Արիության և համբերության մասին

Սկյութիայի անապատի խորքերում` Սկյութիայից տասնութ մղոն հեռու, մի ներքինի էր ապրում: Մեծն Դանիել ծերունին պատվի­րեց իր աշակերտներից մեկին, որ ամեն երեկո փոքր ամանը լցնի ջրով և դնի քարայրից դուրս: Եվ ներքինին ամեն շաբաթ գիշերով լռելյայն գնում էր տասնութ մղոն, վերցնում էր ջուրը, խմում և դառնում դեպի իր քարանձավը` առանց որևէ մեկին տեսնելու և որևէ մեկի հետ խո­սելու: Տասնութ տարի անց Դանիելի աշակերտը այրի դռանը գտավ մի խեցի` գրված. «Ե՛րբ գաս, հա՛յր Դանիել, բե՛ր քեզ հետ աշակերտներից մեկին և բահ ու բրիչ»: Եվ ծերունին ընթերցելով` ասաց. «Վա՜յ ներ­քին անապատին, որ այսպիսի սյուն է կորցնում»: Եվ իր աշակերտին, որ քսանութ տարի այրի մոտ ջուր էր դնում, ասաց. «Վերցրո՛ւ բահ և բրիչ, և արի շտա՛պ գնանք, թերևս հասցնենք ծերունուն կենդանի տեսնել և նրա օրհնությունը ստանալ, որովհետև պատրաստվում է երթալու ի Քրիստոս»: Եվ լացելով ճամփա ընկան: Երբ հասան տեղ, նրան գտան սաստիկ ջերմության մեջ: Ծերունին ընկավ նրա լանջին, հորդաբուխ արցունքներով ողբաց ու ասաց. «Երանի՜ է քեզ, որ այս օրը մտապահելով` արհամարհեցիր աշխարհի փառքը»: Ասաց ներքի­նին. «Երանի՜ է քեզ, Դանիե՛լ, քանզի նախահայր Աբրահամի հետ է դասված քո հոգին, որովհետև տքնության բազում պտուղներ ընծայե­ցիր Քրիստոսին»: Դանիելն ասաց. «Աղո՛թք արա մեզ համար և օրհ­նի՛ր մեզ»: Ներքինին ասաց. «Նախ դո՛ւ աղոթք արա և օրհնի՛ր մեզ»: Դանիելն ասաց. «Եթե ես քեզնից առաջ գնայի ի Քրիստոս, կանեի աղոթք, այժմ դու ես առաջ անցել, օրհնի՛ր մեզ»: Եվ նա, բարձրացնե­լով ձեռքերը, մեծապես օրհնեց նրանց և ծերունուն գրկելով` համբու­րեց նրա գլուխը և Հաղորդություն վերցնելով` պատվիրեց Դանիելին, որ իր վրայից չհանի փսիաթը, և նույն պահին էլ ավանդեց հոգին առ Աստված, և փայլեց նրա երեսը՝ որպես հուր: Սաստիկ արտասվեցին և փոս փորելով այրի առջևում` նրան այնտեղ դրին: Եվ ծերունին, հանե­լով պարեգոտը, տվեց իր աշակերտին, որպեսզի փռի մարմնի վրա: Երբ աշակերտը բացեց կուրծքը, որպեսզի համբուրի, տեսավ կնոջ ստինք­ներ՝ տերևի պես չորացած, և սալաքարը դնելով` ծածկեց: Ապա հո­ղը կիտեցին վրան, սաղմոսներով և օրհնաբանությամբ ուղարկեցին Քրիստոսի մոտ և վերադարձան Սկյութիա: Աշակերտն ասաց. «Հա՛յր, գիտե՞ս, որ ներքինին կին էր»: Եվ ծերունին ասաց. «Այժմ ես կպատ­մեմ քեզ նրա մասին»: Եվ ծերը պատմեց, թե նա մի նշանավոր և խիստ մեծահարուստ պատրիկի կին էր՝ թագավորանիստ Կոստանդնուպոլիս քաղաքից: Եվ երբ մահացավ նրա ամուսինը, նրա գեղեցկության հա­մար ցանկացավ նրան Հուստիանոս թագավորը, որը գաղտնի պատ­գամախոսների ուղարկեց նրա մոտ՝ բազում գանձերով: Սակայն նա, թողնելով այնչափ մեծությունը, հարստությունը, անունը, ծառանե­րին ու աղախիններին, գիշերով միայնակ փախավ­ գնաց Ալեքսանդ­րիա քաղաքը և լեռան վրա շինեց մի մեծ վանք, այնտեղ հավաքեց բազմաթիվ կանանց, և այդ վանքը ցայսօր կոչվում է Պատրիկիա: Եվ ճգնեց մեծ առաքինությամբ, իսկ նրա աստվածային վարքի համբավը դուրս եկավ այդ սահմաններից և հասավ մինչև թագավորի ականջը: Բազում մարդիկ էին գնում նրա մոտ, որպեսզի աղոթք և օրհնություն ստանան նրանից: Իսկ նա, աբեղայի զգեստ հագած, փախավ գիշերով իր վանքից և եկավ ինձ մոտ, պատմեց ինձ իր բոլոր խորհուրդները և ինձնից խնդրեց այն քարայրը, և ես տվեցի նրան: Նրա անունն էր Անաստասիա: Եվ քսանութ տարի՝ մինչև իր մահը, ոչ ոք չիմացավ նրա մասին այն, ինչ իմացար միայն դո՛ւ: Ե՛վ թագավորը, և՛ Ալեք­սանդրիայի պատրիարքը բազում ցանկացողների էին ուղարկում, որ­պեսզի գտնեն նրան և օրհնվեն նրանից, սակայն չկարողացան գտնել նրան: Կրոնավոր կանայք նույնպես մեծ բաղձանքով փնտրում էին նրան և չէին գտնում, քանզի Աստված ծածկեց նրան և պահեց մինչև մահ»:

«Սուրբ հայրերի վարքն ու կենցաղավարությունը» գրքից, Հատոր Ա, Էջմիածին 2016