եկավ հայր Աղաթոնի մոտ և ապրում էր նրա հետ: Մի անգամ այս եղբայրը, երբ ճանապարհ էր գնում, գտավ մի կտոր բորակ և վերցնելով այն՝ տարավ հորը: Ծերն ասաց. «Որտեղի՞ց է սա»: Եղբայրը պատասխանեց. «Ճանապարհի վրա գտա սա, հա՛յր»: Ծերը նրան ասաց. «Եթե եկել ես Աղաթոնի հետ բնակվելու, ապա մի՛ վերցրու այն, ինչ որ դու չես դրել»: Եվ ուղարկեց նրան վերցրածը տեղը դնելու:   «Սուրբ հայրերի վարքն ու կենցաղավարությունը» գրքից, Հատոր .....
Գայթակղիչ ժամանակը
Կիսահարբած մի հարբեցող նստում է նստարանին և մտախոհ այս ու այն կողմ նայում: Չար ոգին մոտենում է և ասում. - Երբ այն պահեստի մոտով անցար, ինչո՞ւ ներս չմտար, չէ՞ որ տեսար այնտեղ բազամաթիվ ոգելից խմիչքներ կային: Մի՞թե կրկին այդպիսի հնարավորություն կունենաս: Հարբեցողն ուշադիր լսում է և պատասխանում. - Բայց բժիշկն ինձ արգելեց ոգելից խմիչք օգտագործել: Եթե շարունակեմ խմել, առողջությունս վերջնականապես կկորցնեմ: Դևը ծիծաղում է և հորդորում. - .....
Օգտակար խրատներ պոռնկությունից զգուշանալու մասին
Չորս եղբայրներ ուխտեցին սիրով մնալ կրոնավորության մեջ, որպեսզի Աստված մի տեղում հանգչեցնի իրենց: Նրանցից երկուսը մեռան և գնացին հանգստի, իսկ ողջ մնացածներից մեկն ընկավ պոռնկության մեջ: Եվ մինչ սա վերադառնում էր այնտեղից, ի Քրիստոս գնացածներն աղաչում էին, որ առյուծն ուտի նրան մեղքերի դիմաց, որպեսզի գա իրենց մոտ, իսկ խցում մնացած եղբայրն աղաչում էր Աստծուն, որ նա ողջ գա տուն: Եվ Տերը պատասխանեց իր մոտ եղող հոգիներին, թե Ինքը պետք է նրան  .....
Հաշտություն
Թագավորի խորհրդականն ասում է. - Մենք պետք է հաշտություն կնքենք, քանի որ նոր, ամուր սրեր չունենք, որպեսզի մոտեցող հակառակորդ զորքի դեմ կարողանանք պատերազմ մղել: Թագավորը ոգևորված պատասխանում է. - Ինչպե՞ս չունենք, մեր քաղաքում մի հմուտ դարբին ունենք, որ խոփեր, բահեր գերանդիներ է պատրաստում: Իսկ հիմա ցանկանում եմ, որ ամրակուռ սրեր պատրաստի մեր զորքի համար: Տեսնում ես՝ Աստված մեզ հետ է, քանի որ քաղաքում նաև այդպիսի դարբին ունենք: Եվ անմիջապես .....
Զղջման և արտասուքների մասին
Սկյութիայում ոմն հայր Ապոլոնի մասին ասում էին, թե նախկինում գազանաբարո հովիվ էր եղել. տեսնելով ամայի վայրում մի հղի կնոջ` սատանայից դրդված ասել էր. «Կամենում եմ տեսնել, թե ինչպես է պտուղը բնակվում նրա որովայնում»: Պատռել էր կնոջ որովայնը, տեսել մանկանը, հետո զղջալով եկել էր Սկյութիա և հայրերին պատմել, թե ինչ ոճիր է գործել: Եվ լսելով, թե ինչպես են սաղմոսում և ասում. «Մեր կյանքի տարիների թիվը յոթանասուն է, առավելը` ութսուն, այն էլ` ցավերով .....
Դեպի Երկինք
Երկնքի ներքո մի դև նստում է մի ամպի վրա, ձկան կարթից կախում ոսկու մի փայլփլուն մեծ ձուլակտոր և սպասում, թե դեպի հանդերձյալ աշխարհ բարձրանալիս ով կընկնի իր ձեռքը: Առաջինը հանդիպում է մի բարեպաշտ հողագործի հոգի, որը բարձրանում էր դեպի վեր և հարցնում նրան. - Ի՞նչն է քեզ այդքան ուժ տալիս դեպի վեր բարձրանալ, երբ սովորական արարած ես, այլ ոչ թե հրեշտակ: Հողագործը պատասխանում է. - Սերն առ Աստված, սիրո զորությունն է, որ ինձ ուժ է տալիս և մոտեցնում .....
Հանդարտության մասին
Սկյութիայից մի կրոնավոր եկավ և մոտակա վանքից իրեն առաջնորդ վերցնելով՝ գնաց հայր Արսենիոսի մոտ: Երբ տեսնվեցին, նստեցին լռելյայն, և երբ շատ սպասեցին, վանականն ասաց. «Հա՛յր, աղո՛թք արա ինձ համար, որ գնամ»: Սկյութացին, քանի որ համարձակություն չունեցավ խոսելու, ասաց, թե` ես էլ եմ գալիս, իսկ երբ գնացին, սկյութացին ասաց. «Տա՛ր ինձ նախկին ավազակապետ Մովսեսի մոտ»: Հայր Մովսեսը նրանց ընդունեց սիրով ու լրջմտությամբ, սեղանով ու խոսքով: Վերադառնալիս .....
Բոլորի համար լույս եղիր
Մթնեց: Մարդը մի փոքրիկ մոմ վերցրեց ու սկսեց երկար պտուտակաձև աստիճաններով վեր բարձրանալ: - Ո՞ւր ենք գնում,- հարցրեց մոմը: - Բարձրանում ենք աշտարակը, որպեսզի լուսավորենք դեպի նավահանգիստ եկող նավերի ճանապարհը: - Բայց ոչ մի նավ իմ լույսը չի տեսնի,- առարկեց մոմը: - Որքան էլ լույսդ փոքր լինի,- ասաց մարդը,- շարունակիր այնքան պայծառ վառվել, որքան կարող ես, իսկ մնացածն ինձ թող: Այսպես զրուցելով վերև բարձրացան ու մոտեցան մեծ լամպին: Մարդը փոքրիկ .....
Հայրերի կենցաղավարության մասին
Ոմն Հովհան` Ղոկիոն քաղաքից, մանկությունից հյուսնություն սովորեց, և երբ լրացավ նրա քսանհինգ տարին, մտավ վանքի միաբանություն և նրանց հետ մնաց հինգ տարի: Հետո մենակյաց դարձավ Ղոկիոնի լեռներում և իր համար երեք խրճիթ կառուցեց: Մեջտեղի խրճիթում աղոթքի էր կանգնում, մյուսում մարմնական կարիքներն էր հոգում, իսկ երրորդում նստում և գործում էր: Սա երեսուն տարի արգելական եղավ և միայն պատուհանից էր վերցնում անհրաժեշտ բաները: Եվ արժանի եղավ ստանալու .....
Նախանձելի ընկերությունը
Սիրակուզայում երկու ընկեր էին ապրում՝ Դամոնն ու Ֆինտիասը: Դամոնը ցանկանում էր սպանել Դիոնիսոսին, բայց նրան բռնեցին ու մահվան դատապարտեցին: - Թույլ տուր մինչև երեկո տուն գնամ՝ գործերս կարգավորելու,- Դիոնիսոսին խնդրեց Դամոնը,- իսկ իմ փոխարեն պատանդ կմնա Ֆինտիասը: Դիոնիսոսը ծիծաղեց նման պարզամիտ հնարքի վրա, բայց համաձայնեց: Արդեն երեկո էր և Ֆինտիասին տանում էին մահապատժի: Հանկարծ, ամբոխը ճեղքելով, երևաց Դամոնը: - Ես այստեղ եմ, ների՛ր, .....
Անհիշաչարության մասին
Մի քրիստոնյայի տարան նահատակելու, քանզի իր աղախինը մատնեց նրան: Երբ նրան բերին վկայության տեղը, տեսավ իր աղախնին, որը մատնել էր իրեն և հանելով ոսկյա մատանին իր մատից՝ տվեց նրան և ասաց Քրիստոսի վկան. «Գոհանում եմ Աստծուց և քեզանից` առ Աստված, քանզի այսպիսի բարիքի պատճառ դարձար ինձ համար»: Եվ այսպես իր տիրոջ անհիշաչարությունը տեսնելով` ապաշխարելով արտասվեց աղախինը:   «Սուրբ հայրերի վարքն ու կենցաղավարությունը» գրքից, Հատոր .....

ԲաԺանորդագրվել
Ընթերցել նաև
Օրհնությամբ ՝ ԱՀԹ Առաջնորդական Փոխանորդ Տ․ Նավասարդ Արքեպիսկոպոս Կճոյանի
Կայքի պատասխանատու՝ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյան
Կայքի հովանավոր՝ Անդրանիկ Բաբոյան
Web page developer A. Grigoryan
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի 2014թ․