Հոգևոր հնազանդությունն անհնազանդություն է բռնության և անմարդկային վերաբերմունքի դեմ

Հպարտությունից և եսասիրությունից ազատվելու համար առանցքային նշանակություն ունի խոնարհությունը: Առանց խոնարհության հոգևոր կյանքում չենք կարող ունենալ հաջողություն, հետևաբար նաև հավիտենական փրկություն: Մարդու հոգևոր աճի չափը չափվում է նրա ունեցած խոնարհությամբ: Առանց խոնարհության նույնիսկ մեծագույն սխրանքները ոչ միայն օգտակար չեն, այլ կարող են ամբողջովին կործանել մարդուն: Պետք չէ արտաքնապես, ցուցադրական կերպով խոնարհություն ցուցաբերել, այլ ներքնապես խոնարհ լինել, ունենալ խոնարհ հոգի: Իսկ արտաքին կերպով պետք է հասարակ ու ազնիվ լինել: Խոնարհության և խոնարհամտության հասնում են պահքով, աղոթքով, բայց գլխավորը` հոգևոր հնազանդությամբ:  Պահքով անհրաժեշտ է մարմինը խոնարհեցնել: Երբ մարմինը խոնարհվում է, խոնարհվում է նաև հոգին, անշուշտ, եթե խոնարհամտությամբ ենք ընթանում: Սուրբ հայրերն ասում են, թե ով անհնազանդ է, նրա աղոթքն ու պահքն անարդյունք է: Նա, ով չի խոնարհեցնում իր սիրտը և չի մաքրում չար մտքերից, զուր է պահք պահում, որովհետև նա է տեսնում Աստծուն, ով սրտով մաքուր է (Մատթ. 5.8): Հարկ է նշել նաև, որ յուրաքանչյուր աշխատանք անհրաժեշտ է կատարել ամբողջ սրտով: Մարդ պիտի աշխատի Տիրոջ անունով, այլ ոչ թե պարտականությունից և պարտադրանքից ելնելով: Որտեղ էլ աշխատենք, ամենուր անարդարություններ պատահում են: Ոմանք փորձում են փախչել աշխատանքից և ունենալ շատ ավելին, քան նրանք, ովքեր իսկապես աշխատում են: Յուրաքանչյուր գործ պիտի կատարենք այնպես, կարծես այն Աստծուց է տրված, որովհետև մենք պետք է աշխատենք Աստծո, այլ ոչ թե մեզ համար: Ամեն ինչ պետք է իրագործենք ուշադրությամբ և սիրով: Երբ աշխատենք սիրով, այդժամ մեր աշխատանքը կարող ենք իրագործել այնպես, ինչպես հարկն է: Մարդիկ, որոնք մեզ խանգարում են աշխատելիս, հակառակորդներ չեն: Շատ անգամ նրանք պատճառ են դառնում, որ անձը ձգտի ավելի համառորեն աշխատել և հաջողության հասնել գործում: Պետք է հիշել, որ աշխատում ենք Երկնային Նախախնամության հոգածության ներքո, և մեր աշխատանքը պատկանում է ոչ թե ղեկավարին, այլ Աստծուն: Երբ դա ինքներս մեզ համար ճշգրտենք և հասկանանք, աշխատանքը կանցնի խաղաղ ճանապարհով, առանց դժգոհությունների: Եթե ուշադրություն դարձնենք, կնկատենք, որ բոլոր աշխատանքները նախանշված են ի վերուստ: Մեզ հետ ոչինչ չի պատահում առանց Երկնային Նախախնամության թույլտվության: Յուրաքանչյուր բարի իրողություն, որ պատահում է մեզ հետ, Աստծո Նախախնամության շնորհիվ է, յուրաքանչյուր պատահող բացասական երևույթ Նախախնամության թույլտվությամբ է տեղի ունենում` որպես խրատ և ուսուցում: Տերը գիտի, թե ինչու է թույլ տալիս: Մարդը պետք է իր աշխատանքը բարեխղճորեն կատարի, սակայն իրեն չվնասելով, այլ ներդաշնակությամբ ու սիրով, մտքի սթափությամբ: Եթե մարդն աշխատում է ի սրտե, նա Աստծուն է մոտենում: Միայն մտքով չես կարող բարգավաճել: Միտքն ավելի արդյունավետ աշխատում է, երբ միահյուսվում է սրտին: Երբ ջանում ես փոխել մտքերդ և սիրտդ՝ հաղորդակից լինելու Աստծու հետ, այդժամ իսկապես զգում ես Աստծո սիրո ներկայությունն ու հոգատարությունը: Մենք նույնիսկ ինքներս մեզ չենք կարող սիրել առանց Աստծո: Մշտապես զբաղված ենք, թեկուզ մեր մտքերով, մտածումներով, և որևէ աշխատանքի չենք կարողանում ամբողջովին նվիրվել: Իսկ Աստված մշտապես անմնացորդ նվիրումով է մեզ մոտենում և կամենում է, որ մենք էլ այդպիսին լինենք: Իսկ մենք զբաղված ենք, և այդ զբաղվածությունը կտրում է մեզ Աստծուց և Երկնքի Արքայությունից: Դրա համար երկնային կյանքին պետք է սովորել հենց այստեղ` երկրում և ինչ էլ մեզ պատահի, միշտ Աստծուն հնազանդ կլինենք և ամբողջովին կվստահենք Նրան և առանց երկմտելու ամեն ինչ կընդունենք Աստծուց:  Երկնավոր Հայրը գիտի, թե ինչպիսի դժվարություններ կարող ենք տանել, և ինչ չենք կարող տանել, ինչը կարելի է թույլ տալ, և ինչը չի կարելի թույլ տալ: Նա գիտի, թե ինչպիսի փորձություններ կարող ենք տանել և դրանք թույլ է տալիս, որպեսզի մենք կարողանանք հաղթահարել դրանք և դրանից հետո, ավելի ուշ, երբ նման փորձությունները հանդիպեն, չենք տագնապի ու հոգու խռովք ապրի, չենք վհատվի այդ փորձություններից: Առօրյա իրադարձությունները իրենց ընթացքով շարժվում են, իսկ մենք, կենտրոնանալով դրանց վրա, չենք պահպանում մեր ներքին խաղաղությունը, միջամտում ենք այնտեղ, որտեղ անհրաժեշտ չէ: Եթե Աստծուն վստահում ենք, ապա ամեն ինչ իր ընթացքով գնում է և անցնում մեր կողքով՝ նույնիսկ չհպվելով մեզ, եթե կարողանում ենք պահպանել ներքին խաղաղությունը: Իսկ եթե արձագանքում ենք և մասնակից դառնում, ապա սկսում ենք տառապել: Մենք անհնազանդ ենք, որովհետև մանկությունից այդպես ենք մեծանում: Շատ ծնողներ իրենց երեխաներին հոգևոր դաստիարակությամբ չեն մեծացնում, այլ իսկության մեջ նրանց սովորեցնում են հակառակվել: Եվ երբ երեխան մեծանում է, զարմանում են ու տարակուսում, թե ինչու երեխան իրենց չի լսում, կամակորություն է անում և ագրեսիվ վերաբերմունք ցուցաբերում: Բայց մարդը պետք է հոգևոր հնազանդություն սովորի, որպեսզի կարողանա հրաժարվել անօգուտ և ավելորդ իրողություններից: Մենք սովորել ենք ամեն ինչ անել մեր կամքի համաձայն այնպես, ինչպես մտածել ենք, ըստ մեր ծրագրերի, իսկ մեզ անհրաժեշտ է հնազանդվել Աստծու ծրագրին: Մենք չգիտենք, թե Աստված մեզանից ինչ է սպասում, իսկ եթե չգիտենք, առավել ևս պետք է հնազանդվենք: Երբեմն Աստծո կամքն արտահայտվում է մեծերի, ծնողների, ղեկավարների, ուսուցիչների միջոցով: Եթե հնազանդ ենք, այդժամ հեշտությամբ կարող ենք իրագործել անհրաժեշտը ուսուցման կամ աշխատանքի համար: Իսկ եթե ոչինչ չի ստացվում, նշանակում է, հնազանդություն չունենք: Մենք չպետք է ծնողներին ցավ պատճառենք, որովհետև նրանք ոչ միայն իրենց համար են Աստծո առջև պատասխան տալիս, այլև մեզ համար: Ինչպիսի առաքինությունների էլ հասել ենք, որևէ արժեք չունեն, եթե հոգևոր հնազանդությունը բացակայում է: Սուրբ հայրերն ասում են, որ հնազանդությունն ավելի բարձր է, քան աղոթքն ու պահքը, որովհետև առանց հոգևոր հնազանդության աղոթողն ու պահք պահողը մեծամտանում և հպարտանում է, այլ ոչ թե խոնարհվում Աստծո առջև: Այդ ժամանակ մարդու հոգին փքվում է, ինչպես հնդկահավը: Ուստի, եթե անձի սիրտն անհնազանդ է,  այդ մարդու աղոթքն ու պահքը խամրում են:  Յուրաքանչյուր մարդու հոգում դրոշմված է բնական օրենքը` խիղճը: Մաքուր խիղճը հստակ ցույց է տալիս, թե ինչպիսի չափերի և սահմանի կարող է հասնել հնազանդությունը: Շատ նահատակներ կարող էին ընդունել կրոնափոխ լինելու հեթանոս իշխանավորների պնդումները, հնազանդվել ու ազատվել չարչարանքներից: Բայց նրանց մեծ հավատքը՝ լցված քրիստոնեական սիրով ու լույսով, այդ ահավոր փորձությունների ժամանակ նրանց օգնում էր չկատարել արյունարբու հեթանոս իշխանավորների հրամանները: Արդ, ճշմարիտ քրիստոնյայի հնազանդությունն անհնազանդություն է բռնության և անմարդային վերաբերմունքի դեմ:

Պատրաստեց Հովհաննես սրկ. Մանուկյանը