Ս. Ստեփանոս հայրապետը ծնվել է Հռոմում, որի եպիսկոպոսն էր 254 թվականին: Նա եղել է Հռոմի Լուկիոս Ա նահատակ պապի ավագ սարկավագը` վերջինիս մահից հետո հաջորդելով նրան: Ըստ հայոց «Հայսմավուրք»-ի` նա քաջ և իր հոտի համար նախանձախնդիր հայրապետ է եղել` քաջալերելով իր հավատացյալ հոտին հալածանքների ժամանակ, որպեսզի վերջիններս էլ ավելի հաստատուն մնան իրենց հավատի մեջ: Դարձի է բերել հեթանոսներից շատերին, նրանց թվում` նաև Նեմեսիոս իշխանին իր կույր դստեր հետ: Վերջիններիս մկրտելուց հետո իշխանի դստեր աչքերը բացվում են, և իշխանը, հրաշքը տեսնելով, հայրապետին խնդրում է իրեն սարկավագ ձեռնադրել: Լսելով այդ մասին`կայսրն իր մոտ է կանչում իշխանին` հրամայելով նրան կուռքերին զոհ մատուցել: Սակայն իշխանը մերժում է կայսեր առաջարկը, որի համար նահատակվում է իր դստեր հետ: Նրանց հետ նահատակվում է մեկ այլ իշխան իր մատակարարներով, ովքեր նույնպես բարեպաշտ քրիստոնյաներ էին: Ըստ «Հայսմավուրք»-ի բռնում են 12 եկեղեցականների և չարաչար սպանում նրանց, և այս երանելիների հիշատակն է, որ եկեղեցին միացրել է Ս. Ստեփանոս հայրապետի տոնին: Օրերից մի օր, երբ Ս. Ստեփանոս հայրապետը Սուրբ Պատարագ էր մատուցում, զինվորները պաշարում են եկեղեցին և ցանկանում ջարդել դուռը: Այդ ժամանակ հայրապետը Սուրբ Հաղորդություն էր տալիս ներկա հավատացյալ բազմությանը: Սուրբ Հաղորդությունից հետո զինվորները խուժում են եկեղեցի և սպանում հայրապետին 257 թվականին: