Ննջեցյալների հիշատակի մասին

Երանելի Հովհաննես հայրապետն ասում էր, թե պետք է ննջեցյալների հոգիների համար պատարագ մատուցել, քանզի դա մեծ մխիթարություն է նրանց հոգիների համար, և հարկավոր է առանց երկմտության կատարել. և ասածը հիմնավորեց հետևյալ պատմությամբ: Ոչ շատ ժամանակ առաջ մի պարսիկի գերի տարան Պարսկաստան և փակեցին Անհուշ կոչվող  բանտում:  Ոմանք  ազատվելով այդ բանտից` եկան Կիպրոս, և այն պարսիկի տոհմակիցները հարցրին նրանց, թե արդյոք տեսե՞լ են նրան: Նրանք ասացին. «Մեռավ, և մենք մեր ձեռքով թաղեցինք նրան»: Սակայն թաղվածն իրականում նա չէր, այլ նման էր նրան. նույնիսկ նրա մահվան ամիսն ու օրն էին ասում: Եվ նրանք, իբրև մեռելի վրա, տարին երեք անգամ պատարագ էին մատուցում: Իսկ չորրորդ տարում այդ մարդը Պարսկաստանից փախչելով` եկավ Կիպրոս: Նրա ընտանիքն ասաց նրան. «Մենք լսեցինք քո մահվան մասին և քո հիշատակին տարին երեք անգամ պատարագ էինք մատուցում»: Երբ լսեց, որ տարին երեք անգամ իր հիշատակն էին կատարում, հարցրեց, թե ո՞ր օրը և ո՞ր ամսին էին այն կատարում: Եվ նրանք ասացին. «Մի անգամ Հայտնության օրը, մի անգամ Զատիկին և մյուսը` Պենտեկոստեին»: Եվ նա երդմամբ ասաց, թե այդ երեք օրերին սպիտակազգեստ մեկն էր գալիս՝ արեգականման, և ինձ անտեսանելիորեն արձակում էր բանտի շղթաներից, և ես ազատ շրջում էի ողջ օրը, և ոչ ոք չէր ճանաչում ինձ, իսկ հաջորդ օրը դարձյալ հայտնվում էի շղթաների մեջ: Այստեղից իմանում ենք, որ ննջեցյալները ներում ունեն, որոնց համար պատարագ է մատուցվում:

«Սուրբ հայրերի վարքն ու կենցաղավարությունը» գրքից, Հատոր Ա, Էջմիածին 2016