Գրքեր

Կրթության խնդիրները

- Հա՛յր, հաճախ ասում եք, որ այսօր ձգտում են ամեն ինչ քայքայել: Կրթության համակարգը նո՞ւյնպես:

- Այո: Մի՞թե չեք տեսնում, թե ինչ է կատարվում: Մի՞թե դրանք դպրոցներ են: Մի՞թե այն, ինչ այսօր դասավանդում են երեխաներին, մեր լեզուն է: Մի՞թե մեր պատմությունն է: Իսկ Աստվածաբանության հարցում կարելի է կարծել իրավիճակն ավելի լա՞վն է: Աստվածաբանության դիպլոմ ունեցող անաստվածին թույլ են տալիս Աստծո Օրենքը դասավանդել: Ու չեն էլ ստուգում, թե նա երեխաներին ինչ է սովորեցնում՝ Աստծո Օրե՞նք, թե՞ անաստվածություն: «Մենք նրան չենք կարող աշխատանքից հեռացնել»,- ասում են պատասխանատուները, իսկ եթե լեզվաբանը ցանկանա մաթեմատիկա դասավանդել՝ թույլ կտա՞ն:

Իսկ աստվածաբանության ֆակուլտետի մեկ այլ շրջանավարտ մարդկանց թույլ չի տալիս Հաղորդություն ստանալ, որպեսզի ՁԻԱՀ-ով չվարակվեն: Սա այն «աստվածաբաններից» է, որ աստվածաբանության ֆակուլտետ է ընդունվել ոչ թե ըստ կոչման, այլ ըստ համակարգչի «կարգադրագրի»: Նման իմացությունը Աստծուն չիմանալ է: «Ի հայտ եկավ սրբազան գիտության զավակ»,- ասում էին հնում, որովհետև ուսումն այն ժամանակ սուրբ գործ էր: Իսկ այսօր տեսնում ես, որ աստվածաբանության պրոֆեսորն Աստծուն չի հավատում, մարգարեներին վատաբանում է ուսանողների մոտ, բայց նրան չեն հեռացնում իր պաշտոնից: Բայց ի՞նչ ես մոռացել աստվածաբանության ֆակուլտետում, ա՛յ լավ տղա: Ինչպիսի՞ աստվածաբաններ պիտի մեծացնես:

Իսկ բողոքականներն ու կաթոլիկներն ի՞նչ ազդեցություն ունեցան մեզ վրա: Որքա՜ն խորն է անաստվածության ոգին ներթափանցել կաթոլիկության մեջ: Կաթոլիկները կամաց-կամաց ուզում են կրճատեցնել սրբերին: «Սուրբ Եկատերինան,- ասում են,- մեծ սուրբ չէր, նրա հայրն էլ մանր թագավորիկ էր էլի: Սուրբ Նիկողայոսը աննշան սուրբ էր: Սուրբ Գևորգը առասպել է: Միքայել հրեշտակապետը գոյություն չի ունեցել, այլ ուղղակի Աստծո երևումն է եղել: Նույնը վերաբերում է նաև Գաբրիել հրեշտակապետին»: Հետո կասեն, որ Քրիստոս Աստված չէ, որ Նա ուղղակի մեծ Վարդապետ էր: Հետո այնտեղ կհասնեն, որ Աստծուն ինչ-որ ուժ կկոչեն, իսկ հետո կհայտարարեն, որ Աստված բնությունն է: Որքան ակնհայտ գերբնական դեպքեր կան, որքան մարգարեներ ու մարգարեություններ, որքան կենդանի հրաշքներ, բայց, չնայած այդ ամենին, որոշ ուղղափառներ հասնում են այնտեղ, որ նման հիմարությունների են հավատում:

Մի անգամ մի երիտասարդ եկավ ինձ մոտ, որպեսզի Իտալիայում սովորելու համար օրհնություն ստանա: Նա պատրաստվում էր այնտեղ աստվածաբանության դիսցիպլիններից մեկն ուսումնասիրել և դիսերտացիա գրել: «Չե՞ս խենթացել արդյոք,- հարցրեցի նրան,- պատրաստվում ես ճիզվիտների մոտ գնալ դիսերտացիա գրելու և դեռ ինձ մոտ ես եկել օրհնություն ստանալո՞ւ: Ախր նրանք չգիտեն, թե հենց իրենց մոտ ինչ է կատարվում: Ախր այնտեղ ճիզվիտները, ունիատներն ու չգիտեմ էլ ովքեր են դասավանդում»: Արտասահմանում մեր երիտասարդների ուսման նկատմամբ պետք է բոլոր առումներով ուշադիր լինել: Որովհետև հետևյալն է տեղի ունենում՝ մեր ուսանողներն ուսման են գնում Անգլիա, Ֆրանսիա, արևմտյան այլ երկրներ, վարակվում են եվրոպական միկրոբներով, իսկ հետո ինչ-որ դիսերտացիա են գրում: Օրինակ՝ նրանք հույն հայրերին են ուսումնասիրում արևմտաեվրոպական լեզուներով թարգմանություններում: Բայց արևմտյան թարգմանիչները կամ ի վիճակի չլինելով ճիշտ փոխանցել բնագրի իմաստը, կամ խորամանկությունից ելնելով՝ սեփական սխալ կարծիքներն են ավելացրել հայրաբանական գրվածքներում: Եվ ահա մեր ուղղափառ գիտունները, օտար լեզուներ սովորելով, այդ արտասահմանյան միկրոբներն են վերցնում Արևմուտքում և այստեղ են տեղափոխում: Հետո էլ դեռ ուրիշներին են սովորեցնում այդ հիվանդությունները: Իհարկե, եթե մարդն ուշադիր է, ապա հեշտությամբ կտարբերի ոսկին կեղծ նմանակումից:

- Հա՛յր, եկեղեցի հաճախող որոշ երիտասարդներ, այստեղ՝ Հունաստանում համալսարան չընդունվելով, գնում են արտասահմանում սովորելու և կորցնում են հավատը:

- Ես որոշ իմ ծանոթներին կասեմ այդ մասին: Կխնդրեմ, որ Հունաստանում մի քանի համալսարան էլ բացեն, որպեսզի մեր երիտասարդությունն արտասահման չմեկնի: Թող այստեղ սովորեն: Թե չէ և՛ երեխաներն են քայքայվում, և՛ ծնողների համար է ծախս, և՛ այդքան գումար օտար քեռիների գրպանն է գնում:

Արտասահմանում ուսանելու գնացող երիտասարդներին միշտ այսպես եմ ասում. «Գնացեք, եթե ուզում եք: Բայց ուշադիր եղեք, որ ձեր հավատը չկորցնեք: Արտասահմանում միայն գիտելիքներ ձեռք բերեք: Եվ ամենակարևորը՝ չմոռանաք հետո հայրենիք վերադառնալ: Էլլադան ձեզ է սպասում: Ձեր պարտքն է օգնել նրան: Ձեր տեղն այստեղ է՝ ձեր հայրենակիցների կողքին, որպեսզի նրանք ստիպված չլինեն տանջվել՝ արտասահմանում բժիշկ կամ մեկ այլ մասնագետ փնտրելով: Ուշադիր եղեք, որպեսզի ձեր սիրտը չսառչի: Եվրոպացիները սառը ժողովուրդ են: Ամերիկայում՝ նույնպես, այնտեղ կարելի է նյութապես հարստանալ, բայց հոգևոր առումով՝ սնանկանալ»:

- Հա՛յր, իսկ որքա՜ն վնաս են պատճառում ուսուցիչների գործադուլները: Երեխաները մի ողջ ամիս դպրոց չեն գնում և թափառում են փողոցներում:

- Ես ուսուցիչներին ասում եմ, որ երբեք գործադուլ չանեն, բացի այն դեպքերից, երբ անհրաժեշտ է, օրինակ՝ Աստծո Օրենքը, դասերից առաջ աղոթքը* վերացնելու պլանների, հունական խորհրդանշանից խաչը հանելու կամ նման որևէ բանի դեմ: Այդ դեպքում ուսուցիչները պետք է բողոքեն: Բայց մյուս դեպքերում՝ ոչ, այլապես ինչո՞վ են մեղավոր երեխաները, որ առանց դասերի են նստում:

- Հա՛յր, այսինքն՝ կրթության ձևավորված համակարգը շա՞տ չարիք կբերի:

- Այժմ շատ երեխաների հոգիներ կխեղվեն այդ համակարգից, բայց Բարեգութ Աստված նրանց ձևականորեն չի դատի: Նա կքննի, թե նրանք ինչ վիճակում կլինեին, եթե վատ ազդեցության տակ չընկնեին, եթե նրանց այդ չարիքը չպատճառեին: Սակայն մենք էլ պետք է շատ աղոթենք խեղճ երեխաների համար, որպեսզի Աստված միջամտի և օգնի նրանց, որպեսզի նրանք հոգևոր առումով չխեղվեն, այլ հոգևոր ամուր առողջություն ունենան և առաքինություններ ձեռք բերեն:

 

* Հունաստանի դպրոցներում դասերը սկսելուց առաջ և դրանց ավարտին դասարանում բարձրաձայն ուղղափառ աղոթք են ասում: Ուսումնական շաբաթվա սկզբում, դպրոցի բակում, բոլոր աշակերտների ներկայությամբ հանդիսավորությամբ բարձրացնում են Հունաստանի պետական դրոշը, իսկ շաբաթվա ավարտին իջեցնում են:

 

Հայր Պաիսիոս Աթոսացու «Ցավով և սիրով՝ ժամանակակից մարդու մասին» գրքից

Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի

 

21.04.18
ԲաԺանորդագրվել
Ընթերցել նաև
Օրհնությամբ ՝ ԱՀԹ Առաջնորդական Փոխանորդ Տ․ Նավասարդ Արքեպիսկոպոս Կճոյանի
Կայքի պատասխանատու՝ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյան
Կայքի հովանավոր՝ Անդրանիկ Բաբոյան
Web page developer A. Grigoryan
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի 2014թ․