Մանուկ Հիսուսին ծննդյան ութերորդ օրը տաճարում թլփատեցին և անուն դրեցին (Ղուկ. 2.21): Ըստ հրեական օրենքի` ութ օրեկանը լրացած երեխաներին տանում էին տաճար, արու զավակներին թլփատում և անվանակոչում: Թլփատությունը հուշում էր, որ մարդը պետք է հեռու մնա իր մարմնի մեղավոր հաճույքներից և կրքերից. Հին Կտակարանի մարդը նախ մարմնականին վերաբերող ըմբռնումների միջոցով պետք է բարձրանար դեպի հոգևորը: Սակայն այժմ, երբ Նոր Կտակարանի ժամանակներում մենք ունենք սրտի թլփատությունը, այսինքն` այն գիտակցությունը, որ պետք է հրաժարվենք մեղավոր ու ստոր հաճույքներից, այլևս կարիք չունենք մարմնավոր թլփատության, ինչպես որ ուսուցանում է Պողոս առաքյալը` հիմնվելով մարգարեի խոսքերի վրա, թե` ձեր սրտի անթլփատությո՛ւնը թլփատեցեք (Հռ. 2.29, Երեմ. 4.4): Ավետարանում գրված է, որ մանկացյալ Աստվածորդուն կոչեցին Հիսուս, ինչպես, որ պատվիրել էր հրեշտակը (Մատթ. 1.21): Հիսուս անունը հրեական Հեսու անվան հունարեն տարբերակն է: Հեսու անունով Հին Կտակարանից հայտնի է հրեաների ամենամեծ գործիչներից մեկը` Նավեի որդի Հեսուն: Նրա սկզբնական անունն էր Օսես, որը նշանակում է ազատություն: Նա քանանացիների երկիր ուղարկված հետախույզներից էր (Թվեր 13.9), Մովսեսի կողմից ընտրվել էր իբրև իր օգնականը: Հետագայում աստվածային հայտնությամբ Մովսեսն իմացավ, որ Հեսուն է հաջորդելու իրեն և նա պետք է հրեաներին առաջնորդի ավետյաց երկիր: Եվ Մովսեսն անվանափոխեց իր օգնականին (Թվեր 13.17)` նրա Օսիա կամ Օսես անվանն ավելացնելով Աստծո Եհովա անունը, որով առաջացավ Հեսու անունը կամ եբրայական ավելի ճիշտ արտասանությամբ` Հեշուա, որ նշանակում է Տերը փրկում է: Իսկ Քրիստոս նշանակում է օծյալ: Հետևաբար Տիրոջ Հիսուս Քրիստոս անունը ևս ցույց տալիս, որ Նա է օծյալ Փրկիչը համայն մարդկության: Եկեղեցական հեղինակները նմանություն են տեսնում Հիսուս Քիստոսի և Հեսուի միջև: Ըստ նրանց` Հեսուի առաջնորդությամբ հրեաների մուտքը ավետյաց երկիր խորհրդանշում էր Քրիստոսի առաջնորդությամբ հավատացյալների մուտքը Երկնքի Արքայություն:
Մեր Եկեղեցու աստվածաբան հեղինակներից Կաթողիկոս Ղազար Ջահկեցին հատուկ ուշադրություն է հրավիրում Տիրոջ անվան արտասանության վրա: Նա գրում է, որ մեր Եկեղեցու վարդապետության համաձայն` չի կարելի Փրկչին կոչել միայն Հիսուս անունով, որովհետև այդ անունը գործածվում է նաև հասարակ մարդկանց համար: Այս անունը կարող են ունենալ նաև սովորական ավազակները, և մենք պետք է հատուկ ձևով գործածենք Հիսուս անունը` ցույց տալու համար նրա աստվածությունը կամ տարբերությունը սովորական մարդկանցից: Սա շատ լավ երևում է հատկապես Պիղատոսի խոսքերից. «Այս երկուսից որի՞ն էք ուզում, որ ձեզ համար արձակեմ. Հեսու Բարաբբայի՞ն, թէ՞ Հիսուսին` Քրիստոս կոչվածին» (Մատթ. 27.17): Զարմանալի է, բայց զուգադիպությամբ Քրիստոսի փոխարեն ազատ արձակվող ավազակ Բարաբբայի անունը ևս Հեսու-Հիսուս էր: Ինչպես նաև Բարաբբայի անվան նմանությունը Տիրոջ անվանը երևում է ավազակի անվան թարգմանությունից: Եբրայերենում բար նշանակում է որդի, իսկ աբբա` հայր, հետևաբար, Բարաբբա թարգմանվում է հոր որդի, և Քրիստոս ևս ճանաչվում է որպես Բարձրյալ Հոր Որդի:
Հիսուս անունը Տիրոջ համար պարզ մարդկային ձևով օգտագործում են հատկապես Քրիստոսի անձի մեջ երկու բնություն դավանող քաղկեդոնական վարդապետության հետևորդները` կաթոլիկները, ուղղափառները, բողոքականները, որովհետև նրանց համար արտառոց ոչինչ չկա Փրկչին սովորական մարդու պես կոչելու մեջ: Նրանց վարդապետության համաձայն` Քրիստոս ունի երկու բնություն` մարդկային և աստվածային, և Հիսուս մարդկային անունով ակնարկվում է մարդկային բնությունը: Ղազար Ջահկեցին, Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու քրիստոսաբանության վրա հիմնվելով, սովորեցնում է, որ պետք է անպայման ասենք Տեր Հիսուս կամ Հիսուս Փրկիչ կամ Հիսուս Քրիստոս` շեշտելու համար, որ Քրիստոս մարդ է, միաժամանակ նաև` Աստված:
Ցավոք, այսօր մի արատավոր երևույթ է տարածված մեր ժողովրդի մեջ: Շատեր, իբրև զարմանքի կամ բացականչության նշան, անփութությամբ օգտագործում են Տիրոջ անունը: Օրինակ` երբ մեկն ինչ-որ բանից զարմանում է կամ որևէ երևույթից ազդված պետք է բացականչի, ասում է` Հիսո՜ւս Քրիստոս կամ Հիսուս քեզ Քրիստոս: Ոմանք էլ նման դեպքերում ավելին` աղավաղված ձևով են ասում` Իսո՜ս: Սա հավանաբար առաջացել է բարեպաշտական սովորությունից, որով դժվարության մեջ հայտնվելիս օգնության համար Քրիստոսի անունն են կանչում: Սակայն մարդկային չապաշխարած մեղքերի հետ միասին Աստված շատ մեծ խստությամբ պիտի դատապարտի և պիտի պատժի մեր Տիրոջ անունն այսպես անփութությամբ կամ աղավաղված ձևով գործածելու համար:
Տեր Ադամ քհն. Մակարյան