23 Դեկտեմբեր, Բշ
Մայիսի 19-ին Արարատյան Հայրապետական թեմի առաջնորդական փոխանորդ Գերաշնորհ Տ. Նավասարդ արքեպիսկոպոս Կճոյանի օրհնությամբ ՀՀ ԳԱԱ-ում մեկնարկեց «Արշալույս քրիստոնեության հայոց» գիտաժողովը։ Գիտաժողովին հայ գործընկերների հետ մասնակցում էին նաև գիտնականներ Լեհաստանից ու Ռուսաստանից։ Հյուրերի շարքում էր նաև Ռուս Ուղղափառ Եկեղեցու հոգևորական, լեզվաբան, պատմաբան և աստվածաբան Հայր Հովհաննես Գուայտան։
Ողջունելով ներկաներին` Սրբազան հայրն ի մասնավորի ասաց.
«Ահեղ գոչմամբ ուռն ի ձեռին Իջեալ յերկնից Միածին Որդին, Տեսանելով արթուն անուն Հայաստանեայց սուրբ Լուսաւորչին»: (Պաղտասար Դպիր)
Հարգարժա՛ն ներկաներ, ոսկե ուռնակի քրիստոնեակոչ զարկն է այսօր միաբանել այստեղ ամենքիս՝ ոգեկոչելու և արժևորելու Առաքելահաստատ մեր Սուրբ եկեղեցին ու քրիստոնեական հավատքի փրկատու զորությունը:
Աստվածային նախախնամությամբ հայոց աշխարհ եկած Թադեոս և Բարդուղիմեոս առաքյալները դարձան մեր սուրբ նահատակների նախակարապետը: Ճշմարտության և Կենաց Խոսքի սերմնացանները բյուր անգամ պտղաբերեցին հոգու քաղցից տոգորված անդաստաններում: Աստված հավատաց հայի սիրուն, շնորհ արեց Արածանիում մկրտվելու և լուսավորչյան լույսն ու փրկչական ջահը հավերժ վառ պահելու սուրբ առաքելությունը: Անհավատության կռատները դարձան ծաղկած խաչեր ու խաչքարեր, Աստծուն փառաբանելու և մերձենալու զորեղ սրբավայրեր: «Ե՛վ թագավորի և՛ ամբողջ ժողովրդի հետ մեկտեղ սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ գնաց իսկույն, հասավ այն տեղը, ուր իրեն ցույց էր տրված հրեղեն սյունը ոսկի խարիսխի վրա և իսկույն բարձր պարսպով տեղը շրջափակեց ի պատիվ, դռներով ու փականքով ամրացրեց և կանգնեցրեց այնտեղ ևս փրկչական խաչի նշանը, որպեսզի առհասարակ ամեն ոք, որ այնտեղ հասնի, ամենազոր արարչին՝ Աստծուն երկրպագելով ծունկ դնի» (Ագաթանգեղոս): Ողջ քրիստոնյա աշխարհի համար աստվածասեր հայոց ազգը դարձավ որպես կենսատու հավատքի ռահվիրա:
Սիրելինե՛ր, թող այս գիտաժողովը, որ խոսուն վերտառություն ունի, ներկաներիս համար շնորհաբեր առիթ դառնա՝ լսելու երկնաշունչ և երկնաձիգ, վեհացնող ու գոտեպնդող ձայնն աղոթաթաթախ մեր գմբեթների, որոնք պատմում են մեր անպատմելի փառքը նախնյաց նահատակության, այդ գնով շահված մեր անմահության և չարի դեմ տարած մեր հաղթանակի: Թող Լուսավորչի՝ «Հայաստանյայց վերածնության հոր սուրբ գավազանը» մեզ միշտ ի փրկություն առաջնորդի՝ բարեխոսությամբ սուրբ Թադեոս և Բարդուղիմեոս առաքյալների և հավատքի համար նահատակված սրբերի: Եվ թող հայոց հավատքի հոր դարերի խորքից եկող ձայնը, որպես մշտամնա պատգամ, դառնա հայի հոգու կանչ և ոգեկոչում. «Եկայք շինեսցուք սուրբ զԽորանն լուսոյ. քանզի ի սմա ծագեաց մեզ լոյս ի Հայաստան աշխարհի»: Ամեն»:
Գիտածողովը նվիրված է հայոց պատմության առանցքային նշանակություն ունեցող հարցերից մեկին՝ Հայաստանում Առաքելական քարոզչության ժամանակաշրջանին` մինչև քրիստոնեությունը պետական կրոն հռչակելը։ Նպատակն է հայագիտության բնագավառում արձանագրված ձեռքբերումների, նոր բացահայտումների հիմնավոր քննությամբ անդրադառնալ պատմության և ավանդույթների ակունքներին, ճշտել առասպելաբանության ու պատմական շրջանակը, ներկայացնել Հայաստանի քրիստոնեացման նախադրյալները, պատմական նշանակությունը։
Գիտածողովը կազմակերպել են ՀՀ ԳԱԱ-ն, Երևանի պետական համալսարանը, Մեսրոպ Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի Մատենադարանը՝ Երվանդ և Վերժին Մըսրլյանների հովանավորությամբ։
Երկօրյա գիտաժողովում նախատեսված է 26 զեկույց։ Բոլոր զեկույցներն ու ուսումնասիրությունները կտպագրվեն առանձին հրատարակությամբ։
Արարատյան Հայրապետական թեմի տեղեկատվական բաժին
Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի