Աստծո թշնամիները

«Թշնամի» բառը լսելիս յուրաքանչյուրիս մտքում, հավանաբար, ազգերի անուններ կամ անհատներ են առաջ գալիս: Իսկ Աստված ունի՞ թշնամիներ: Մեր Տերը Հիսուս Քրիստոս ինչպիսի՞ մարդկանց կամ ի՞նչն էր իրեն «թշնամի» նկատում: Սուրբ Գրքում կարդում ենք, որ Քրիստոս չար մտածումներն ու անմաքուր սիրտը համարեց մեծագույն թշնամիներ և պայքարեց դրանց դեմ (Մարկոս 7:14-16):

Մեր միջավայրում գոյություն ունեցող չարիքները բազմաթիվ են, և եկեղեցու հայրերից օրինակ՝ Սբ. Հովհան Ոսկեբերանը պայքարում էր ոչ թե մարդկանց, այլ մարդկանց գործած չարիքների դեմ:

Քրիստոս չարիք նկատեց նաև անոթությունը և կերակրեց բազում մարդկանց (Մարկոս 6:37-44), դատապարտեց երկչոտությունը, երբ աշակերտները մեծ վախի մեջ էին հայտնվել փոթորկոտ ծովում (Մարկոս 6:49-52):

Մեղքը՝ որպես մեծագույն չարիք, սպանում է մարդու հոգին այսօր և ընդմիշտ: Քրիստոսահիմն եկեղեցին, Սբ. Գիրքը, եկեղեցու հայրերը փորձում են մարդու մեջ սերմանել մեղքերը տեսնելու և գիտակցելու կարողությունը, քանի որ մեղավորները շատ հաճախ չեն մտածում և չեն անդրադառնում իրենց մեղքերին՝ եսասիրությամբ և հպարտությամբ կուրացած լինելով: Շատերը մեղքը, փոքր և աննշան համարելով, չեն տեսնում դրա իրական դեմքը: Մեղքը, թափանցելով հոգուց ներս, իր արմատներն է տարածում, որից հետո մեղավորը սկսում է ամեն ինչին նայել մեղսալից՝ Աստծուց հեռու հայացքով:

Անհրաժեշտ է բարոյական արիությամբ պայքարել մեղքի դեմ: Այդ պայքարը հարատև է: Քանի դեռ մարդը ապրում է, պետք է պայքարի: Մեղքի ցանցից հնարավոր չէ դուրս գալ առանց Աստծո օգնության: Մենք չենք կարող անտարբեր գտնվել մեր իսկ հոգու փրկության հանդեպ:

Մեր ազգային պատմությունն արիասիրտ ու քրիստոնեական սկզբունքերին հավատարիմ եկեղեցական առաջնորդների օրինակներով լեցուն է, որոնք, չսարսելով իսկ իշխանների սպառնալիքներից, անձնազոհ նախանձախնդրությամբ մաքառեցին իրենց ժամանակի բարոյական զեղծումների և միջավայրի ամբարիշտ սովորությունների դեմ:

Հայոց կաթողիկոսներից Սբ. Ներսես Մեծը, որ հայտնի է իր բարեկարգություններով, քրիստոնեական կարգ ու կանոններ տարածեց ամենուր, և բարեգործական հաստատություններ հիմնեց: Նա գործնականորեն հաստատեց Ավետարանի մարդասիրական սկզբունքները: Սբ. Ներսեսը, թեև չկարողացավ ամբողջովին արմատախիլ անել դեռևս այն ժամանակ տիրող հեթանոսական սովորությունները, սակայն շատ բարեփոխությններ կատարեց: Որբերի, ծերերի և չքավորների համար զանազան տեղերում հաստատեց անկելանոցներ ու պատսպարաններ: Եվ յուրաքանչյուրին, եկամուտները հաստատուն հիմքերի վրա դնելու համար, գյուղեր և ագարակներ հատկացրեց: Ընտանեկան և ընկերային կյանքից վտարեց շատ հեթանոսական սովորություններ՝ պայքարելով բոլոր չարիքների դեմ: Բազում անգամ Հայաստանը փրկեց ավերումից, մանավանդ՝ ներքին բարոյական ավերումից:

Սբ. Ներսեսն ամենուր կիրառեց քրիստոնեական սիրո և ծառայության սկզբունքները: Իշխաններին, գործատերերին, ուսուցիչներին և ծնողներին սովորեցրեց սաստկության փոխարեն սեր, բռնության փոխարեն բարություն գործադրել: Կանոններ սահմանեց, որ բոլոր իշխանավորները և մեծավորները գութ ու կարեկցություն ունենան իրենց ստորադասների նկատմամբ. մարդավայել վերաբերմունք ցուցաբերեն նրանց և չափազանց տուրքերով չնեղեն: Սբ. Ներսեսը մեծագույն եռանդով նվիրվեց այս բարեկարգությունների իրագործմանն ու տարածմանը երկրի ամեն կողմերում: Եվ այս բոլոր բարեկարգություններն իր կյանքի բարի օրինակով էր ցույց տալիս ու հաստատում: Այնպես որ պատմագիրն իր մասին ասում է. «Ինչ որ ուսուցանում էր, նախ ինքն էր գործադրում»:

Սբ. Ներսեսն արժանացավ «Մեծ» տիտղոսին, որովհետև մեծ սրտով աշխատեց «Աստծո թշնամիներին» վտարել իր միջավայրից:

Այսօր, անկասկած, մենք էլ կարող ենք «Ներսեսներ» լինել՝ ջանալով մեր կարողության չափով մեր միջավայրում գտնվող չարիքները հաղթահարել և այնտեղից վտարել «Աստծո թշնամիներին»:

Խնդրենք Աստծուն, որպեսզի բացի մեր մտքերը, որ մենք մեզ տեսնենք այնպիսին, ինչպիսին Աստված է մեզ տեսնում, փրկի մեզ մեր անձնական սխալները չճանաչելու մեղքից, կամքի տկարությունից, նախանձախնդրության ու զգուշավորության պակասից և հոգեկան ամեն տեսակի լճացումից:

Գայանե Սուգիկյան