Գրքեր

Առակներ և պատումներ

Հաճախ մարդիկ իրենց գաղափարներն ուրիշներին հաղորդելու և ավելի պարզ բացատրելու նպատակով առակներով են խոսում:

Առակը փոխաբերական իմաստ ունեցող պատմություն է, որը նպատակ ունի անուղղակի կերպով որևէ ճշմարտություն բացահայտել: Հնում «առակ» բառը նշանակել է նաև խրատ, իմաստություն։

Առակները ստիպում են ունկնդիրներին հետաքրքրվել, մտածել, խոկալ և ինքնուրույն եզրակացություններ անել:

Կայքի «Առակներ» բաժինը ներկայացնում է մարդկանց կյանքի տարբեր դրվագներ ու իրավիճակներ: Այս հոգեկերտիչ բարոյական պատմությունները օգնում են մարդուն բացահայտելու և հասկանալու Աստծո կամքը: Ավետարանական ու եկեղեցու ուսուցումների վրա խարսխված այս առակները, անկասկած, բարոյական անփոխարինելի ներդրում են մարդու հոգևոր աճի մեջ:

Աստվածային սեր, նախախնամություն, արդարություն և ամենակարողություն, աղոթք և պահեցողություն, «ես»-ի և մեղքի հաղթահարման բազում ուղիներ. ահա այս թեմաներն են արծարծված առակներում:

Անուրանալի է առակների ուժը, քանի որ հասարակ ժողովրդի մտքի վրա ավելի մեծ տպավորություն է գործում նյութական ձևի վերածված պատկերը, քան՝ վերացական գաղափարը:

Մարդ արարածը սիրում է սովորել օրինակով. ընդօրինակելը նրա համար ավելի հեշտ է, քան վերացական խրատը։

«Եվ ինչպես, երբ ծառն են տնկում, զգուշանում և պահպանում են, որ ամրանա և պտուղ տա, այդպես էլ պետք է խրատը լսել, մտապահել, որ պտղաբերի» (Սբ. Գրիգոր Տաթևացի):

 

Կազմեց Կարինե Սուգիկյանը

 

Հնազանդության մասին
Հայր Հովսեփ Թեբայեցին ասաց. «Երեք պատվականագույն կարգ կա Աստծո առաջ. երբ մարդը հիվանդության մեջ է և դարձյալ ապաշխարություն է դրվում նրա վրա, իսկ նա գոհանալով ընդունում է, սա առաջին կարգն է: Երկրորդը` եթե մեկն իր բոլոր գործերը սրբությամբ է կատարում Աստծո առաջ` չունենալով մարդկային ոչինչ: Երրորդը՝ երբ մեկը հնազանդվում է և լսում է իր հորը և թողնում է իր կամքը. այսպիսին ավելի մեծ պսակ ունի: Ես հնազանդությունը հավանեցի»:   «Սուրբ .....
Յոթերորդ օրը
Նրանց համար, ովքեր կիրակի օրերը եկեղեցի չեն գնում, քահանան հետևյալ առակը պատմեց. «Հարուստ մի մարդ ճանապարհին մի աղքատի հանդիպեց: Վերջինս պատմեց նրան իր դժբախտությունների մասին: Հարուստը խղճաց և իր մոտ եղած յոթ դրամներից երկուսը նրան տվեց: Աղքատը ևս երկու դրամ ստացավ, երբ պատմեց իր մյուս դժբախտությունների մասին: Երբ հասան աղբյուրի մոտ, որոշեցին ճաշել: Հարուստն իր կերակուրը աղքատի հետ կիսեց, և երբ լսեց նրա կյանքի հաջորդ պատմությունը, ևս .....
Ողորմածության մասին
Անապատականներից մեկը պատմեց մի մեծահարուստ մարդու մասին, թե ծանր հիվանդացավ և մահվանից վախենալով` իր հարստությունից աղքատներին բաժին հանեց երեսուն լիտր դահեկան, և երբ առողջացավ, ափսոսում էր իր գանձի համար: Եվ իր մտերիմներից մեկին ասաց. «Զղջացի, որ իմ գանձը բաժանեցի աղքատներին»: Եվ մտերիմն ասաց. «Ընդհակառակը, խնդա՛ և գոհացի՛ր  Աստծուց,  որ ընդունեց քո ողորմությունը և առողջացրեց քեզ»: Իսկ նա ասաց.«Իմ մահը դեռ չէր հասել, .....
Ընտրությունը
Մի քահանա նշանակվեց մի փոքրիկ քաղաքի եկեղեցիներից մեկում ծառայելու: Մի քանի օր անց քաղաքային ավտոբուսով իր գործերով քաղաքի կենտրոն գնաց: Նախապես վճարեց ուղեվարձը և արդեն նստել էր, երբ տեսավ, որ վարորդն իրեն քսանհինգ ռուբլի ավելի է վերադարձրել: Նրա ներսում պայքար սկսվեց: Մտքերից մեկն ասում էր. «Վերադարձրու այդ գումարը: Քեզ պահելը վատ արարք է»: Մյուս միտքը հակաճառում էր. «Դե լա՜վ, ընդամենը քսանհինգ ռուբլի է: Մի՞թե դա անհանգստանալու .....
Աղոթքի մասին
Աբբա Դանիել Սկյութացին պատմեց, թե մի եղբայր կար Եգիպտոսում, որը ճանապարհ գնալիս, երբ օրը տարաժամեց, ցրտի պատճառով մտավ գերեզմանոց և օթևանեց այնտեղ: Եվ երբ դևերն անցնում էին այդտեղով, մեկը մյուսին ասաց. «Տեսնո՞ւմ ես` ինչպիսի խիզախություն ունի այս մենակյացը, որ գերեզմանի մեջ է ննջում. ե՛կ տանջենք սրան»: Մյուսն ասաց. «Ինչո՞ւ ենք ուզում տանջել սրան. ամբողջովին մերն է և մեզ է ծառայում` կատարելով մեր կամքը, որովհետև ուտում է, խմում, չարախոսում .....
Խոստովանությունը
Տասնամյա մի տղա գնաց մեղքերի խոստովանության: Մանկական ձեռագրով գրոտած թղթի մի կտոր հանեց գրպանից ու սկսեց «խոստովանել» այն մեղքերը, որ ակնհայտորեն եկեղեցական գրքից էին արտագրվել մայրիկի հսկողության տակ: Այնպես որ հաճախ նույնիսկ արտասանվող խոսքերի իմաստը չէր հասկանում: - Դու դա գրքից ես արտագրել,- ընդհատեց նրան քահանան,- իսկ իրականում ի՞նչ ամոթալի արարք ես գործել: Ի՞նչն է խանգարում քեզ քնել: Ի՞նչի մասին նույնիսկ հիշելն է տհաճ: - .....
Արթուն լինելու մասին
Ոմն ծեր ասաց. «Մարդը պետք է իր գործերը պահպանի, որպեսզի դրանցից ոչինչ չկորչի: Եթե մեկը շատ գործեր անի և չպահի իր գործերը, հաստատուն չի մնա»: Եվ ահա այսպիսի բան պատմեց. «Մի եղբոր հայրը մահացավ և ժառանգություն թողեց, իսկ նա, կամենալով ողորմություն անել վախճանվածի հիշատակին, որոշեց վաճառել այն: Մի օտար եղբայր եկավ նրա մոտ և արթնացրեց նրան գիշերով՝ ասելով. «Արի օգնիր ինձ»: Եղբայրն աղաչեց նրան և ասաց. «Հոգնաբեկ եմ, չեմ կարող օգնել»: .....
Ստուգիր քեզ
Վանքերից մեկում մի վանական տեսավ, թե եղբայրներից մեկն ինչպես է երեկոյան խավարում անցնում ցանկապատի վրայով ու դեպի գյուղ գնում: «Անառակի մեկն է, գնաց անառակություն անելու»,- մտածեց նա: Նույն պատկերը մեկ ուրիշը տեսավ: «Գող է, գնաց գյուղ գողություն անելու»,- մտածեց այս մյուսը: Երրորդը մտածեց. «Աստծո ծառաներից մեկն է, գնաց գաղտնի ողորմություն բաժանելու»: Հարց է ծագում, թե միևնույն իրադրության նկատմամբ ինչո՞ւ է երեք տարբեր ռեակցիա .....
Դատելու մասին
Ծեր Մարկոս Եգիպտացին երեսուն տարի դուրս չեկավ իր սենյակից, և քահանան  ինքն էր երբեմն տոն օրերին գնում նրա մոտ և պատարագ մատուցում: Եվ մի օր նրա մոտ մի դիվահարի բերեցին` բժշկվելու համար, ով, նախքան քահանայի ներս մտնելը, ասաց. «Քահանան պոռնկության ոգի ունի, թո՛ղ չպատարագի»: Եվ ծերն ասաց. «Ամեն ոք մեղքը դուրս է հանում, իսկ դու ներս բերիր: Չէ՞ որ գրված է` մի՛ դատեք, որ չդատվեք (Մատթ. Է 1, Ղուկ. Զ 37-38): Եթե մեղավոր է, Աստված քավություն կտա նրան, .....
Իմաստուն տատիկը
- Եվ որտե՞ղ է արդարությունը,- հարցրեց թոռնիկը տատիկին: - Դժոխքում,- պատասխանեց տատիկը: - Իսկ դրախտում ի՞նչ է,- զարմացավ թոռնիկը: - Իսկ դրախտում սեր է,- ժպտաց տատիկը:   Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի .....
Ծածուկ կատարել առաքինության գործերը
Պատմեցին ոմանք Կոստանդնուպոլսի պատրիարք սուրբ Հովհան Ոսկեբերանի երեց աշակերտ հայր Եվլոգիոսի մասին, թե խիստ ճգնում էր` երկուական օրով պահեցողություն անելով. երբեմն էլ շաբաթը մեկ անգամ էր ուտում: Ո՛չ գինի էր ճաշակում, ո՛չ ձեթ, այլ միայն աղ ու հաց, և մարդկանց մեջ մեծ փառք ուներ: Սա, լսելով սկյութացիների մասին, թե մեծ վարք ունեն, եկավ նրանց մոտ` ակնկալելով, թե ինքը նրանցից շատ ավելի բան գիտե: Եվ գնալով Պիլուզ` հարցուփորձ արեց, թե ինչ վիճակում է .....
Վաճառականը
Արաբական մի քաղաքում Իսմայիլ անունով մի վաճառական էր ապրում: Ամեն անգամ որևէ ապրանք վաճառելիս նա անպայման մի քանի դրահմով խաբում էր գնորդին հաշվի մեջ: Եվ նրա ունեցվածքը բավականին աճել էր: Սակայն նրա զավակները հիվանդ էին, և նա մեծ գումարներ էր ծախսում բժիշկների և դեղորայքի վրա: Եվ որքան ավելի էր ծախսում երեխաների բուժման համար, այնքան ավելի էր խաբում իր գնորդներին: Բայց որքան ավելի էր խաբում գնորդներին, այնքան ավելի էին հիվանդանում երեխաները: .....
Պոռնկությունից զգուշանալու մասին
Աբբա Եղիա Բանիկտացին պատմեց մեզ և ասաց. «Մի անգամ նստած էի սուրբ Հորդանանի` ներքինիների վանքին մերձակա այրերից մեկում: Օգոստոս ամսվա սաստիկ խորշակահար և տոթակեզ մի օր՝ ժամը իննին, մեկը բախեց իմ այրի դուռը. ելա, տեսա` կին է, և ասացի նրան. «Ի՞նչ խնդիր ունես այստեղ»: Նա ասաց. «Ես, Տե՛ր աբբա, ճգնելու համար եկա այս անապատ և քո այրի նման փոքրիկ մի այր ունեի»: Ցույց տվեց ինձ դեպի հարավի կողմը և ասաց. «Երբ գալիս էի այս անապատով, խորշակի .....
Վարվելակերպ
Մոնղոլ զորականը, որ ցանկություն ուներ քրիստոնյա դառնալ, ցրտաշունչ ձմռանն այցելում է յուրդերից մեկը, որտեղ խարույկի շուրջ ծեր հոգևորականը և զինվորները զրուցում էին և հոգևորականին հարցնում է. - Ինչպե՞ս բարությամբ վարվել զորաբանակի հետ, որպեսզի զինվորներն ինձանից չվախենան, այլ հարգեն և ինձ հետևեն: Հոգևորականը նայում է խարույկին և պատասխանում. - Երբ մոտենում ենք կրակին տաքանալու համար՝ ջերմանում ենք, երբ ավելի ենք մոտենում՝ այրվում .....
Ապաշխարություն
Ծեր վանականն ասաց դարձյալ. «Ապաշխարողը պետք է մեկուսանա, մտորի, վշտանա, աշխարհիկ հոգսերից հեռու մնա, ոչ մեկին բեռ չդառնա, իր անձը  արտաքսի և նեղի, քննի  և հանդիմանի, անձկության մեջ լինի, մշտապես դատապարտի իր անձը, հսկի և ցավագնած սրտով Աստծուն աղաչի և Նրա ողորմությունը  խնդրի»:   «Սուրբ հայրերի վարքն ու կենցաղավարությունը» գրքից, Հատոր Ա, Էջմիածին 2016 .....

ԲաԺանորդագրվել
Ընթերցել նաև
Օրհնությամբ ՝ ԱՀԹ Առաջնորդական Փոխանորդ Տ․ Նավասարդ Արքեպիսկոպոս Կճոյանի
Կայքի պատասխանատու՝ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյան
Կայքի հովանավոր՝ Անդրանիկ Բաբոյան
Web page developer A. Grigoryan
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի 2014թ․