21 Դեկտեմբեր, Շբ
Այն մարդն ով փորձությունների միջով չի անցնում, չի ցանկանում ցավ ապրել, չի կամենում համբերել վշտերին, չի ուզում, որպեսզի իրեն նկատողություն անեն կամ դառնացնեն և ձգտում է անհոգ ապրել, ապա իրականությունից դուրս է գտնվում: «Մենք անցանք հրի ու ջրի միջով, բայց դու մեզ անդորր տվիր» (Սղմ. 65:12),- ասում է սաղմոսերգուն:
Տե՛ս, մեր Տիրամայր Ամենասուրբ Աստվածածինն էլ ցավ ապրեց, և մեր Եկեղեցու Սրբերն էլ դրա միջով անցան: Այդ պատճառով մենք ևս պիտի ցավ ապրենք: Չէ՞ որ մենք այն նույն ճանապարհով ենք ընթանում, ինչ նրանք, միայն այն տարբերությամբ, որ այս կյանքում անգամ մի փոքր տառապանք կամ դառնություն զգալով՝ մենք մարում ենք (մեր մեղքերի) հաշիվները և փրկության ենք հասնում: Բայց Քրիստոս էլ ցավով եկավ երկիր: Նա Երկնքից իջավ, մարմնացավ, չարչարվեց, խաչվեց: Եվ այժմ հենց ցավից է քրիստոնյան զգում, որ Քրիստոս այցելում է իրեն:
Երբ մարդուն այցելում է ցավը՝ այդ ժամանակ այցելում է նաև Քրիստոս: Իսկ, երբ մարդ որևէ դառնություն չի զգում, ապա դա նույնն է, թե Աստված լքել է նրան: Այդպիսի մարդը ո՛չ իր մեղքերն է քավում, և ո՛չ էլ հոգևոր խնայողություն է կուտակում: Իհարկե ես խոսում եմ այն մարդկանց մասին, ովքեր (իրենք) չեն ցանկանում հանուն Քրիստոսի սիրո տառապել: «Ես առողջ եմ,- ասում է այդպիսի մարդը,- հրաշալի ախորժակ ունեմ: Լավ սնվում եմ, բարեկեցիկ և հանգիստ ապրում»: Եվ այդպիսի մարդն այդ դեպքում չի ասում. «Փա՜ռք Քեզ, Տեր Աստված»: Եթե նա գոնե (երախտագիտությամբ) ընդուներ այն փաստը, որ Աստված է տալիս իրեն այդ բոլոր օրհնությունները՝ էլի ընդունելի կլիներ: «Ես արժանի չէի սրան,- պետք է, որ այսպիսի մարդն ասեր,- բայց, քանի որ ես թույլ եմ՝ Աստված ներողամիտ ու ողորմած է իմ հանդեպ»: Սուրբ Ամբրոսիոսի վարքում պատմվում է, որ մի անգամ, մի հարուստ մարդ իր տանը գիշերելու ընդունեց սրբին ու իր ուղեկիցներին: Անհամար հարստությունները տեսնելով՝ սուրբ Ամբրոսիոսը հարցրեց, թե երբևէ իր կյանքում վիշտ զգացել է այդ մարդը: «Երբեք,- պատասխանեց հարուստը,- իմ հարստություններն անընդհատ աճում են, իմ արտերը հարուստ բերք են տալիս, ես որևէ ցավ չեմ զգում և նույնիսկ չգիտեմ էլ, թե հիվանդությունն ինչ բան է»: Այդժամ սուրբ Ամբրոսիոսը լաց եղավ և իր ուղեկիցներին ասաց. «Պատրաստեք սայլերն ու շուտ հեռանանք այստեղից, որովհետև Աստված երբեք այցի չի եկել այս մարդուն»: Եվ հենց սուրբն, իր ուղեկիցների հետ, դուրս եկավ փողոց՝ հարուստի տունը փուլ եկավ: Այդ մարդու ապրած անհոգ, վշտերից զուրկ կյանքն, իրականում, Աստծո կողմից լքվածություն էր*:
* Տես, Ό Μέγας Συναξαριστής της Όρθοδόξου Έκκλησίας. Т. 12. Σ. 243–244.
Պաիսիոս Աթոսացու «Ընտանեկան կյանք» գրքից
Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի