Ա Պետրոս 4:1

1. Քրիստոսի չարչարե՛լն մարմնով վասն մեր, և դուք ՚ի նո՛յն միտս վառեցարո՛ւք. զի որ չարչարի՛ մարմնով՝ դադարէ ՚ի մեղաց:

Արդ, քանի որ Քրիստոս մարմնով չարչարվեց մեզ համար, դո՛ւք էլ զինվեցեք նույն մտածումով, որովհետև մարմնով չարչարվողը դադարում է մեղանչելուց:

Հոգու իմաստության խորքերը կարող են ներթափանցել նրանք, ովքեր Աստծու Հոգով են առաջնորդվում, ովքեր, հեռանալով նյութական կյանքից, աստվածային գրքերի պատգամների համաձայն են ապրում, ովքեր «հարուստ» են աստվածային պատվիրաններով և հարատևում են աղոթքների, օրհնությունների ու աղաչանքների մեջ: Նրանք, ովքեր հոգու խոնարհություն և հեզություն ունեն, ովքեր սրտի սրբությունն ու մտքի մաքրությունը իբրև հայրենի ժառանգություն զգուշությամբ պահպանում են, որի շնորհիվ էլ իմաստության հայտնող և մտքերը լուսավորող Սուրբ Հոգու կրողներն են դառնում:

Այդպիսով նրանք կարողանում են ներթափանցել աստվածային խորհուրդների խորքերը, որքան Հոգին «թույլատրում» է և որքան հնարավոր ու պատշաճ է մարդկային մտքի համար տեսնելն ու խոսքով ճառելը: Այդպիսին էին առաքյալների և մարգարեների դասերն ու հոգեպատում վարդապետների աստղաբույլը, որոնց իբրև արժանավորների ու մաքրամիտների Սուրբ Հոգին հայտնեց աստվածային ճշմարտությունները՝ նախևառաջ նրանց իշխանական միտքը լուսավորելով:

Իսկ նրանք, Սուրբ Հոգուց ստանալով այդ շնորհները, դրանք աղբյուրաբար բխեցրին և գետի պես հոսեցրին հեթանոսների սրտերում ու մտքերում: Եվ Քրիստոսի մասին «հայտնված» այն ճշմարտությունները, որոնք մեկ անգամ հաղորդվեցին նրանց և որոնց թվում էին Բանի անճառելի տնօրինության մասին «լուրը», անճառելի խոնարհության, անպարտ չարչարանքների ու մեր փրկության խորհուրդները, այդ աստվածընտրյալ սուրբ մարդիկ ասես լեռան վրայից հայտնաբար և համարձակությամբ քարոզեցին ամենքին:

Սրբերը «չթաքցրին» որևէ բան, որը պատճաշ ու պիտանի կլիներ մեր հավատի զորացման, և տանելի՝ մեր տկարության համար: Այդպես և երանելի Պետրոսը, Սուրբ Հոգու շնորհներով մտքի լուսավորություն «ձեռք բերելով» ու իր խոսքն ուղղելով տգետներին և իմաստուններին, գալիլիացիներին ու նրանց, ովքեր հրեղեն լեզուներով էին «օծվել», վկայեց Հոր կողմից տրված հայտնության միջոցով իր ուսանածը, համաձայն որի Որդին իսկապես Հոր բնությունն ուներ ինչպես չարչարանքներից առաջ, այդպես էլ հետո: Երանելի Պետրոսը Հորից ստացած նույն հայտնությամբ իմացավ նաև, որ Քրիստոսի անպարտ չարչարանքները սոսկ մարդկային բնությամբ չեղան, և ոչ էլ գեթ աստվածային բնությամբ, այլ աստվածային և մարդկային բնությունների միավորությամբ:

Ահա այս պատճառով է, որ առաքյալն իր գրությունների սկզբում մեկ, երկու անգամ և բազմիցս խոսում է դրա մասին: Կարելի է ասել, որ նա իր ողջ թղթում այդ միտքն է շոշափում աշակերտներին այն ճշմարտությունը հավաստիացնելու համար, որ Քրիստոս Աստված էր և, Աստված լինելով, հանուն մարդկության մարդ դարձավ, չարչարվեց ու Իր չարչարանքների շնորհիվ մարդկանց փրկեց մեղքերի չարչարանքներից:

Այս մասին իմանում ենք առաքյալի՝ մեզ հաղորդած նրա խոսքերից: Մինչև այս պահը առաքյալը տվյալ միտքն արծարծում էր իր նախկին խոսքերում՝ վկայելով, որ Քրիստոս, անպարտ լինելով հանդերձ, չարչարանքներ ու մահ «կրեց», մեռավ մեղավորներիս համար, և արդարը չարչարվեց հանուն անարդարների: Երանելի Պետրոսը, մահվան պատճառի մասին խոսելով էլ ասում էր, որ այդ մահը եղավ, «որպեսզի այդպիսով մեզ մոտեցնի Աստծուն»:

Ապա, որպեսզի տգետներից որևէ մեկը Քրիստոսի չարչարանքներն ու մահը սոսկ մարդու կողմից «կրված» չհամարի, առաքյալն ասում է. «Քանի որ Քրիստոս մարմնով չարչարվեց»:

Երանելին, սա ասելով, կամենում է մեզ մատնացույց անել Աստծու անեզր գթությունը, որի շնորհիվ Աստծու Բանը հանուն մեզ՝ մեղավորներիս, այդ աստիճան խոնարհվեց և որպիսի՜ կրքեր հանձն առավ կրելու, կամ որպիսի՜, ոչ միատեսակ, այլ բազմատեսակ չարչարանքներ կրեց, որոնք մարդկանցից որևէ մեկը երբևէ չէր կրել: Աստվածության վերաբերյալ այս բոլոր «իրադարձությունների» մասին խոսելն առաքյալը ամոթ չի համարում, այլ դեռ պարծանքով է գրում և ասում. «Քրիստոս մարմնով չարչարվեց»:

Այս «պարծանքի» մասին է վկայում նաև աստվածընկալ Պողոսը. «Քավ լիցի, որ ես պարծենամ այլ բանով, քան միայն Քրիստոսի խաչով»: Արդարև մեզ համար մեծագույն պարծանք և բյուր բարիքների պատճառ են Քրիստոսի չարչարանքներն ու խաչը: Ինձ համար շատ դյուրին է հիշել Աստծու այն ծառաներին, որոնք պարծենում են Քրիստոսի չարչարանքներով ու խաչով: Սակայն ես այն կասեմ, որը հենց Ինքը՝ Տերը, փառավոր էր համարում Իր գալիք չարչարանքներն ու մահը: Քրիստոս ասում էր. «Հասավ ժամը, որպեսզի փառավորվի մարդու Որդին»:

Տեսա՞ր Քրիստոսի խաչի «պարծանքի» խոստովանությունը, տեսա՞ր չարչարանքների անզուգական փառքը, որն ավելի մեծարգո է համարվում աստվածության փառքից, հակառակ դեպքում Փրկիչն Իր այդ չարչարանքները «փառք» չէր համարի, այլ «անարգանք» կկոչեր:

Սրա համար է ասում. «Քրիստոս մարմնով չարչարվեց»: Եվ քանի որ Քրիստոս Աստված է՝ ըստ հոգեպատում մարգարեների խոստովանության, այդ նույն խոստովանությունը «ընդունում» են նաև առաքյալները: Արդ, Քրիստոսի չարչարվելու մասին խոսելով՝ առաքյալը նկատի ունի Նրա Աստվածությունը, այն, որը Քրիստոսի անչարչարելի և առաջին բնությունն է «կազմում»: Բայց և նկատի չունի, որ միայն Աստվածությանն են հատուկ չարչարանքները, ու ոչ էլ սոսկ մարդկությանը, այլ, ինչպես վերևում նշեցինք, այդ երկուսի միավորությանը:

Եվ ինչպես «Քրիստոս» անունը չի բնորոշում սոսկ Փրկչի մարդկությունը և ոչ էլ հատուկ է միայն Աստվածությանը, այլ երկուսի միավորությունն է «Քրիստոս» կոչվում, այդպես էլ չարչարանքների ու մահվան պարագայում է: Ու քանի որ Աստված նախատեսել էր հանուն մարդկանց չարչարվել, և քանի որ Աստծու համար «անհնար» էր առանց միջնորդի, «մերկ» Աստվածությամբ չարչարվել, այդ պատճառով էլ չարչարվեց մարմնով և մահկանացու բնությամբ:

Տերը նախ և առաջ մարդկային մարմինը «յուրացրեց» ու միացրեց Իր Աստվածությանը՝ Իրեն հավասարապատիվ դարձնելով ներգործությամբ և ողջ սքանչելագործ զորությամբ, իսկ այնուհետ այն «մատնեց» չարչարանքների ու մահվան, որպեսզի մարմնի չարչարանքներն ու մահը նաև Աստվածությա՛նը համարվեն:

Եվ ինչպես Նրանն էր մարմինը, այդպես էլ Նրանն էին մարմնի բոլոր կրքերը, նաև ապտակը, թուքը, փշե պսակը, քացախն ու լեղին, գամերն ու խաչը, գեղարդի խոցումը և մնացյալ ամեն բան, որ նախատինքի «խորհրդանիշն» էր: Որովհետև եթե փառքը Բանին ու մարմնին էր «պատկանում», Բանինն ու մարմնինն էր նաև անարգանքը:

Սրա համար է ասում. «Քրիստոս մարմնով չարչարվեց մեզ համար»: Երանելին, երբ խոսեց վայելչական և պատշաճավոր չարչարանքների մասին ու խոստովանեց մարմնական կրքերի և մահվան՝ Աստծուն «պատկանելու» մասին, որպեսզի մեր հույսը սոսկ մարդու վրա չդնենք, այլ Աստծով լինի մեր փրկությունը, այնուհետ էլ խոսել սկսեց չարչարանքների ու մահվան պատճառի մասին՝ ասելով. «…մեզ համար»:

Արդ, ո՞ւր են նրանք, ովքեր սուրբ Գրքերը կամայականորեն են մեկնում՝ իրենց անձերի կորստյան և լսողների գայթակղության պատճառ դառնալով: Այդպիսիք չեն ընդունում Քրիստոսի չարչարանքները, այլ «անպատիվ» պատվով են պատվում Աստվածությունը, և չարչարանքներն ու մահը Տիրոջ համար նախատինք համարելով, սոսկ Քրիստոսի մարդկությանն են «վերագրում» չարչարանքների խոնարհագույն կրքերը և ուրանում են Աստվածության չարչարանքն ու մահը, մինչդեռ Աստված հանձն առավ չարչարվելու և մեռնելու հանուն մեր փրկության:

Սակայն այս կեղծ աստվածպաշտները չեն կամենում մտաբերել գլխավորագույն առաքյալների վկայությունները, որոնք իրենց խոսքերով հավաստիացնում և խոստովանում են, որ մարմնական չարչարանքներն ու մահը «աստվածութենապատկան» են: Մեկն ասում է. «Քրիստոս մարմնով չարչարվեց մեզ համար», իսկ մյուսն էլ սրան հավելում ու վկայում է. «Քրիստոս մեռավ մեր մեղքերի համար համաձայն գրվածքների»:

Տեսնո՞ւմ ես, որ ըստ առաքյալների խոստովանության Քրիստոսի աստվածմարդկային բնությանն են «պատկանում» չարչարանքներն ու մահը, թաղումն ու Հարությունը, և ոչ թե Փրկչի բնություններից սոսկ մեկին են դրանք բնորոշ: Սակայն արդարներից կամ սուրբ մարդկանցից այդ ո՞ր մի սոսկ մարդու չարչարանքներն ու մահը կարողացան այս աշխարհն ազատել մեղքից: Եսային սղոցվեց, Երեմիան քարկոծվեց, ուրիշ շատերը սրով սպանվեցին, ինչպես վկայում է առաքյալը, սակայն նրանցից որևէ մեկի մահը ի զորու չեղավ վերստեղծելու աշխարհը:

Եվ արդ, եթե այդպիսին, սոսկ մարդկային էին նաև Հիսուսի մահն ու չարչարանքները, ապա դրանք ինչպե՞ս կարող էին մարդկային ողջ բնությունը վերստին ապրեցնել: Ուրեմն հետևում է, որ մարմնական չարչարանքները նաև Աստվածությանն էին, և մենք Աստծո՛վ փրկվեցինք ու ազատվեցինք: Աստծունն էր այն Արյունը, որը վերստեղծեց աշխարհը և այն առաջնորդեց դեպի սկզբնական երանությունը:

Ճշմարտությանը հակառակամիտ մարդկանց թողնե՛նք Քրիստոսի սոսկալի ատյանի դատապարտությանը, իսկ մենք վերադառնա՛նք մեր խոսքի ընթացքին:

«Քրիստոս մարմնով չարչարվեց մեզ համար, դո՛ւք էլ զինվեցեք նույն մտածումով»:

Առաքյալը Քրիստոսի չարչարանքների օրինակով արթնացնում է իր ունկնդիրների միտքը և հորդորում է առաքինության գործերի, քանի որ մարդիկ առավել ևս միտվում են բարի գործեր կատարելու, երբ որևէ պատկառելի օրինակ են ունենում իրենց աչքերի առջև: Ուստի երանելին իր իմաստությամբ այս հույժ մեծարժան օրինակն է մեջ բերում և հիշեցնում է փրկության մասին՝ ակնարկելով, որ Քրիստոսի չարչարանքները զուր չէին, այլ «մեզ համար»:

«Դուք էլ,- ասում է,- նույն մտածումո՛վ զինվեցեք»: Տեսնո՞ւմ ես ինչպիսի դողությամբ է լեցուն առաքյալի հորդորը: Նա ասում է, որ միայն Քրիստոսի չարչարանքները բավական չեն ձեզ արդարացնելու համար, եթե դուք ի նպաստ այդ արդարացման որևէ քայլ չձեռնարկեք, այլ ձեր ծուլությամբ արհամարհեք այն:

«Քանի որ եթե Նա,- ասում է,- անպարտ էր, սակայն հանուն ձեզ իբրև պարտապան չարչարվեց, ապա որչա՜փ ևս առավել դուք եք պարտապան միևնույն մտքով ու խորհրդով պատրաստակամ լինելու չարչարանքների», ուստի հարկ է, որ «դուք էլ զինվեք նույն մտածումով»:

Կամ էլ առաքյալն ակնարկում է, որ անհրաժեշտ է՝ մենք ևս զինվենք այն նույն մտադրվածությամբ և հոժարակամությամբ, որով մեր Տերը հանուն մեզ չարչարվեց ու Իր Արյունը հեղեց մեզ փրկելու համար: Դարձյալ, անհրաժեշտ է և վայելուչ կլինի, որ մենք իմաստությամբ քննենք ու իսկությամբ գիտենանք Քրիստոսի չարչարանքների խորհուրդը, թե դրանք ինչո՞ւ եղան, հանուն ինչի՞ կատարվեցին: Գիտենանք, որ Նա այնպիսի սիրով սիրեց և այնպիսի ջերմ ու գթասիրտ վերաբերմունք ցուցաբերեց մեր նկատմամբ, որ մինչև իսկ ասաց Իր աշակերտներին. «Որքա՜ն ցանկացա այս Զատիկը ուտել ձեզ հետ»:

Քրիստոս մինչև անգամ Իր կյանքը տվեց մեզ ու Իր Աստվածության պատիվը խոնարհեցրեց մեզ բարձրացնելու համար: Նա Իր անձը դրեց մեզ համար իբրև սիրելիների և բարեկամների: «Այնպիսի սեր ոչ ոք չունի,- ասում է,- քան եթե մեկն իր կյանքը տա իր բարեկամների համար, ինչպես Ես եմ Իմ անձը տալիս ձեզ համար»:

Արդ, «դուք էլ,- ասում է,- իմանալով այդ սիրո զորության մասին, նույն մտածումո՛վ տապակվեք»: Այստեղ առաքյալը պատգամում է «տապակվել» հրի նման, քանի որ երբ հուրը ինքն իրենով թույլ կայծկլտում է, նրա նվազ «փայլատակումն» է երևում, իսկ երբ մի նյութի է դիպչում և հողմի հանկարծակի փչում է լինում, ամենքի աչքին տեսանելի պայծառ բոց է արձակում:

Այդպես էլ մարդկանց նկատմամբ Աստծու սերը և Աստծու նկատմամբ մարդկանց սերն է: Աստված սիրում էր մարդկային բնությունն Իր ճշմարիտ և անկեղծ սիրով, սակայն այդ սերը «հայտնի չէր» մեզ, մինչև Աստված մարդ եղավ, չարչարվեց ու մեռավ մեզ համար, որից հետո մենք կատարելապես ճանաչեցինք մեր հանդեպ տածած Նրա սերը: «Աստված մեր հանդեպ ունեցած Իր սերը հայտնեց մեզ,- ասում է առաքյալը,- քանի որ մինչդեռ մենք մեղավոր էինք, Քրիստոս մեզ համար մեռավ», և մենք կատարելապես ճանաչեցինք մեր հանդեպ տածած Աստծու սերը:

Այդպես նաև մարդն է խաղաղ ու հանգիստ ժամանակ ևս սիրում Աստծուն, սակայն այդ մասին ոչ ոք չի իմանում, իսկ երբ ճգնություններ ու չարչարանքներ է կրում հանուն Քրիստոսի, այդժամ հայտնապես քարոզվում է նրա աստվածսիրությունը: Սա է նշանակում այս խոսքը. «Դո՛ւք էլ զինվեցեք նույն մտածումով»:

Սրա հետ մեկտեղ ինձ նաև թվում է, որ երանելին մեկ այլ միտք էլ է կամենում մեզ հաղորդել իր այս խոսքով. քաջ զինվորներ «պատրաստել» հոգևոր պատերազմի համար: Չէ՞ որ զինվորը ամեն պատրաստություն է տեսնում և սպառազինվում է տարատեսակ զենքերով, որից հետո միայն ռազմաճակատ է մեկնում՝ առերեսվելու հակառակորդին: «Քո Տերն էլ,- ասում է առաքյալը,- հաստատուն կանգնեց ռազմի դաշտում, ուր չարչարվեց և Իր վրա վերցրեց ամենքի մեղքերը, սակայն երբևէ «մարտնչելուց» չդադարեց»:

Արդ, «դո՛ւք էլ զինվեցեք նույն մտածումով», արդարության զենքերով ամրացրե՛ք ձեր գլուխը, մեջքը, թիկունքն ու ողջ մարմինը, որպեսզի չլինի թե մարմնի մի անդամը «մերկ» լինելու պատճառով խորը վերք ստանա, այլ դուք ողջ էությամբ պատերազմեք, չարչարվեք ու տանջվեք, սակայն «չխոցվեք»:

Այսպիսի սպառազինությամբ «զգեստավորվել» և Քրիստոսի զինվորը դառնալ է հրամայում նաև Պողոսը: Առաքյալը հրամայում է քրիստոնեավայել ձևով պատերազմի գնալ և պատգամում է. «Հագե՛ք Աստծու սպառազինությունը, որպեսզի կարողանաք հանգցնել չարի բոլոր ծխացող նետերը»: Իսկ այնուհետ մասնավորաբար թվարկում է, թե որոնք են անհրաժեշտ «զենքերը»: Պողոսն ասում է. «Ձեր գլխին դրե՛ք փրկության խաչանշան սաղավարտը, առե՛ք հավատի վահանը և Հոգու սուսերը, որ է Աստծու խոսքը: Հագե՛ք արդարության զրահը և ձեր ոտքերն ամրացրե՛ք խաղաղության Ավետարանի պատրաստությամբ»:

Իսկ Պետրոս առաքյալն էլ, սույնպիսի սպառազինության մասին ավելի համառոտ խոսելով, ասում է. «Դո՛ւք էլ զինվեցեք նույն մտածումով»: Երբ նա այս մեծաբարբառ խոսքերն ասաց, իր ունկնդիրների ներսում ասես մտրակով արթնացրեց Քրիստոսի չարչարանքների նշանակությունը և հրամայեց հոգևոր սպառազինությամբ հաղորդակից լինել Փրկչի չարչարանքներին: Այնուհետ էլ երանելին սկսում է մեկ առ մեկ թվարկել չարչարանքներից բխող «օգուտը», որպեսզի իր ունկնդիրները ոգեշնչվեն ու երբևէ չվհատվեն դժնդակ փորձությունների ժամանակ:

Չէ՞ որ ամեն ոք, ով առանց վարձատրության ակնկալիք ունենալու է աշխատում, շուտով դադարում է աշխատելուց և կործանվում է: Իսկ Նա, ով վարձատրության «հույս» ունի, և այն էլ այսպիսի մեծ վարձատրության, երբևէ չի դադարի աշխատելուց: Դրա համար էլ, ահա՛, առաքյալն ասում է. «Որովհետև մարմնով չարչարվողը դադարում է մեղանչելուց»:

Բոլոր մեղքերի հույլերը «սովոր» են ծուլության մատնելու մարդկային բնությունը և մանավանդ գիրացնելու մարմինը, քանի որ երբ մարդու մարմինը սկսում է փափկության տրվել և անհոգությամբ վայելել մտքով անցածը, այդժամ մեղքերից ու ախտավոր կրքերից որևէ մեկը չի լինում, որ «չծնվի» ու «չբնակվի» այս մարդու մեջ:

Ինչպես օրինակ անհնար է, որ տղմուտ վայրից անուշահոտություն բուրի, այդպես էլ բյուրապատիկ  անհնար է, որ «հագեցած» որովայնը սուրբ խորհուրդներ ծնի: Սա իր օրինակով մեզ «հայտնում» է Դավիթը՝ մեծագույն մարգարեներից մեկը: Որքան նեղություններ էին պատահում, որքան պատերազմներ էին տեղի ունենում և որքան չարչարանքների էր մատնվում Դավթի մարմինը, նա միևնույն է ուղղամտությամբ և ըստ Աստծու արդար օրենքների էր վարում իր թագավորությունը, սակայն ծերության տարիներին, երբ նա պատերազմներից հանգիստ առավ ու սկսեց խաղաղությամբ, տանը նստած վայելել ունեցածը, ծուլացավ և շնություն ու սպանություն գործեց:

Սրանից մենք պետք է եզրակացնենք, որ եթե երիտասարդ լինես և առաքինության ջանքեր գործադրես, քո երիտասարդությունը քեզ չի «վնասի», իսկ եթե ծեր լինես ու ծույլ և մեղկ խորհուրդներով աչքի ընկնես, ծերությունդ քեզ որևէ օգուտ չի բերի:

Տեսա՞ր փափկասիրության վնասը, որի դիմացն առնելու և մեղքերից խույս տալու հարցում չօգնեցին ո՛չ ծերությունը, ո՛չ մարգարեությունը, ո՛չ երբեմնի առաքինությունները: Արդ, նայի՛ր և տե՛ս չարչարանքներից եկող շահն ու շնորհը: «Մարմնով չարչարվողը,- ասում է,- դադարում է մեղանչելուց»: «Մարմնի չարչարանք» ասելով՝ առաքյալը նկատի չունի միայն հեթանոսների կողմից քրիստոնյաներին աստվածպաշտության պատճառով պատուհասվող «արտաքին» չարչարանքները՝ ձերբակալվելը, բանտարկվելը, կեղեքվելը և սրա նման այլ հալածանքներ, որոնք աստվածացնող ու արդարացուցիչ են: Առաքյալը նկատի ունի նաև ա՛յն չարչարանքները, որոնք մեկը կամքի հոժարությամբ հանձն է առնում կրելու:

Ժուժկալության բոլոր տեսակներն էլ մարմնի չարչարանք ու «մահ» են ենթադրում, և ովքեր իսկապես առաջնորդվում են այդ ուղով, դադարում են մեղանչելուց: Հիրավի, ի՞նչ են քաղցն ու ծարավը, երկրպագությունները, հոտնկայս տքնությունները, աղքատությունը, ցուրտն ու տոթը, երկարաձիգ սուգը, ողբերն ու արտասուքները, եթե ոչ մարմնական ախտերի մահ: Այս եղանակներով մարմինը չարչարելով՝ մարդ «դադարում է մեղանչելուց»:

Սրա մասին նաև Պողոսն է վկայում՝ հաստատելով մեր խոսքերը: «Մեռցրե՛ք,- ասում է,- ձեր երկրավոր անդամները», ապա առանձին-առանձին թվարկում է, թե որո՞նք են այդ անդամները, որոնք «մահվան» են արժանի. «….պոռնկությունը,- ասում է,- շնությունը, արծաթասիրությունը, ագահությունը»:

Քրիստոնյային վայել է ժուժկալությամբ սպանել ախտերը և մեռյալի պես անշարժ լինել մարմնական զգայությունները «գործադրելիս»: Այսինքն՝ աչքերով չտեսնել և ականջներով չլսել գարշելի երևույթները, շոշափելիքներով չդիպչել հրաժարելիներին, բերանով աղտեղի խոսքեր չբարբառել, ոտքերով չգնալ չար ճանապարհներով, սրտով չընկղմվել չարաչար մտածումների ճահճուտը:

Այլ պետք է «մեռած», անշարժ ու անզգա լինել, ուրախալի երևույթների պատճառով հեշտության գիրկը չընկնել, տրտմական ցավերի ժամանակ էլ չափից դուրս չվշտանալ: Ահա այդպիսի քրիստոնյաներն են, որոնք, մշտապես մարմնով չարչարվելով, իսկապես դադարում են մեղք գործելուց: Ուստի եթե մեկը մեր Տիրոջ առջև այսպիսի վարքով կենցաղավարի, որևէ բանով չի մեղանչի, քանի որ Տերն է մեր Գլուխը, իսկ մենք ամենքս Նրա անդամներն ու մարմինն ենք:

Արդ, մեր անպարտ Գլուխը չարչարվեց մեզ համար և մեզ՝ պարտապաններիս, արդարացրեց մեղքերից, ուստի մեր ունեցած ամեն բան մենք պիտի ծառայեցնենք Նրան իբրև Գլխի և իբրև Տիրոջ, քանի որ Նա ամեն բան, ինչ մերն էր, Իրենը «դարձրեց»՝ մարդեղությամբ միացնելով Իր Աստվածությանը: Եվ հետևաբար մերն է, օրինակ, Նրա արդարությունը, որով մենք արդարացանք ու փառավորվեցինք, չէ՞ որ ասվում էլ է, որ երբ փառավորվում է մի անդամը, մնացած անդամները ևս փառավորվում են նրա հետ: Ուստի նույն տրամաբանությամբ եթե Նրա փառավորումը նաև մերն է, ուրեմն Աստծու կամքին մեր անհնազանդությունն ու դեպի մեղքը խոտորումն էլ «Նրանն» է, քանի որ Տերը Իրենն է համարում այն ամենը, ինչ մերն է:

Դա է պատճառը, որ Քրիստոս մեզ հետ հավասար վշտանում է մեր մեղքերի պատճառով վրա հասնող ցավերի ժամանակ. չէ՞ որ եթե վշտանում է մի անդամը, նրա հետ վշտանում են նաև մյուս անդամները: Եվ որքան մենք մեր մեղքերով ու մարմնական ծուլության պես-պես դրսևորումներով անհնազանդություն ենք ցուցաբերում, այնքան խոցոտում ենք մեր մեղքերի համար չարչարվող Փրկչին: Իսկ ահա երբ ժուժկալությամբ և չարչարանքներով ի չիք ենք դարձնում մեր մեղսառիթ անհնազանդությունը, Աստծուն ենք նվիրում այն արդարությունը, որը Նա Իր չարչարանքներով ընձեռել է մեզ: Սա էր առաքյալի՝ «մարմնով չարչարվողը դադարում է մեղանչելուց» խոսքի ողջ իմաստը:

 

Երանելի Սարգիս Շնորհալի հայոց վարդապետի՝ իմաստասերի և քաջ հռետորի,

Մեկնություն կաթողիկե յոթ թղթերի, Կոստանդնուպոլիս 1826-1828թթ․

Գրաբարից թարգմանեց Գևորգ սրկ․ Կարապետյանը