21 Դեկտեմբեր, Շբ
Զորավոր Ս. Աստվածածին եկեղեցու ուխտի օրերից մեկը փրկչական Խաչին նվիրված չորս տոներից Գյուտ Խաչի տոնն է, որ այս տարի Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ եկեղեցին նշեց հոկտեմբերի 27-ին: Արդեն երկրորդ տարին է, որ Գյուտ Խաչի տոնը, ԱՀԹ առաջնորդական փոխանորդ Գերաշնորհ Տ. Նավասարդ արք. Կճոյանի օրհնությամբ, հայտարարվել է որպես Զորավոր Ս. Աստվածածին եկեղեցու ուխտի օր՝ ի պատիվ այնտեղ պահվող մասնատուփ-պահարանի, որի կենտրոնական հատվածում զետեղված է Տիրոջ Խաչափայտի մասունքը, իսկ խաչի թևերում չորս սրբերի՝ Ս. Բարսեղ Մեծի, Ս. Մակարիոսի և անհայտ երկու սրբերի մասունքներ:
Բազմաթիվ ուխտավորներ էին այցելել Զորավոր Ս. Աստվածածին եկեղեցի՝ մասնակցելու ուխտի Ս. Պատարագին, Ս. Բարսեղ Մեծի, Ս. Մակարիոսի ու անհայտ երկու սրբերի բարեխոսությամբ Տիրոջը ողորմությունը հայցելու և հաղորդակից լինելու Տերունական հաղթության նշանի զորությանը:
Պատարագիչը՝ եկեղեցու հոգևոր հովիվ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյանը, շնորհավորեց ներկաներին խաչի գտնվելու հրաշափառ տոնի կապակցությամբ և մաղթեց, որ Հիսուս Քրիստոսի սրբազան խաչը կենդանի պահի իրենց հավատքը, օրեցօր ավելացնի ու զորացնի այն, որպեսզի իրենց խանդավառ սրտում մշտապես հնչի խաչի փառաբանության աղոթքը. «Քո ամենահաղթ և պատվական խաչի առջև ծնրադրում ենք՝ երկրպագելով և մեր հանցանքների համար ներում հայցում, քանզի սրանով վերացավ մարդկության դատապարտությունը: Եվ այժմ հանուն քո աստվածային նշանի՝ երկնային խաղաղությո՛ւն շնորհիր ողջ աշխարհին»: Տեր Հայրը քարոզին, տոնի պատմությունը մեջբերելով, անդրադարձավ սեփական խաչը կրելու և Տիրոջը հետևելու ավետարանական կարևորագույն պատգամին և այդ փրկաբեր պատգամի կյանքի կոչմանը:
Ս. Պատարագի ավարտից մինչ երեկո Զորավոր Ս. Աստվածածին եկեղեցում բազմաթիվ ուխտավորներ հաղորդակից եղան զորավոր մասնատուփ-պահարանի օրհնությանը: Խաչի զորությունը Քրիստոսն է, ուր Խաչն է, այնտեղ՝ Խաչյալը: Քրիստոնյան երկրպագում է ոչ թե նյութին կամ ձևին, այլ Աստծո զորությանը: Հովհաննես Իմաստասերն ասել է. «Խաչը ո՛չ թե նյութով ունի նշանակություն, այլ իր սրբագործող հոգևոր զորությամբ՝ ըստ նախատիպի: Պաշտոն և երկրպագություն ենք մատուցում ոչ թե խաչի նյութին, այլ Աստծո զորությանը, որ անբաժանելիորեն միաձուլված է նրա հետ»:
Իսկ սրբերի բարեխոսությունը խնդրել, նշանակում է խնդրել, որ նրանք մեզ համար բարեխոսական աղոթք ուղղեն առ Աստված: Հայրաբանական գրականության համաձայն՝ մենք խնդրում ենք սրբերի բարեխոսությունը, որովհետև նրանք արժանացել են Աստծո բարեհաճությանը: Ըստ Ս. Հովհան Ոսկեբերանի և Ս. Բարսեղ Մեծի՝ սրբերի հանդեպ ճշմարիտ հարգանքն սկսվում է նրանց նմանվելու ջանքերից: Սրբերի մասունքների զորության մասին Ս. Եփրեմ Ասորին ասել է. «Մահացածները գործում են ինչպես կենդանի մարդիկ, բուժում են հիվանդներին, վանում են դևերին և Քրիստոսի ուժով հեռվացնում են ամեն անպիտաբան ուժ, քանի որ սրբերի մասունքներում է գտնվում Սուրբ Հոգու զորությունը, որ հրաշագործում է նրանց միջոցով»:
Կարինե Սուգիկյան