Աշխատանքի հանդեպ սերը

- Հա՛յր, որոշ մարդիկ ինչո՞ւ են ձանձրանում աշխատանքի ժամանակ:

- Միգուցե նրանք չե՞ն սիրում իրենց աշխատանքը: Կամ էլ միգուցե աշխատանքի ժամանակ անընդհատ միևնույն բանո՞վ են զբաղված: Հաճախ որոշ արտադրություններում, օրինակ՝ արտադրամասում, որ դռներ ու պատուհաններ է արտադրում, մի վարպետն առավոտից երեկո տախտակներ է իրար կպցնում, մյուսն անընդհատ ապակի է տեղադրում դրանց մեջ, երրորդն ամեն օր մածկում է դրանք: Այդ մարդիկ անընդհատ միևնույն միօրինակ գործողությունն են կատարում, իսկ տերը շրջում ու վերահսկում է նրանց: Եվ դա մեկ օր չէ, որ շարունակվում է, ոչ էլ՝ երկու: Իսկ անընդհատ միևնույն բանն անելը ձանձրացնում է: Հնում այդպես չէր. ատաղձագործը շինարարներից չորս պատ էր ստանում և պարտավոր էր տիրոջը պատրաստի տուն հանձնել: Նա պետք է հատակը պատրաստեր, դռներն ու լուսամուտները տեղադրեր, մածուկ քսեր ապակիներին և այլն: Այնուհետև նա անցնում էր տարբեր պտուտակաձև սանդուղքներին, նրբաձև ճաղաշարերին, հետո այդ ամենը ներկում էր, այնուհետև հերթը հասնում էր պահարաններին, դարակներին… Իսկ վերջում անցնում էր կահույքի պատրաստմանը: Եվ եթե նույնիսկ մեկ վարպետը չեր զբաղվում այդ ամենով, միևնույն է, նա գիտեր, թե ինչը ոնց անել: Անհրաժեշտության դեպքում հյուսնը կարող էր նույնիսկ տանիքը կղմինդրապատել:

Այսօր շատ մարդիկ տանջված են, որովհետև չեն սիրում իրենց աշխատանքը: Նրանք ժամացույցին են նայում և անհամբերությամբ սպասում են տուն գնալու ժամին: Իսկ եթե մարդը հոգատարություն ու ջանադրություն զգա աշխատանքի նկատմամբ և անտարբեր չլինի դրա հանդեպ, ապա որքան ավելի աշխատի, այնքան կբորբոքվի նրա ջանասիրությունը: Հետո մարդն այնքան է տրվում աշխատանքին, որ երբ գնալու ժամանակը գալիս է, զարմանքով հարցնում է. «Ինպե՞ս թռավ ժամանակը»: Նա մոռանում է ուտելու, քնելու, ամեն ինչի մասին: Եթե նույնիսկ ոչինչ չի կերել, միևնույն է քաղց չի զգում և եթե նույնիսկ չի քնել, ապա՝ քունը չի տանում: Եվ ոչ միայն չի տանում՝ նա ուրախանում է, որ չի քնում: Նա չի տանջվում քաղցից կամ քնի պակասից. աշխատանքն այդպիսի մարդու համար տոնակատարություն է:

- Հա՛յր, ենթադրենք, որ երկու հոգի միևնույն աշխատանքն են կատարում: Ինչո՞ւ է մեկը դրանից հոգևոր օգուտ ստանում, իսկ մյուսը՝ հոգևոր վնաս:

- Ամեն բան կախված է նրանից, թե ինչպես են նրանք անում այդ աշխատանքը և ինչ ունեն իրենց մեջ: Եթե մարդ խոնարհությամբ ու սիրով է աշխատում, ապա այն ամենն (ինչ անում է) լուսավորյալ կլինի, մաքրագործված, բարեբեր ուրախությամբ լի, և նա իր մեջ ուժերի ներքին վերականգնում է զգում: Իսկ եթե նա հպարտանա այն մտքով, որ ուրիշներից լավ է աշխատում, ապա՝ կարող է որոշակի բավարարվածություն զգալ, սակայն այդ բավարարվածությունը չի լցնում նրա սիրտը, որովհետև հոգին (հոգևոր) ծանուցում չի ստանում, հանգստություն չի ունենում:

Դրանից բացի, եթե մարդ իր աշխատանքն առանց սիրո է անում, ապա հոգնում է: Օրինակ՝ եթե մեկն իր աշխատանքը չի սիրում և այն ավարտելու համար պետք է սար բարձրանա, ապա այդ սարի տեսքը միայն նրա ողջ ուժերը քամում է: Իսկ մեկ ուրիշն, ով այդ նույնն ի սրտե է անում՝ թռչելով է բարձրանում սարի գագաթը՝ ինքն էլ դա չնկատելով: Օրինակ, եթե մարդը մարգերն է փխրեցնում կամ բանջարանոցն ի սրտե է մշակում, ապա նա կարող է մի քանի ժամ, առանց հոգնելու, աշխատել՝ ուշադրություն չդարձնելով, որ արևն այրում է: Իսկ եթե մարդը սրտանց չի աշխատում, ապա անընդհատ կանգ է առնում, հորանջում է, բողոքում շոգից և տառապում է:

- Հա՛յր, աշխատանքը կամ գիտությունը կարո՞ղ են մարդուն այնքան կլանել, որ նա անտարբեր դառնա իր ընտանիքի և այլ պարտականությունների նկատմամբ:

- Աշխատանքն ուղղակի պետք է սիրել. պետք չէ սիրահարված լինել դրան: Եթե մարդը չսիրի իր աշխատանքը, ապա կրկնակի կհոգնի՝ և՛ ֆիզիկապես, և՛ հոգեպես: Իսկ եթե նա հոգեպես հոգնած լինի, ապա ֆիզիկական հանգիստն էլ նրա ուժերը չի վերականգնի: Հոգեկան հոգնածություն. ահա թե ինչն է ուժասպառ անում մարդուն: Ի սրտե աշխատելով և ուրախություն զգալով՝ մարդ չի կորցնում իր հոգեկան ուժերն ու ֆիզիկական հոգնածությունը նույնպես անհետանում է: Ես մի գեներալի եմ ճանաչում, ով նույնիսկ շարքային զինվորի գործ է անում: Գիտե՞ք, թե որքա՜ն սրտացավ է զինվորների նկատմամբ: Ինչպես հայրը կլինի: Եվ գիտե՞ք, թե ի՜նչ ուրախություն է ապրում: Այդ մարդն իր պարտականությունն է կատարում և ուրախանում է: Մի անգամ, կեսգիշերին նա դուրս եկավ Էվրոսից*, որպեսզի Լարիսա գնա Սուրբ Աքիլիոսի** հիշատակության օրը և ժամանակին հասնի Սուրբ Պատարագին, չնայած, որ կարող էր ավելի ուշ գնալ և մասնակցել միայն հոգեհանգստին: Սակայն նա որոշեց ավելի շուտ գնալ, որպեսզի պատվի Սրբին: Այդ մարդն ամեն ինչ սրտանց է անում:

Այն հաճույքը, որ զգում է իր աշխատանքը բարեպաշտորեն կատարող մարդը՝ բարի հաճույք է: Այդ հաճույքն Աստված է տվել, որպեսզի Իր արարածը չհոգնի: Դա հոգնածության միջոցով՝ ուժերի վերականգնում է:

* Էվրոս – գետ հյուսիս-արևելյան Հունաստանում, Թուրքիայի հետ սահմանին:

** Աքիլիոս Լարիսացի Լուսավորչի (մոտ. 330թ.) հիշատակության օրը, որ նշվում է մայիսի 15-ին:

Պաիսիոս Աթոսացու «Ընտանեկան կյանք» գրքից

Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի