Մեր Տերը՝ Հիսուս Քրիստոս, վայ տալով փարիսեցիներին, ասաց. «Նույնպես և դուք. դրսից մարդկանց արդար եք երևում, բայց ներսից լի եք կեղծավորությամբ և անօրենությամբ» (Մատթեոս 23:28):
Հիսուս Մատթեոսի Ավետարանի 23-րդ գլխում յոթ անգամ կրկնում է. «Վա՜յ ձեզ կեղծավորներ՝ Օրենքի ուսուցիչներ և փարիսեցիներ»: Քրիստոս կեղծավորներին անվանում է «հիմարներ», «կույրեր» (Մատթեոս 23:19, 24, 26), «օձեր», «իժերի ծնունդներ» (Մատթեոս 23:33), «հափշտակիչներ» (Մատթեոս 23:25)՝ բացահայտելով փարիսեցիների չափ ու սահման չունեցող կեղծավորությունը: Նույն Ավետարանում մեր Տերը կեղծավորներին նմանեցնում է գերեզմանների, որոնք դրսից գեղեցիկ են երևում, բայց ներսից լեցուն են մեռելների ոսկորներով և ամեն տեսակ պղծությամբ (Մատթեոս 23:27): Ս. Հովհան Ոսկեբերանն այս հատվածի վերաբերյալ մեկնել է. «Երբ մենք արժանի ենք Աստծո տաճարը լինելու, հանկարծ վերածվում ենք գերեզմանների, մեր մեջ խառնելով այնպիսի գարշահոտություն, ինչն արդեն ծայրաստիճան պատուհաս է: Իրականում մեծ աղետ է լինել գերեզման, ում մեջ ապրել է Քրիստոս և գործել Սուրբ Հոգին: Մտածիր, ինչո՞ւ ես ծնվել, ինչի՞ն ես արժանացել, ի՞նչ «հագուստ» ես ստացել, ինչպե՞ս ես դարձել Սուրբ Հոգու տաճար՝ զարդարված ոսկով և մարգարիտներով: Ասա ինձ, եթե որևէ մեկն իր հետ կրեր մահացած մարմին, մի՞թե բոլորը չէին հեռանա և չէին փախչի նրանից: Այդպես դատիր, պատկերացրու սարսափելի մի տեսարան. դու ամենուր կրում ես հոգի՝ մահացած մեղքերից, հոգի՝ հանձնված փտելուն: Ո՞վ կկարեկցի այդպիսի մեկին: Եթե դու չես կարեկցում քո հոգուն, ապա կկարեկցի՞ որևիցե մեկը նրան, ով ինքն իր հանդեպ է դաժան և ոխերիմ թշնամի»:
Կեղծավոր մարդը մեկն է, ով փորձում է ձևանալ այնպիսին, ինչպիսին իրականում չէ: Կեղծ մարդու համար ամեն ինչ կեղծ է. կեղծ են իր խոսքերը, իր բարեպաշտությունը: Պողոս առաքյալը կեղծավորներին անվանում է ստախոսներ (Ա Տիմոթեոս 4:2), քանի որ նման մարդկանց մոտ միայն խոսք է և բացակայում է պատասխանատու գործողությունը: Կեղծավորությունը վարքի ու մտքի անհամապատասխանություն է:
Չկա ավելի վատ բան, քան կեղծավորությունն է: Քանի որ. «Բացահայտ թշնամին ավելի լավ է, քան շողոքորթն ու կեղծավորը. վերջիններս այլանդակում են մարդկությունը» (Պետրոս Մեծ): Հայտնի չարագործներից խուսափում են մարդիկ, իսկ կեղծավորները, չար լինելով հանդերձ, բարի են ձևանում ու խաբում մարդկանց:
Կեղծավորությունը չունի ոչ մի կենսական ուժ, այն անկենդան ճշմարտություն է և անապականություն: Ինչպես դերասանները հագնում են դիմակներ՝ միաժամանակ չդառնալով այն, ինչ իրենք ներկայացնում են, այլ միայն թվացյալ, նույնը և կեղծավորի պարագայում, նրա մոտ թվացյալ բարեպաշտություն է, իսկ ավելի ճիշտ՝ բարեպաշտության ներկայացում: Այդ իսկ պատճառով նման մարդիկ կարծես սպիտակեցրած գերեզմաններ լինեն, որոնք դրսից գեղեցիկ են երևում և արտաքինից արդար նրանց համար, ովքեր չեն կարողանում տեսնել ներսը, իսկ ներսը լեցուն է մեռելների ոսկորներով (Մատթեոս 23:27):
Մինչ հազարավոր մարդիկ սկսեցին Հիսուսի շուրջը խռնվել իրար կոխոտելու աստիճան, Նա Իր աշակերտներին ասաց. «Նախ և առաջ զգուշացե՛ք փարիսեցիների թթխմորից, այսինքն՝ կեղծավորությունից: Չկա ծածուկ բան, որ չհայտնվի, ոչ էլ գաղտնի բան, որ չիմացվի. որովհետև ինչ որ խավարի մեջ ասեք, պիտի լսվի օրը ցերեկով, և ինչ որ առանձին սենյակում փսփսաք միմյանց ականջին, տանիքներից բարձրաձայն պիտի քարոզվի» (Ղուկաս 12:1-3):
Քրիստոս կեղծավորությունն անվանում է «թթխմոր», որովհետև այն, թափանցելով մարդու հոգին, փոփոխում և ապականում է մարդու մտքերը: Ոչինչ այնպես չի փոխում մարդու բնավորությունը, ինչպես կեղծավորությունը: Յուրաքանչյուր կեղծավորություն լի է ստով: Իսկ աշխարհում «Չկա ծածուկ բան, որ չհայտնվի, ոչ էլ գաղտնի բան, որ չիմացվի» (Ղուկաս 12:2) և «Ուստի դուք էլ ոչ ոքի մի՛ դատեք ժամանակից առաջ, մինչև չգա Տերը, որն ի լույս է հանելու մարդկանց մութ գաղտնիքները և հայտնի է դարձնելու մտքերի մեջ թաքնված խորհուրդները» (Ա Կորնթացիներ 4:5): Իրական կյանքում էլ սովորաբար բազում գաղտնիքներ բացահայտվում են, և «ինչ որ խավարի մեջ ասեք, պիտի լսվի օրը ցերեկով, և ինչ որ առանձին սենյակում փսփսաք միմյանց ականջին, տանիքներից բարձրաձայն պիտի քարոզվի» (Ղուկաս 12:3):
«Մի՞թե մարդու ամենաթանկ սեփականությունը անկեղծությունը չէ»,- ասել է Վահան Տերյանը: Այդ ամենաթանկ սեփականությունն ուներ Քրիստոսի առաքյալներից Բարդուղիմեոսը, ում, երբ Տերն առաջին անգամ տեսավ, ողջունեց գովեստի հետևյալ խոսքով. «Ահա արդարև մի իսրայելացի, որի մեջ նենգություն չկա» (Հովհաննես 1:47): Բարդուղիմեոսին ապշեցրել էր այն հանգամանքը, որ որևէ մեկը կարողացավ իր սրտի գաղտնիքները կարդալ, ինչը հատուկ է միայն Աստծուն: Եվ առաքյալն իր անկեղծության շնորհիվ կարողացավ ճանաչել Ճշմարտությունը՝ խոստովանելով Քրիստոսի աստվածությունը. «Դու ես Աստծո Որդին» (Հովհաննես 1:49): Այդ պատճառով Բարդուղիմեոսն ստացավ «Նախադավան» առաքյալի փառավոր կոչումը:
Հեռու մնանք կեղծիքից, անկեղծ լինենք մեր խոսքերում և գործերում, ինքներս մեր հանդեպ: Ինչպես ֆրանսիացի բառարանագիր Պիեռ Բուաստն է ասել. «Ինքն իր հանդեպ բացարձակ անկեղծ լինելը բարոյական հերոսություն է, որին միայն քչերը կարող են հասնել»: Լինենք այնպիսին, ինչպիսին կանք, քանի որ ըստ Շեքսպիրի խոսքի՝ Աստված տվել է մեզ մեկ երես, մնացածը մենք ինքներս ենք ստեղծել: Եվ վերջապես անկեղծ լինենք անկեղծ Տիրոջ առջև, խոստովանենք Նրա դիմաց մեր մեղքերը, և անկեղծ ցանկություն հայտնենք ձերբազատվել նրանցից, և Տերը կձերբազատի մեզ:
Գայանե Սուգիկյան