Գրքեր

Հոգեկան հիվանդությունները

- Հա՛յր, եթե մարդը մելամաղձության մեջ է ընկնում, ապա ի՞նչ պետք է անի, որպեսզի հաղթահարի դա:

- Աստվածային մխիթարություն է անհրաժեշտ:

- Իսկ ինչպե՞ս ստանալ այդ մխիթարությունը:

- Մարդը պետք է «կառչի» Քրիստոսից, և Քրիստոս կտա նրան այդ մխիթարությունը: Բարեպաշտությունը հաճախ միահյուսվում է եսասիրության հետ: Մտագարների (շիզոֆրենիկների) մեծամասնությունը զգայուն հոգու տեր մարդիկ են: Ինչ-որ մի չնչին դեպք է տեղի ունենում կամ չեն կարողանում ինչ-որ դժվարություն հաղթահարել և սարսափելի տառապում են: Մեկն էլ կարող է մարդ սպանել և իրեն այնպես պահել, ասես ոչինչ էլ չի եղել: Իսկ զգայուն մարդը տառապում է և չի կարողանում քնել, նույնիսկ եթե պատահաբար կանգնել է կատվի թաթին: Իսկ եթե երկու-երեք գիշեր չի կարողանում քնել, ապա իհարկե բժշկի մոտ պետք է վազի:

- Հա՛յր, հոգեբաններն ասում են, եթե վերացնես հիվանդության պատճառը, ապա հոգեկան հիվանդ մարդն օգնության կստանա:

- Այո, սակայն եթե այդ պատճառը գոյություն ունի: Չէ՞ որ երբեմն մարդիկ խճճվում են այնպիսի մտորումների մեջ, որոնք կարող են խելագարության հասցնել նույնիսկ այն ժամանակ, երբ տեղի ունեցողը բնական երևույթ է և եթե կարելի է այդպես արտահայտվել՝ արդարացված է: «Միգուցե ինձ մոտ ժառանգական հոգեկան հիվանդությո՞ւն է; Միգուցե ես հիվա՞նդ եմ»,- մտատանջվում են այդպիսի մարդիկ: Ես մի պատանու էի ճանաչում, որը սովորելու տարիներին օրվա մեջ տասնմեկ ժամ կարդում էր: Նա կրթաթոշակ էր ստանում և օգնում էր իր ընտանիքին, քանի որ հայրը հիվանդ էր: Ուսման վերջում նա ուժասպառ եղավ, որովհետև զգայուն ու նուրբ հոգու տեր մարդ էր: Մշտական գլխացավեր ուներ և դիպլոմը մեծ դժվարությամբ պաշտպանեց: Հետո նա սկսեց այն մտքից տանջվել, որ իբրև թե ժառանգական հոգեկան հիվանդությամբ է տառապում: Ախր ի՞նչ ժառանգականության մասին կարող էր խոսք լինել: Եթե մարդ ուղղակի օրը տասնմեկ ժամ կարդա, ապա դա իրեն ուժասպառ կանի: Էլ ինչ ասես, եթե մարդը սովորում է, օգնում ծնողներին և դեռ զգայուն էլ հոգի ունի…

- Հա՛յր մի երեխա մելամաղձության ու հուսահատության գիրկն ընկավ այն բանից հետո, երբ հայրն ինքնասպան եղավ: Միգուցե դա ժառանգակա՞ն է:

- Հնարավոր է, որ երեխան հոգեկան ցնցում ստացած լինի: Միանշանակ ճշգրտությամբ չի կարելի ասել, թե պատճառն այստեղ ժառանգականությունն է: Բացի այդ, մենք չգիտենք, թե նրա հայրն ինչ վիճակում էր գտնվում, ինչը ինքնասպանության պատճառ եղավ: Իհարկե, եթե հայրը ինքնամփոփ մարդ էր, ապա երեխային օգնություն է հարկավոր: Քանի որ, եթե երեխան էլ ինքնամփոփ լինի և մտածի, որ վատ գեներ ունի, ապա իսկապես կարող է հիվանդանալ:

Աստված միշտ թույլ է տալիս, որ մարդն անցնի այնպիսի փորձություններով, որ ի զորու է: Սակայն փորձությունների ծանրությունից զատ գումարվում է նաև մարդկային ծաղրուծանակի ծանրությունը, և հոգին կքում է այդ հավելյալ ծանրությունից ու սկսում տրտնջալ: Հոգեկան հիվանդներին մարդիկ էլ ավելի են խենթացնում իրենց ծաղրանքով: Քանի որ սկզբում կարելի է հոգեկան խանգարումը որոշակի շրջանակների մեջ պահել: Հնում հոգեբուժարաններ չկային և եթե մարդը հոգեկան խանգարում էր ստանում՝ նրան երկաթե փականներով սենյակում էին փակում: Մի խելագար կնոջ էի ճանաչում՝ Պերիստերա անունով: Նրան տանը փակի տակ էին պահում: Երեխաները քարեր էին նետում պատուհաններին, ծաղրում էին նրան: Խեղճը կատաղության էր հասնում, դղրդացնում էր փականները, գոռում էր ու դուրս շպրտում այն ամենն ինչ ձեռքի տակ էր ընկնում: Սակայն կտեսնես, որ մյուս կյանքում Պերիստերան շատ «խելացիներից» բարձր է լինելու:

Մի դեպք էլ եմ հիշում: Մի ընտանիքում ավագ դուստրը մի քիչ տկարամիտ էր: Սակայն շատ բարի էր: Նա քառասուն տարեկան էր, սակայն իրեն հինգ տարեկանի պես էր պահում: Ինչպիսի՜ գայթակղություններ էին ստեղծում նրա համար մեծերն ու փոքրերը: Մի անգամ ծնողները թողեցին նրան ճաշ եփելու, իսկ իրենք գնացին դաշտում աշխատելու: Այդ աղջկա եղբայրը պետք է դաշտից գար, եգիպտացորեն բերեր և պատրաստի ճաշը դաշտ տաներ, որպեսզի ծնողներն ու բանվորները ճաշեին: Խեղճը բանջարանոցից սմբուկ ու լոբի քաղեց և գնաց ճաշի պատրաստություն տեսնելու, իսկ նրա կրտսեր քույրը՝ աղջիկ չէ, այլ մի իսկական պատուհաս, ավանակի ականջը բռնած քարշ տվեց հավաքած բանջարեղենի մոտ ու կենդանին ամբողջը կերավ: Խեղճ աղջիկը ոչ ոքի ոչինչ չասաց և կրկին բանջարանոց գնաց՝ բանջարեղեն հավաքելու: Եղբայրը դաշտից եկավ, իսկ նա դեռ նոր էր կերակուը կրակին դնում: Եղբայրը բեռներն իջեցրեց ջորիների վրայից և տեսնելով, որ կերակուրը դեռ պատրաստ չէ՝ սկսեց ծեծել նրան: Ի՜նչ տառապանքի էր ենթարկվում նա ամեն օր: Նրա դժբախտ մայրն աղաչում էր Աստծուն, որ նախ դուստրը մահանա, հետո՝ ինքը, որովհետև մտածում էր, որ ոչ ոք հոգ չէր տանի դստեր մասին: Եվ իսկապես, նախ դուստրը մահացավ, իսկ հետո՝ մայրը:

Բայց համենայն դեպս, մտավոր թերզարգացած մարդիկ ավելի լավ վիճակում են գտնվում, քան մյուսները: Այդպիսի մարդկանցից պահանջելու բան էլ չկա և այդ պատճառով էլ առանց քննությունների են անցնում հաջորդ կյանք:

 

 

Պաիսիոս Աթոսացու «Ընտանեկան կյանք» գրքից

Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի

 

 

 

16.09.15
ԲաԺանորդագրվել
Ընթերցել նաև
Օրհնությամբ ՝ ԱՀԹ Առաջնորդական Փոխանորդ Տ․ Նավասարդ Արքեպիսկոպոս Կճոյանի
Կայքի պատասխանատու՝ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյան
Կայքի հովանավոր՝ Անդրանիկ Բաբոյան
Web page developer A. Grigoryan
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի 2014թ․