Գրքեր

Սաղմոս ՀԲ

Սաղմոս Ասափի օրհնության:

Դավիթը երգում էր, իսկ Ասափը գրում և եղանակ հորինում՝ Դավթի հոգուն համահունչ, ինչպես որ յոթանասունիցը՝ Մովսեսի հոգուն: Խորհրդանշում է գերուն և մակաբայեցիներին, նաև ցույց է տալիս մարդկային ամեն տեսակ մտային հուզումներն ու կրքերը, երբ չարի ներգործություններն անմտության չեն հասցնում:

1. Իբրեւ զի բարի է Իսրայէլի Աստուած, և ոյք ուղիղ են սրտիւք:

Որքա՜ն բարի է Աստված Իսրայելի համար և սրտով շիտակների համար:

Ինչպես և ինքն է բարի և անսահման է նրա բարությունը, Աստծու, ում Իսրայելն է պաշտում: Սրտով շիտակների համար. նրանց հանդեպ նույնպես պարտ է բարի լինել, ոմանց այստեղ և այնտեղ, և մի մասին էլ՝ միայն այնտեղ՝ անմահությունում:

2. Բայց զի իմ փոքր մի ևս սասանել էին ոտք, սակաւիկ մի, և գայթակղեալ էին գնացք իմ:

Բայց ոտքերս քիչ մնաց, որ սասանվեին, մի փոքր ևս՝ և քայլերս պիտի մոլորվեին:

Մի փոքր, ասում է, տկարացա խորհուրդներում, որը ոտք է կոչում, և քայլեր՝ ճշմարիտ խորհորդներին:

3. Նախանձեցայ ես ընդ անօրէնս, զխաղաղութիւն մեղաւորաց որպէս տեսանէի, զի ո՛չ գոյր վրէպ մահու նոցա:

Նախանձեցի ես անօրեններին՝ մեղավորների խաղաղությունը տեսնելով: Նրանք մահվան տագնապ չունեն:

Քաղդեացիների հաջողություններով, քանզի նրանք մահվան տագնապ չունեն: Սիմաքոսը [այսպես է թարգմանում]՝ մահվան մասին չէին մտաբերում, չէին տարակուսում իրենց ցանկությունների մեջ: Նաև չունեին նրանք անժամանակ մահվան տագնապը:

4. Հաստատուն էին տանջանք նոցա, ի վաստակս մարդկան չեն նոքա. և ըստ մարդկան ո՛չ տանջեսցին:

Սովորական են տանջանքները նրանց: Մարդկանց տքնությունը չեն կրում նրանք, և մարդկանց պես չեն տանջվում:

Սուրբ Հոգին պատասխանում է գայթակղված սրտերին, թե նրանց հատուցում է տալու Աստված, քանզի նրանց գործերը ոչ մարդկանց գործերի պես բարի էին և ոչ էլ մեղքերն էին այլ մարդկանց մեղքերի պես, այլ՝ դևերի, և մարդկանց պես էլ այստեղ թեթև հատուցում չեն ստանալու, այլ այնտեղ՝ դևերի հետ:

5. Վասն այսորիկ կալաւ զնոսա ամբարտաւանութիւն. արկան զիւրեամբք զամբարշտութիւն և զանիրաւութիւն իւրեանց:

Դրա համար ամբարտավանությունը պատեց նրանց, և նրանք համակվեցին իրենց ամբարշտությամբ ու անիրավությամբ:

Քանզի այստեղի ներողամտությունը նրանց համար ամբարտավանության պատճառ դարձավ, և զարդի պես համակվեցին նրանք իրենց ամբարշտությամբ:

6. Ելցէ որպէս ի ճարպոյ անիրաւութիւնք նոցա, զի գնացին նոքա ըստ խորհրդոց սրտից իւրեանց:

Նրանց անիրավությունները կարծես ճարպից են դուրս գալիս, քանզի նրանք իրենց սրտի խորհրդով են շարժվում:

Աստված, ասում է, հանելու է նրանց ճարպն ու փափկասուն կյանքը, և կրակի ենթակա է դարձնելու, երբ դատաստանի օրը արևի տապը բոցավառի, քանզի նրանց սաստիկ չարությունը փափկասունությունն էր և առանց մեղա գալու ընթանալն այդ փափուկ կյանքով և չզղջալը:

7. Խորհեցան և խօսեցան չարութեամբ, զապիրատութիւն ի բարձունս խորհեցան:

Չարամտորեն մտածեցին ու խոսեցին և մեծամտությամբ ապիրատություն խորհեցին:

Ոչ միայն մարդկանց մասին, ասում է, այլև Աստծու մասին անիրավությամբ խոսեցին:

8. Եդին յերկինս զբերանս իւրեանց, և զլեզուս իւրեանց ածէին զերկրաւ:

Բերաններն իրենց ուղղեցին երկնքին, և լեզուները երկրով մեկ քարշ տվին:

Չմտաբերեցին տեղի հեռավորությամբ նրա փառքի բարձրությունը և լեզուները երկրով մեկ քարշ տվին, և չկարողանալով հասցնել այնտեղ, մեզ վրա ուղղեցին իրենց չարությունը, ինչպես որ հրեաներն էին, Հորն ուղղելիք հայհոյանքները Որդուն ասեցին, որ երկրում էր գտնվում:

9. Վասն այսորիկ ժողովուրդ իմ դարձցի այսրէն. և աւուրք իմ լի կատարեալ գտցին ի նոսա:

Դրա համար ժողովուրդն իմ պիտի վերադառնա այստեղ, և իմ օրերը լեցուն պիտի անցնեն նրանց հետ:

Աստված է այսպես ասում, որպես թե Երուսաղեմը կանգուն է մնալու, քանզի բաբելոնացիներն են արագացնում իրենց պատուհասի օրը, իրենց անգթության և անզեղջ սրտի պատճառով: Եվ իմ օրերը լեցուն պիտի անցնեն նրանց հետ, երբ յոթանասուն տարիների վճիռը ավարտվի, որ, ըստ իմ ողորմության, այդպես սահմանեցի դեռևս Ովսիայի թագավորության տասներեքերորդ տարուց, այլ ոչ թե գերության ժամանակ:

10. Ասացին՝ զիա՞րդ գիտաց Աստուած. կամ գուցէ՞ արդեօք գիտութիւն առ ի Բարձրելոյն:

Ասացին՝ «Ինչպե՞ս իմացավ Աստված», կամ՝ «Կա՞ արդյոք իմացություն Բարձրյալի մոտ»:

Երկու կերպ է իմացությունը. մեկը՝ բաբելոնացիների հարձակման մասին զարմանալով ասում են, թե ինչպե՞ս է, որ նրանց չարիքը չի ծածկվում Աստծուց, և մյուսը՝ երբ վշտերի պատճատով նեղությունների մեջ են ընկնում, ասում են, թե արդյոք Աստված տեսնո՞ւմ է այդ:

11. Ահա մեղաւորք են և յաջողեալ է նոցա, կան՝ և ունին զմեծութիւն աշխարհի:

Ահա մեղավոր են, և սակայն բարգավաճում են նրանք, կան և ունեն հարստությունն աշխարհի:

Եթե մենք մեղքերի պատճառով գերվեցին, ասում են, ապա ահա սրանք՝ առավել ևս, և մի բան էլ հաջողություններ են ունենում:

12. Ասացի. ի զուր ուրեմն արդարացուցի զսիրտ իմ. լուացայց սրբութեամբ զձեռս իմ. և եղէ ես խոշտանկեալ զօրհանապազ. և կշտամբանք իմ ընդ առաւօտս:

Ասացի՝ «Իզուր ուրեմն արդար դարձրի սիրտն իմ, և ձեռքերս սրբությամբ լվացի»: Գիշեր-ցերեկ ես խոշտանգված էի, և առավոտները կշտամբանք կրեցի:

Մտքի տարակուսանքներն է ներկայացնում, թե սրտով ուղիղ է, ձեռքերը մաքուր ամեն տեսակ չարությունից և անհաղորդ: Գիշեր-ցերեկ ես խոշտանգված էի՝ մտքերի կողմից, թե ինչպե՞ս են սրանք հաջողություն ունենում: Եվ իմ խոշտանգումներն ամեն ցերեկ և ամեն գիշեր էր, ու առավոտները նորից էր սկսվում: Կամ առավոտ ասելով նկատի ունի [գերությունից] վերադարձը, որ խոշտանգել սկսեցի ինձ և մեղադրել, թե ինչո՞ւ անմիտ գտնվեցի:

13. Թէպէտ և ասէի, թէ այսպէս պատմեցից. ահաւասիկ յազգ որդւոց քոց՝ որոց և ուխտեցի:

Թեպետ ես ասում էի, թե՝ եթե այսպես պատմեմ, դիմացս պիտի գտնեմ քո որդիների սերնդին, որոնց ուխտ արեցի:

Մտածում էի, թե ասեմ քո ժողովրդի որդիներին այս տարակուսանքների մասին, որ ասաց, թե ոտքերս սասանվել էին և քայլերս՝ մոլորվել, և չհամարձակվեցի, թե միգուցե անմիտները գայթակղվեն, այլ՝ այս ուխտն արեցի նրանց հետ:

14. Ի մտի եդի, թէ սակայն և այս ջան է առաջի իմ, մինչև մտից ի սրբութիւն Աստուծոյ. և ի միտ առցի զկատարած նոցա:

Բայց հասկացա, որ սա ևս դժվար է ինձ համար, մինչև մտնեմ Աստծու սրբարանը և իմանամ նրանց վախճանը:

Ջանալ ապաշխարել, և մինչև մտնեմ, այսինքն՝ վերադառնամ Սուրբ Երուսաղեմ, և ապա նոր իմանամ, թե ի՞նչ վախճան ունեցան բաբելոնացիների հաջողությունները: Նույնն էլ, ասում է, դուք արեք, ապա դիմում է Աստծուն՝ ասելով.

15. Սակայն վասն նենգութեան նոցա տարագիր արասցես զնոսա, և կործանեսցես զնոսա յամբարտաւանութեան իւրեանց:

Բայց դու նրանց տարագիր կանես իրենց նենգության համար և կկործանես նրանց իրենց ամբարտավանության մեջ:

Այն նենգության համար, որ ունեն մեր հանդեպ, տարագիր արա՛ նրանց աշխարհից Պարսկաստանի Կյուրոսի միջոցով: Կկործանես նրանց իրենց ապականության համար, որ քեզ հայհոյեցին:

16. Իսկ զիա՞րդ եղեն յաւեր յանկարծակի, սատակեցան պակասեցան կորեան վասն անօրէնութեան իւրեանց, և եղէն որպէս երազք զարթուցելոց:

Իսկ ինչպե՞ս նրանք հանկարծակի ավերակ դարձան, կործանվեցին, սպառվեցին ու անհետացան իրենց անօրինության համար: Եվ եղան ինչպես քնից արթնացող մարդու երազ:

Հոգով տեսնելով Բաբելոնի կործանումը հիանում է, և ահա, երազ էր, ասում է:

17. Տէր, ի քաղաքի քում զպատկերս նոցա անարգեսցես. զի հուր բորբոքեցաւ ի սրտի իմում, և երիկամունք իմ այլագունեցան:

Տե՛ր, քո քաղաքում դու կանարգես նրանց պատկերները, քանզի հուր բորբոքվեց իմ սրտում, և երիկամներս գունափոխվեցին:

Քո քաղաքում՝ Երուսաղեմում, տեսա, թե ինչ կատարեցին, և որը ճշմարիտ էր, իսկ Բաբելոնը, որը պատկերն ու նմանությունն է [նրանց], անարգեցիր ինչպես ունայնություն ունայնության: Քանզի հուր բորբոքվեց իմ սրտում, և երիկամներս գունափոխվեցին. բարկության և ցանկության պատճառով, նախանձի հրից վերքեր ստացա՝ տեսնելով Երուսաղեմի կործանումը: Քանզի Մատաթիան և վկաներից շատերը, տեսնելով պատկերը, դողացին նրանց երիկամները և կործանելով անարգեցին կուռքերին, և զոհ մատուցողներին սպանեցին (տե՛ս Ա. Մակաբ. 2:24): Նորից՝ Տեր, քո քաղաքում, նաև Բաբելոնն է քոնը, և քո շնորհի պատկերը վերցրո՛ւ նրանցից, քանզի արհամարհեցին ինձ:

18. Ես արհամարհեալ եղէ, և ո՛չ գիտացի. որպէս զանասուն համարեցայ առաջի քո, և ես յամենայն ժամ ընդ քեզ եմ:

Ես արհամարհված եղա ու չիմացա այդ, քո առջև անասուն համարվեցի: Բայց ես միշտ քեզ հետ եմ:

Անմիտ գտնվեցի, ասում է, և արհամարհվեցի, անասուն համարվեցի՝ Բաբելոնի հաջողությունները տեսնելով: Բայց ես միշտ օրենքով քեզ հետ եմ, իսկ նրանք օտար են:

19. Կալար զաջոյ ձեռանէ իմմէ, ի խորհուրդս քո առաջնորդեցեր ինձ և փառօք ընկալար զիս:

Դու բռնեցիր իմ աջ ձեռքից, քո խորհուրդներով ինձ առաջնորդեցիր և փառքով ընդունեցիր ինձ:

Կատարվածների մասին է ասում թե իր հետ և թե այլ մարգարեների: Եգիպտոսից հանելով քո խորհուրդներով ինձ առաջնորդեցիր, իսկ այստեղ՝ Դանիելի և Եզեկիելի, և նրանց, ովքեր հոգով մարգարեներ եղան: Աջ ձեռքից, այսինքն՝ մտքից, և փառքով ընդունեցիր ինձ. Զորաբաբել թագավորի և Հեսու քահանայապետի հետ:

20. Զի՞նչ կայ իմ բնաւ յերկինս, կամ ի քէն զի՞նչ ևս խնդրեցից յերկրի:

Արդարև, ինձ համար ի՞նչ կա երկնքում, կամ քեզնից բացի ի՞նչ փնտրեմ երկրի վրա:

Երկնքում քեզանից բացի ուրիշ բարի բան չունեմ, երբ այդտեղ գամ, ապա երկրի վրա էլ ի՞նչ պիտի փնտրեմ, քան այն, որ կործանեցիր Բաբելոնը, և իմ վերադարձն ու հույսը երկրի, որի համար ասում է.

21. Նուաղեաց սիրտ իմ և մարմին իմ. Աստուած սրտի իմոյ, բաժին իմ Աստուած յաւիտեան:

Սիրտս ու մարմինս մաշվեցին, իմ սրտի՛ Աստված, հավիտյան ինձ բաժի՛ն ընկած Աստված:

Ինչպես որ սաստիկ ծարավը նեղություն պատճառելով պարտադրում է ջուր բերել, այդպես էլ, ասում է, հոգով և մարմնով նվաղելով մաշվում եմ: Իմ սրտի Աստված. իմ սիրտն այլևս քեզանից բացի հավիտյան երբեք ոչինչ չի ուզի, ե՞րբ կլինի, որ գամ:

22. Ահաւասիկ ոյք հեռի արարին զանձինս իւրեանց ի քէն, կորիցեն. սատակեսցես զամենեքեան, որ ապստամբ եղեն ի քէն:

Ահավասիկ իրենց անձը քեզնից հեռացնողները պիտի կորչեն, դու պիտի կործանես բոլոր նրանց, ովքեր ապստամբեցին քո դեմ:

Անտիոքոսին և Նաբուգոդոնոսորին հավանողները, դու ոչ ոքից հեռու չես՝ ամբողջությամբ բարիդ և հանճարդ, այլ ովքեր իրենց անձը հեռացնում են քեզնից, դա է կորուստ [իրենց համար]: Պիտի կործանես բոլոր նրանց. բոլոր դևերին և կռապաշտներին, և նրանց, ովքեր դարձի չգալով մնում են մեղքերի մեջ:

23. Ինձ մերձենալ առ Աստուած բարի է, և դնել առ Տէր զյոյս իմ:

Ինձ համար բարիք է մերձենալ Աստծուն, հույսս դնել Տիրոջ վրա:

Ինչքան որ չար է նրանց համար հեռանալը, այդքան էլ՝ հուսահատվելը:

24. Պատմել զամենայն օրհնութիւնս քո, ի դրունս դստեր Սիովնի:

Ավետել քո ամբողջ օրհնությունը Սիոնի դստեր դռների առաջ:

Երուսաղեմի դռների առաջ, որ լեռան լանջին է, և Սիոնի լեռներով իբրև մայր ու աղջիկ լինեն, և եկեղեցին էլ, որ դուստրն է վերին Սիոնի, որն էլ և մեր բոլորի մայրն է:

 

 

Վարդան Արևելցի, Մեկնութիւն Սաղմոսացն Դաւթի, Էջմիածին, 1797 թ.

Գրաբարից թարգմանեց Գայանե Թերզյանը

05.11.18
ԲաԺանորդագրվել
Ընթերցել նաև
Օրհնությամբ ՝ ԱՀԹ Առաջնորդական Փոխանորդ Տ․ Նավասարդ Արքեպիսկոպոս Կճոյանի
Կայքի պատասխանատու՝ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյան
Կայքի հովանավոր՝ Անդրանիկ Բաբոյան
Web page developer A. Grigoryan
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի 2014թ․