Գրքեր

«Հույսդ դիր Աստծո վրա և բարիք գործիր»

Հույսն առ Աստված պետք է առաջնորդի քրիստոնյային իր կյանքի ողջ ընթացքում: Այն ամուր է և հաստատուն ինչպես հավատը:  Եթե հավատը վստահություն է «անտեսանելիի» հանդեպ, որ գոյություն ունի Արարիչ և աշխարհի Նախախնամողը, և որ մարդկության փրկագործությունն իրագործվել է Աստծո Որդու միջոցով, ապա հույսը վստահությունն է «սպասվածի»: Աստծուն հուսացողը հանգիստ է ապրում ներկայում, անվախ է դիմավորում անորոշ ապագան և չի հուսահատվում վտանգների ու դժվարության մեջ, այլ ամուր հավատքով դիմում է Ամենակալի օգնությանը:   

Իրական հույսի ուղեկիցն աստվածային երկյուղն է, որ մարդուն մշտապես դրդում է աստվածային պատվիրանների գործադրմանը: «Քրիստոնեական հույսը,- ինչպես նշում է Ս. Իոանն Կրոնշտադտացին,- մեր հույսն է առ Աստված և այն հավիտենական երանությունը, որ խոստացել է մեզ Աստված: «Ուրախ կլինեի դրախտի համար, բայց մեղքերս թույլ չեն տալիս»,- ասում են քրիստոնեական հույսի մասին պատկերացում չունեցող որոշ քրիստոնյաներ, որոնց համար մեղքերը կարծես անխորտակելի պատնեշ լինեն: Ո՛չ, ես կասեմ, որ այդ պատնեշն Իր խաչելությամբ և մահվամբ ավերեց մեր Փրկիչը՝ Հիսուս Քրիստոս՝ զղջացողի համար դրախտի դռները բանալով: Պետք է սովորենք, թե ինչպես հուսալ առ Քրիստոս, քանի որ ամեն հույս չէ, որ քրիստոնեական է, ճշմարիտ և փրկարար: Քրիստոնեական հույսը հաստատուն է, ամուր և լիակատար, այն շնչում է աղոթքով՝ ինչպես օդով, պահպանվում և ամրանում է կենարար խորհուրդներով, Սուրբ Գրքի և հայրաբանության ընթերցանությամբ ու բարեգործությամբ»:  

Քրիստոնեական հույսն օգնում է հոգևոր կյանքի զարգացմանը, քրիստոնյանին օգնում է առավել նախանձախնդիր լինելու իր փրկության հանդեպ: Քրիստոնյայի հույսի գլխավոր առարկան ապագա կյանքն է: «Ուստի մտքով պատրաստ և արթո՛ւն եղեք՝ ձեր ամբողջ հույսը կապած փրկության պարգևին, որ տրվելու է ձեզ, երբ հայտնվի Հիսուս Քրիստոսը» (Ա Պետ. 1:13),- ասել է Պետրոս առաքյալը: Իսկ Պողոս առաքյալն ասում է՝ հույսով է, որ փրկվեցինք: Արդ, երբ հուսացվածը տեսնում է, դա այլևս հույս չէ, որովհետև մի բան, որ մարդ արդեն տեսնում է, էլ ինչո՞ւ հուսա: Ընդհակառակը, եթե հույս ունենք մի բանի, որը չենք տեսնում, համբերությամբ սպասում ենք դրան (Հռոմ. 8:24-26): Ըստ առաքյալի՝ հույսն առկա է միայն քրիստոնեական կրոնում: Թեև հույսը, ինչպես հավատը, հատուկ են մարդուն, բայց քրիստոնեությունից դուրս այն անհրաժեշտ հիմքեր չունի: Այդ պատճառով առաքյալը հեթանոսներին բնութագրում է որևէ հույս չունեցող մարդիկ (Ա Թես. 4:13):

Հույսի առարկան մեղքից, հավիտենական մահվանից ազատագրումն է և Աստծո հետ միավորումը: Այս մասին Պողոս առաքյալը կորնթացիներին ուղղված իր նամակում գրում է. «Ինչպես Ադամից ծնվածները բոլորն էլ մեռնում են, այնպես էլ Քրիստոսից ծնվածները բոլորն էլ կենդանանալու են:…ապա գալու է վախճանը, երբ Քրիստոսը թագավորությունը հանձնելու է Հայր Աստծուն՝ ոգեղեն աշխարհի չար իշխանությունները, պետություններն ու զորությունները ոչնչացնելուց հետո. որովհետև Քրիստոսը պիտի թագավորի, մինչև որ Աստված բոլոր թշնամիներին դնի նրա ոտքերի տակ՝ որպես պատվանդան: Վերջին թշնամին, որ պիտի բնաջնջվի, կլինի մահը» (Ա Կորնթ. 15:22-27):

Քրիստոնեական հույսի առարկա են համարվում ոչ միայն բարոյական և հոգևոր բարիքները, այլ նաև ֆիզիկականը կամ մարմնականը՝ առողջություն, ունեցվածք և այլն, առանց որոնց հնարավոր չէ հոգևոր բարիքներ ձեռք բերել: Հիսուս Քրիստոս Ինքն ուսուցանեց աղոթել «հանապազօրյա հացի» համար:

Հույսը ճշմարիտ ու իրական չէր լինի և մարդուն ուժ ու քաջություն չէր ներշնչի, եթե այն միայն սպասում լիներ, եթե նրա առարկան ու նպատակը բացակայեին ներկայից՝ գտնվելով հեռու և մշուշապատ ապագայում: Ներկայում քրիստոնյայի հույսը Քրիստոսն է, Ով ասաց. «Ես ձեզ հետ կլինեմ միշտ՝ մինչև աշխարհի վախճանը» (Մատթ. 28:20):

Հույսն, ինչպես հավատը, առաքինություն է: Հույսով է, որ քրիստոնյան պատրաստակամորեն կրում է իր խաչը, այն գիտակցությունն ունենալով, որ առանց չարչարանքի և նեղության հնարավոր չէ Աստծո Թագավորություն մուտք գործել (Գործք Առաք. 14:22), բացի այդ, ում Տերը սիրում է, նրան խրատում է և հանդիմանում (Հայտն. 3:19), թեև ամեն մի հանդիմանություն նույն պահին ուրախություն չի պատճառում, այլ տխրեցնում է, բայց հետո նրանով կրթվածներին արդար կյանքի խաղաղություն է պարգևում (Եբր. 12:11): Հստակ է, որ մենք մեզ հետ ոչ մի բան չբերեցինք աշխարհ և ոչ մի բան չպիտի կարողանանք տանել (Ա Տիմ. 6:7), Աստծո կամքին վստահելը և Նրան ապավինելն այն գիտակցությամբ, որ Աստված հոգ է տանում մեզ և Իրեն հուսացողին, երբեք ամոթով չի թողնում (Հռոմ. 5:5):  

Քրիստոնեական հույսը մարդուն անմիջականորեն կոչում է համբերության, մի առաքինության, որ հարազատ դուստրն է հույսի: Համբերության է կոչում Քրիստոս, երբ ասում է՝ ձեր համբերությամբ դուք կփրկեք ձեր հոգիները (Ղուկ. 21:18), ով մինչև վերջ դիմանա, նա պիտի փրկվի (Մատթ. 24:13), իսկ Պողոս առաքյալն ասում է՝ համբերությամբ պայքարենք մեզ ներկայացող փորձությունների դեմ: Մեր աչքերն ուղղենք Հիսուսին՝ մեր հավատքի հիմնադրին (Եբր. 12:1-2): Հակոբոս առաքյալը որպես համբերության օրինակ Հոբի մասին է նշում՝ ասելով. «Անշուշտ, լսել եք Հոբի համբերության մասին և գիտեք, թե Տերը վերջում ինչպե՛ս վարձատրեց նրան, որովհետև Տերը գթառատ է և ողորմած» (Հակ. 5:11):  Քրիստոնեական հույս չունեցողը դառնում է անձնապաստան, փոքրոգի, անհամբեր և հուսահատ: Անձնապաստան մարդու օրինակ է ավետարանական մեծահարուստը, որն, Աստծո փոխարեն իր հարստության վրա հույս դնելով, այն համարեց հաստատուն և հուսալի (Ղուկ. 12:13-21): Որոշ մարդիկ, Աստծուն հուսալու փոխարեն, մարդկանց վրա են հույս դնում. «Հույս մի՛ դրեք իշխանների՝ մարդկանց որդիների վրա, որովհետև նրանցից փրկություն չկա» (Սաղմ. 145:3), իսկ ոմանք իրենց հույսը դնում են իրենց ընդունակությունների և փորձառության վրա՝ մոռացության մատնելով Աստծո օգնականությունը: Այդպիսիներին հորդորում է Հակոբոս առաքյալը և ասում. «Լսեցե՛ք ինձ նաև դուք, որ ասում եք. «Այսօր կամ վաղը կգնանք այսինչ քաղաքը, մեկ տարի կմնանք այնտեղ, առևտուր կանենք և կշահենք»: Մի՞թե գիտեք, թե վաղն ինչ եք լինելու:.. Փոխանակ ասելու՝ «Եթե Տերը կամենա, կապրենք և կանենք այսինչ կամ այնինչ բանը»» (Հակոբ. 4:13-16):   

Թերահավատը շատ հաճախ է ընկնում հուսահատության մեջ. Քրիստոսի առաքյալները փոթորկոտ ծովի վրա, թերահավատություն դրսևորելով, չապավինեցին Քրիստոսին, Ով այդ պահին քնած էր նավակում: Նրանք մեծ վախի մեջ արթնացրին Նրան և օգնություն խնդրեցին: Հիսուս նրանց պատասխանեց՝ ինչո՞ւ եք այդքան վախենում, թերահավատնե՛ր (Մատթ. 8:26): Թերահավատներին է վերաբերում Պետրոս առաքյալի հետևյալ խոսքերը՝ ձեր հոգսերը Աստծուն թողեք, որովհետև Նա հոգում է ձեր մասին (Ա Պետ. 5:7): Թերահավատությունը հաղթահարելու և հույսով ամրապնդվելու հետևյալ ճանապարհն է ցույց տալիս սաղմոսերգուն՝ ով դժվարության մեջ ինքն իրեն ասում է՝ ինչո՞ւ ես տրտմում, հոգի՛ իմ, կամ ինչո՞ւ ես խռովեցնում ինձ, հույսդ դի՛ր Աստծո վրա, օրհներգի՛ր նրան, իմ անձը փրկողն Աստված է (Սաղմ. 41:6):  

«Հոգս մի արեք…» (Մատթ. 6:31), եկեղեցու հայրերը Տիրոջ կողմից ասված հետևյալ խոսքը մեկնում են և ասում՝ ինչպե՞ս ապրել, հարկավոր է ուտել, խմել, հագնվել, բայց Փրկիչը չի ասում ոչինչ մի արեք, այլ «հոգս մի արեք»: Մի տանջեք ձեզ այդ հոգսով, որ ծերացնելու է ձեզ՝ գիշեր ու ցերեկ հանգիստ չտալով: Այդպիսի հոգսը մեղսալից հիվանդություն է, որը ցույց է տալիս, որ մարդը մոռացել է Աստծուն և միայն իր ուժերին ու ջանքերին է ապավինում: Մարդ պետք է աշխատի, ջանք թափի, բայց չար հոգսով իրեն չտանջի: Ինչին, որ հասել ես, ընդունիր Աստծո ձեռքից որպես պարգև և ամուր վստահությամբ սպասիր Նրանից առատ պարգևների: Իմացիր, որ ունևորը մեկ ակնթարթում կարող է կորցնել իր ձեռք բերածը, եթե Աստված կամենա: Ամեն ինչ ունայն է, արժե՞ այդ ամենի համար տառապել, այդ պատճառով «հոգս մի արեք»:

«Հույսը՝ որպես երկնային սուրբ շղթա, պահպանում է մեր հոգիները, կյանքի փոթորիկներից քիչ թե շատ վեր բարձրացնելով նրանց, ովքեր ամրորեն բռնել են նրանից: Այդ պատճառով նա, ով թուլանում է և իր ձեռքից բաց թողնում սուրբ խարիսխը, անմիջապես ընկնում է և կործանվում: Երբ դժբախտության ես հանդիպում, մի՛ վհատվիր, հենց այդ է հույսը՝ ամուր կանգնել վտանգների մեջ: Նրանում է կայանում հույսը, որպեսզի չվհատվենք և չհուսալքվենք՝ անմիջապես չստանալով սպասվածը: Մարդկանցից յուրաքանչյուրը, ով ընկնում է փորձության մեջ, անգամ մահվանը մերձ լինելով, պետք է մինչև վերջ հուսա առ Աստված: Ոչ մի ուժ չի կարող հաղթել նրան, ով պաշտպանված է վերին օգնությամբ և չկա ավելի թույլ մեկը, քան նա, ով զրկված է դրանից, եթե անգամ շրջապատված լինի հազարավոր զինվորներով»,- ասել է Ս. Հովհան Ոսկեբերանը:   

Հայրաբանության մեջ կարդում ենք, որ կեղծ ապավինության մեջ գտնվողն իր ցանկություններն ու ձգտումները ինքնակամ տնօրինում է՝ որպես աստվածային նախախնամության գործեր: Այդպիսինը, օրինակ, իր մարմնական և հոգևոր կյանքը մեծ վտանգների է ենթարկում այն հույսով, որ աստվածային հրաշքը կօգնի իրեն և վստահորեն սպասում է աստվածային հրաշքի, կամ կարիքի և աղքատության մեջ անգործությամբ սպասում է աստվածային օգնության, հիվանդության մեջ չի ցանկանում դիմել բժշկի՝ ամեն ինչ թողնելով Աստծուն: Այս կերպ մարդը փորձում է Աստծուն (Երկ. Օրենք 6:16, Մատթ. 4:7): Կեղծ ապավինությունը նաև արտահայտվում է սեփական փրկության հանդեպ ծայրահեղ վստահությամբ՝ մոռանալով Պողոս առաքյալի հետևյալ խոսքը՝ երկյուղած բարեպաշտությամբ աշխատեցե՛ք ձեր փրկության համար (Փիլիպ. 2:12): Առակագիրն էլ իր հերթին ասում է. «Հույսը Տիրոջ վրա դնողը հոգածություն կգտնի: Ով հույսը դնում է իր սրտի հանդգնության վրա, նա անզգամ է» (Առակ. 28:25-26): Տարօրինակ և անխոհեմ է, երբ մարդն իր բացահայտ չար գործերի, օրինակ՝ վրեժխնդրության, գողության, ստի և այլ նմանատիպ արարքների համար Աստծո օգնությունն է խնդրում: Հակոբոս առաքյալը կեղծ ապավինություն ունեցողին մերկացնում է և ասում. «Խնդրում եք, և Աստված չի տալիս, որովհետև վատ նպատակով եք խնդրում՝ ձեր հաճույքներին ծառայեցնելու համար» (Հակ. 4:3):

Ուստի, սաղմոսերգուի խոսքի համաձայն, մեր հույսը Աստծո վրա դնենք և բարիք գործենք (36:3), քանի որ, ըստ Ս. Եփրեմ Ասորու, Աստծուն հուսացողը երանելի կլինի թե՛ այս և թե՛ ապագա կյանքում:

 

Կազմեց Կարինե Սուգիկյանը

 

19.11.19
ԲաԺանորդագրվել
Ընթերցել նաև
Օրհնությամբ ՝ ԱՀԹ Առաջնորդական Փոխանորդ Տ․ Նավասարդ Արքեպիսկոպոս Կճոյանի
Կայքի պատասխանատու՝ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյան
Կայքի հովանավոր՝ Անդրանիկ Բաբոյան
Web page developer A. Grigoryan
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի 2014թ․