Աշխարհիկ մտահոգությունը փշապատում է հոգևոր կյանքը

«Խախտելով պատվիրանը և արտաքսվելով դրախտից՝ մարդն այս աշխարհում կապվեց երկու ձևով և երկու տեսակի կապանքներով՝ կենցաղային գործերով և աշխարհի հանդեպ եղած սիրով: Չարության ոգիները մարդուն գաղտնապես կաշկանդում, շրջափակում, փշապատում և խավարի կապանքներով կապում են և այս պատճառով էլ մարդը, որքան էլ ցանկանում է, չի կարողանում սիրել Աստծուն, հավատալ և աղոթել, որովհետև առաջին մարդուց սկսած հակամարտությունն իշխում է մեզ»,- ասել է Ս. Մակար Եգիպտացին: Աստվածապարգև կյանքն իմաստազրկվում է Աստծուց հեռու հոգսաշատ կյանքում: Աշխարհիկ մտահոգություններն ու խնդիրները մարդուն ամբողջովին տեղափոխում են մտահոգությունների կործանարար անդունդը: Սովորաբար թերագնահատվում են մտահոգություններից ծնվող վտանգները, իսկ դրանք բազմաթիվ են և քողարկված: Կյանքի արագընթաց ռիթմում մտահոգությունները խլում են մեզանից մեր իսկ կյանքը, մեր ժամանակը, մեր ուժերը և վերջնական արդյունքում նաև մեր անմահ հոգին: Նյութի հանդեպ կախվածությունը մարդուն հասցնում է նրան, որ նա փորձում է ամեն ինչ հասցնել, ամեն ինչից տեղյակ լինել և ամեն ինչ փորձել՝ թույլ տալով, որ հոգսերը մաս առ մաս կլանեն իր հոգին, սիրտը և միտքը: Սուրբ Գիրքն ասում է, որ Քրիստոս մշտապես բախում է մեր սրտի դուռը. «Ահավասիկ Ես դռան առաջ եմ և բախում եմ: Եթե մեկն Իմ ձայնը լսի և բաց անի դուռը, Ես ներս կմտնեմ և կընթրեմ նրա հետ, նա էլ՝ Ինձ հետ» (Հայտնություն 3:20): Բավարար չէ, որ աշխարհիկ մտահոգություններն ու երկրային հաճույքները տիրացել են մարդու անմահ հոգուն, այլ նաև խլացրել են փրկարար թակոցների ձայները:

Աշխարհիկ մտահոգությունը, ըստ եկեղեցու հայրերի, հոգևոր կյանքի ոխերիմ թշնամիներից մեկն է: Ս. Հովհան Ոսկեբերանն ասել է. «Պետք է մեղադրել ոչ թե իրերին, այլ ոչ աստվածահաճո մտքին: Դու կարող ես հարուստ լինել, սակայն առանց հարստության հրապույրը սրտիդ մեջ ունենալու: Կարող ես ապրել աշխարհում, բայց թույլ չտալով, որ աշխարհիկ հոգսերը քեզ խեղդեն»:

Մեր Տերը՝ Հիսուս Քրիստոս, «Սերմնացանի առակ»-ը մեկնելով, Իր հետևորդներին հորդորում է զգուշանալ փշերով ծածկված հողը դառնալուց, այսինքն՝ այնպիսի մեկը լինելուց, որ լսում է Աստծո խոսքը, բայց երկրային կյանքի հոգսերը և հարստության հրապույրը խեղդում են այդ խոսքը՝ դարձնելով այն անպտուղ: Այլ Տերը հորդորում է դառնալ այն բերրի հողը, այսինքն՝ նմանվել այն մարդուն, որ լսում է Աստծո խոսքը, հասկանում է և պտուղ տալիս, մեկի դիմաց՝ երեսուն, վաթսուն և հարյուր (Մատթեոս 13:22-24): Եկեղեցու հայրերն էլ իրենց հերթին բացահայտում են՝ ասելով, որ փշերով ծածկված հողն այն մարդն է, որ փորձում է միմյանց հետ հաշտեցնել աստվածսիրությունն ու աշխարհսիրությունը: Այդպիսի մարդու սիրտը նման է այն հողին, որ տեղ ունի թե՛ ցորենի և թե՛ փշի, թե՛ երկնքի և թե՛ երկրի, թե՛ Աստծո և թե՛ դրամի համար: Նման դեպքում մարդը մոռանում է, որ «չի կարող երկու տիրոջ ծառայել» (Մատթեոս 6:24): Ինչո՞ւ է Քրիստոս «Սերմնացանի առակ»-ում «երկրավոր կյանքի հոգսերը» փուշ անվանել: Եկեղեցու հայրերի մեկնություններում կարդում ենք, որ մեր նախածնողների համար «երկրավոր կյանքի հոգսերը» սկիզբ առան իրենց մեղանչումով, քանի որ իրենք այլևս իրենց աշխատանքով և երեսի քրտինքով պետք է վաստակեին իրենց օրվա ապրուստը: Բացի այդ փուշը, տատասկը և ամեն տեսակի վնասակար խոտերը գոյացան, երբ Աստված Ադամի և Եվայի պատճառով երկիրն անիծեց (Ծննդոց 3:18): Այդ պատճառով փուշը դարձավ մեղքի և անեծքի արդյունքը:

Ինչպես փշերն են սպանում սերմի մեջ աճելու և պտղաբերելու ամեն կարողություն, այնպես էլ աշխարհիկ մտահոգություններն են սպանում մարդու մեջ Աստծուն վստահելու և Նրա կամքին հնազանդվելու պատրաստակամությունը: Ինչպես այգեգործի համար է դժվար կարճ ժամանակում այգին մաքրել փշերից և տատասկներից, այնպես էլ բազմահոգ մարդու համար է դժվար հոգու անդաստանը մաքրել «փշերից և տատասկներից»: Բայց Ամենակարող Տիրոջ օգնությամբ համբերատար և ջանադիր աշխատանքը կբերի Տիրոջ կողմից ակնկալվածը՝ այն բերրի հողը, ուր անարգել կաճի Աստծո խոսքը՝ պտուղ տալով մեկի դիմաց երեսուն, վաթսուն և հարյուր: Ս. Մակար Եգիպտացու հոգևոր փորձառությունը մատնանշում է, որ աներկբա հավատով և մեծ համբերությամբ, անդադար կանչելով Տիրոջը և Նրանից օգնություն ակնկալելով ՝ արդեն այստեղ կարելի է ազատություն ստանալ ներքին կապանքներից, որոգայթներից, արգելքներից և կրքերի գաղտնի ներգործությունից:

Կարինե Սուգիկյան