11 Նոյեմբեր, Բշ
Աշխարհի արարչության եղանակը, Մովսես մարգարեի պատմությունից և գիտնականների կողմից ամփոփված, հետևյալ կերպ է հասկացվում, որ բոլոր արարածների պատկերը կամ նկարը հավիտենապես Աստծո մեջ լինելով Իր բարձր կամքի համաձայն, այդ նկարի համեմատ.
Առաջին օրը՝ սկզբում, Աստված ստեղծեց հրեղեն երկինքը և երկիրը, հրեղեն երկնքից հետո ստեղծեց հրեշտակներին և լույսը: Դատարկության մեջ հաստատեց երկիրը (Հոբ ԻԶ 7) և նրա շուրջբոլորը ջրով շրջապատեց (Ծննդ. Ա 2) և Սուրբ Հոգին այդ ջրին զորություն տալու համար շրջում էր դրա վրայով (Ծննդ. Ա 2): Եվ ջրի շուրջը օդն էր և օդից վեր լույսն էր, որը երկրի մի կողմը կանգնեցնելով նրա մի կողմը լույս եղավ, իսկ մյուսը՝ խավար (Ծննդ Ա 2), ահա այսպես, ասվում է, երեկո և առավոտ եղավ (Ծննդ Ա 6):
Երկրորդ օրը ջուրը, որ շրջապատում էր երկիրը, բաժանվելով՝ մի մասը դեպի երկինք բարձրացավ, իսկ մյուս մասը ներքևում մնաց: Եվ այս երկու ջրերի մեջ հաստատվեց երկինքը, որը նաև հաստատություն է կոչվում (Ծննդ Ա 9):
Երրորդ օրը ներքևում եղող ջուրը մի կողմ հավաքեց և այն ծովը կազմեց, մյուս կողմը ցամաքը երևաց (Ծննդ Ա 9): Եվ ահա՛ իսկույն Աստծո հրամանով երկիրը տեսակ-տեսակ բույսեր և ծառեր աճեցրեց և երկրի երեսը ամեն տեսակ բուսականությամբ զարդարվեց: Եվ Աստված Դրախտն էլ տնկեց, որտեղ կենաց ծառը, և բարու և չարի գիտության ծառը կար:
Չորրորդ օրը Աստված արևը, լուսինն ու աստղերը ստեղծեց, որպեսզի աշխարհին լուսավորելով՝ գիշեր, ցերեկ, ամիս, տարի և ժամանակ որոշվի:
Հինգերորդ օրը Աստված հրամայեց, որ ջուրը տեսակ-տեսակ ձկներ և թռչուններ և ջրում եղած բոլոր կենդանիներին առաջացնի և նրանց հրամայեց, որ բազմանան:
Վեցերորդ օրը Աստված հրամայեց, որ երկիրը դուրս բերի բոլոր ցամաքային կենդանիներին և երբ սրանք ամբողջացան, Աստված մարդու մարմինը հողից ստեղծելով և փչելով նրա վրա՝ հոգի տվեց, այնպես որ մարդը բանական կենդանի եղավ: Աստված օրհնելով մարդուն հրամայում է, որ շատանան և իշխեն բոլոր կենդանիների վրա. Հրամայեց նաև, որ պտուղներն ու բույսերը նրանց համար կերակուր լինեն: Եվ ցամաքի վրա գտնվող բոլոր կենդանիները և թռչունները Աստծո հրամանով Ադամի մոտ եկան, որ նրանց բոլորին հարմար անուններ դնի: Աստված Ադամին իր գտնվելու վայրից Դրախտ տեղափոխեց, որտեղ Աստծուց Ադամի վրա թմրություն եկավ և Ադամը քնեց և նրա կողոսկրերից մեկը վերցնելով՝ Եվայի մարմինը ստեղծեց և նրան ևս տվեց հոգի՝ ինչպես, որ Ադամին էր տվել: Երբ Ադամը արթնանալով տեսավ Եվային՝ հասկացավ, որ Աստված նրան որպես օգնական է տվել իրեն: Արդ, այսպես վեց օրվա մեջ երկինքն ու երկիրը և նրանցում եղող բոլոր արարածները ամբողջացան:
Իսկ յոթերորդ օրը, որը շաբաթն է, Աստված հանգստացավ, այսինքն աշխարհի վերաբերյալ կարևոր ամեն ինչ ամբողջացավ:
Եվ քանի որ Աստված բոլոր արարածներից ավելի մարդուն սիրեց և նրան մեծապես փառավորելով՝ աշխարհի իշխան կարգեց, և որպեսզի նրա առ Արարիչը ունեցած հնազանդությունը հայտնի լինի, Ադամին պատվիրում է, որ դրախտի բոլոր ծառերի պտուղներից ուտեն, սակայն բարու և չարի գիտության ծառի պտղից չուտեն, որպեսզի չմեռնեն: Սակայն սատանան, օձի միջոցով Եվային և վերջինիս ձեռքով էլ Ադամին, տրված պատվիրանին հակառակ գործել տալով՝ նրանց Դրախտից արտաքսվելու պատճառը եղավ: Այս պատճառով Աստված քերովբեներին հրամայեց, որ կենաց ծառի ճանապարհը պահպանեն:
Ո՛վ մարդ, Աստված քեզ երկրի վրա գտնվող բոլոր արարածներից ավելի փառավորեց և նրանց բոլորի վրա իշխան կարգեց, ուստի պարտավոր ես Աստծո մարդասիրությունը գնահատելով՝ ամենայն հավատարմությամբ միշտ Նրան ծառայել:
Պողոս եպս. Ադրիանուպոլսեցի, «Զանազանութիւն հինգ դարուց», Հատոր Ա, Վաղարշապատ 1902