Սուրբծննդյան հրաշալի գիշերվա հեքիաթը

Սուրբծննդյան ճրագալույցն էր: Բոլորը եկեղեցի էին գնացել, բացի տատիկից ու ինձնից: Մենք չկարողացանք բոլորի հետ գնալ, քանի որ տատիկս չափազանց ծեր էր, իսկ ես՝ չափազանց փոքր: Երկուսս էլ տխրել էինք, որ չէինք լսելու սուրբծննդյան շարականներն ու չէինք տեսնելու ճրագալույցի կրակները: Բայց տատիկս ինձ իր կողքին նստեցրեց ու ասաց, որ մի հրաշալի ճամփորդության պատրաստվեմ այն իրադարձությունների միջով, որ ինքը կպատմի. «Խոր գիշեր էր: Մի մարդ դուրս էր եկել կրակ փնտրելու: Նա տնից-տուն էր գնում, թակում դռներն՝ ասելով.

- Բարի՛ մարդիկ, օգնեցեք, մի քիչ շիկացած ածուխ տվեք, որպեսզի խարույկ վառեմ ու տաքացնեմ նորածին Մանկանն ու Նրա մորը:

Բայց բոլորը քնած էին, և ոչ ոք չէր պատասխանում նրան:

Մարդը շարունակում էր առաջ գնալ մթության մեջ: Հանկարծ նա վերջապես կրակ տեսավ հեռվում: Երբ մոտեցավ, տեսավ, որ խարույկ էր: Դրա շուրջբոլորը բազմաթիվ ճերմակ ոչխարներ էին քնած, որոնց ծեր հովիվն էր հսկում:

Մարդը մոտեցավ հոտին: Հովվի ոտքերի մոտ պառկած երեք հսկա շները տեղից վեր թռան՝ օտար ոտնաձայներ լսելով: Նրանք լայն բաց արեցին իրենց երախները, ասես ցանկանալով հաչել, սակայն ոչ մի հաչոցի ձայն չխախտեց գիշերային լռությունը: Մարդը տեսավ, թե մթության մեջ ինչպես փայլատակեցին նրանց սպիտակ սուր ժանիքները, և շները հարձակվեցին նրա վրա: Նրանցից մեկը մարդու ոտքը բռնեց, մյուսը՝ թևը, երրորդը՝ կոկորդը, սակայն ատամներն ու ծնոտները նրանց չէին ենթարկվում: Շները չկարողացան կծել մարդուն և նույնիսկ փոքրիկ վնասվածք չպատճառեցին:

Մարդը ցանկացավ խարույկին մոտենալ՝ կրակ վերցնելու համար, բայց ոչխարներն այնքան խիտ շարքերով էին պառկած, որ նա չէր կարող առաջ գնալ: Այդժամ նա բարձրացավ նրանց մեջքներին ու դրանց վրայով մոտեցավ կրակին: Եվ ոչ մի ոչխար չարթնացավ ու չշարժվեց տեղից:

Երբ մարդը մոտեցավ կրակին, հովիվը նկատեց նրան: Նա ծեր ու մռայլ մարդ էր, որ շատ խիստ ու դաժան էր այլոց հանդեպ: Օտարի տեսնելով, նա վերցրեց իր երկար ու սրածայր փայտը և ողջ ուժով նետեց անծանոթի վրա: Փայտն ուղիղ մարդու ուղղությամբ սլացավ, սակայն նրան չդիպչելով՝ փոխեց ուղղութունն ու ընկավ հեռվում:

Մարդը մոտեցավ հովվին ու ասաց.

- Բարի՛ մարդ, օգնիր ինձ, մի փոքր կրակ տուր: Մի Մանկիկ է ծնվել և ես պետք է խարույկ վառեմ, որպեսզի տաքացնեմ Մանկանն ու Նրա մորը:

Հովիվը մեծ հաճույքով կմերժեր անծանոթին, բայց երբ հիշեց, որ շները չկարողացան վնասել նրան, որ ոչխարները չփախան նրա առջևից, և փայտն էլ նրան չհարվածեց՝ կարծես չցանկանալով վնասել, հովիվը սարսռաց և չհամարձակվեց մերժել նրան:

- Որքան պետք է՝ վերցրո՛ւ,- ասաց նա:

Բայց կրակը համարյա հանգել էր արդեն: Կոճղերն ու ճյուղերը վաղուց այրվել էին, մնացել էին միայն կարմիր ածուխները, և մարդը շփոթված մտածում էր, թե ինչով այդ թեժ ածուխները տեղ հասցնի:

- Վերցրո՛ւ որքան անհրաժեշտ է,- կրկնեց հովիվը:

Նա չարախնդորեն մտածեց, որ մարդը չի կարողանա կրակը տանել: Բայց անծանոթը կռացավ, մոխրի միջից ձեռքերով հանեց թեժ ածուխներն ու իր թիկնոցի փեշը գցեց: Եվ ածուխները ո՛չ նրա ձեռքերն այրեցին, ո՛չ՝ թիկնոցը, ասես նա ոչ թե այրվող ածուխ էր տանում, այլ խնձոր կամ ընկույզ:

Մռայլ հովիվն ապշել էր իր տեսածից: «Այս ի՞նչ գիշեր է,- հարցնում էր ինքն իրեն,- որ շները չեն կծում, ոչխարները չեն վախենում, փայտը չի հարվածում և կրակը չի այրում»:

Նա ձայն տվեց անծանոթին ու հարցրեց.

- Այս ի՞նչ հրաշալի գիշեր է այսօր: Ինչո՞ւ են կենդանիներն ու առարկաները գթասրտություն ցուցաբերում քո հանդեպ:

- Չեմ կարող ասել քեզ, ինքդ պետք է տեսնես,- պատասխանեց անծանոթն ու շարունակեց իր ճամփան՝ շտապելով կրակը տեղ հասցնել՝ Մորն ու Մանկանը ջերմացնելու համար:

Հովիվը շատ էր ուզում իմանալ, թե այդ ամենն ինչ է նշանակում, ուստի վեր կացավ ու անծանոթի հետևից գնաց: Նա տեսավ, որ այդ մարդը ոչ թե տանն էր ապրում կամ գոնե խրճիթում, այլ քարանձավում, որի մերկ քարե պատերից սառնություն էր փչում: Այնտեղ պառկած էին Մանկիկն ու Մայրը:

Չնայած հովիվը չոր ու խստասիրտ մարդ էր, բայց նրա սիրտը ցավեց անմեղ Մանկան համար, ով կարող էր սառչել քարանձավում, և ծերունին որոշեց օգնել Նրան: Նա ուսից իջեցրեց պարկը, արձակեց դրա բերանը, միջից ոչխարի փափուկ ու տաք մորթի հանեց և տվեց անծանոթին, որպեսզի Մանկանը դրա մեջ փաթաթի:

Եվ հենց այդ պահին, երբ հովիվը ցույց տվեց, որ կարող է գթասիրտ լինել, բացվեցին նրա աչքերն ու ականջները, և նա տեսավ ու լսեց այն, ինչ առաջ չէր կարող տեսնել ու լսել:

Նա տեսավ, որ քարանձավը արծաթափայլ թևերով ու ձյունաճերմակ հանդերձներով բազմաթիվ հրեշտակներ են շրջապատում: Նրանք բոլորն իրենց ձեռքերում քնարներ ունեին և բարձրաձայն օրհներգում էին այդ գիշեր ծնված աշխարհի Փրկչին, Ով ազատելու էր մարդկանց մեղքից ու մահվանից:

Այդժամ հասկացավ հովիվը, թե կենդանիներն ու առարկաներն այդ գիշեր ինչու էին այդքան բարի ու գթասիրտ, որ չէին ցանկանում ոչ ոքի վնասել:

Հրեշտակներն ամենուր էին՝ նրանք շրջապատել էին Մանկանը, նստած էին լեռների վրա, թռչում էին երկնքում: Ամենուր խնդություն էր, օրհներգություն: Մութ գիշերն այժմ առկայծում էր բազմաթիվ երկնային կրակներով ու շողում էր հրեշտակների լուսապայծառ հանդերձների վառ լույսով: Եվ հովիվն այդ ամենը տեսավ այն հրաշալի գիշերը, և այնքան ուրախ էր, որ իր աչքերն ու ականջները բացվեցին, որ ծնկի իջավ ու շնորհակալություն հայտնեց Աստծուն»:

Տատիկն ավարտեց իր պատմությունը, հոգոց հանեց ու ասաց.

- Այն, ինչ տեսավ հովիվը, մենք էլ կարող էինք տեսնել, եթե արժանի լինեինք, քանի որ սուրբծննդյան յուրաքանչյուր գիշեր հրեշտակները թռչում են երկրի վրայով և փառաբանում Փրկչին:

Նա ձեռքը քնքշորեն իմ գլխին դրեց ու շարունակեց.

- Լա՛վ իմացիր, որ դա ճշմարիտ է այնպես, ինչպես այն, որ ես հիմա քեզ տեսնում եմ, և դու էլ՝ ինձ: Ո՛չ մոմերը, ո՛չ կանթեղները, ո՛չ արևը, ո՛չ լուսինը չեն օգնի մարդուն: Միայն մաքուր սիրտն է բացում աչքերը, որոնցով մարդը կարող է վայելել Երկնային գեղեցկությունը:

 

Ռուսերենից թարգմանութունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի

04.01.18
Օրհնությամբ ՝ ԱՀԹ Առաջնորդական Փոխանորդ Տ․ Նավասարդ Արքեպիսկոպոս Կճոյանի
Կայքի պատասխանատու՝ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյան
Կայքի հովանավոր՝ Անդրանիկ Բաբոյան
Web page developer A. Grigoryan
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի 2014թ․