Գրքեր

Սուրբ Երենիոս եպիսկոպոսի վկայաբանությունը

Երբ բարի բարքերով և աստվածպաշտությամբ կրթվելով լավագույնին են ցանկանում` լցված Աստծու երկյուղով, այն ժամանակ միանգամից այն ամենը ինչ այս աշխարհում արհամարհված է, շտապում է դեպի խոստացված բարիքների վայելչությունը, որովհետև այն ինչ լսվել է և հավատքով հաստատվել իբրև առընթերակից, ցանկացել է նրան` իսկույն ականատես լինելով և ընկալելով կփառավորի Տիրոջը:

Երանելի Երենիոս եպիսկոպոսին Սերմեաց քաղաքում պատահածը. նրա սովորական հեզության և աստվածային երկյուղածության բերումով, քանի դեռ շատ փոքր էր, արժանի եղավ եպիսկոպոսության աթոռի, և երբ Դիոկղետիանոս թագավորի ժամանակ սկսվեցին հալածանքները, ուրիշների նման դա պատիվ չհամարելով` մաշվեց, քայքայվեց երկրային իրական տրտմությամբ արհամարհեց առաջիկա ուրախությունը, բայց անհաղթելի և անվեհեր հոժարությամբ ընթանալով, առաջիկան մտածելով և վերջինը մոռանալով` ձգտում էր վերին կոչման նպատակին, որ իշխանի խիստ մեքենայությունները չխախտեցին նրա հաստատուն միտքը: Ո՛չ տեսակ–տեսակ հալածանքները, որ չարչարում էին, ո՛չ գետերի հոսանք, ո՛չ զանազան տանջանքների սպառնալիքը, այլև ովքեր ամեն ինչից ավելի սովոր են ցավի, մարդկանց նեղսրտություն, մանուկների արտասուք, կանանց կականալի խոսքեր և տխուր դեմքեր, ծանոթների սուգ մատաղահաս որդիների վրա, հարազատների հեծություն և բարեկամների աղեխարշումն այնպիսի հասակի համար, որ հորդորում է լալ և ողբալ: Այլ, ինչպեսև ասացինք, բռնված լավագույնների ցանկությամբ և դատաստանի երկյուղը աչքի առաջ ունենալով, հույժ զարհուրեց Տիրոջ ձայնից, որ ասում էր. «Եթե մեկը ուրանա Ինձ մարդկանց առջև, կուրանամ և Ես նրան Իմ Հոր առջև, որ երկնքում է» (Մատթ. Ժ. 33, Ղուկ. ԺԲ. 9): Եվ ամեն ինչ արհամարհում էր և ուրախությամբ շտապում առաջիկա հույսին:

Այնուհետև տարան դատավոր Պորոբոսի մոտ, որ այն ժամանակ իշխանություն ուներ Պանոնեայում: Հարցրեց, թե կամենո՞ւմ է զոհ մատուցել: Երանելի Երենիոսը պատասխանեց. «Այլևս չեմ ուզում ձեզ հետ լինել»: Այնժամ նրան բանտ նետեցին: Այնտեղ բազում օրեր կապանքների մեջ տանջելուց հետո, դատավորը գիշերով նստում է ատյանում, նորից իր մոտ է բերել տալիս երանելի վկա Երենիոսին: Բազում տանջանքների ենթակելով` «Ինչո՞ւ չես ուզում զոհ մատուցել»,– հարցին, սուրբը պատասխանեց. «Որովհետև Աստված ունեմ, որ մատաղ հասակից սովորեցի պաշտել և չեմ կարող երկրպագել ձեր աստված կոչվածներին»: Պորոբոս դատավորն ասաց. «Մահ ստացիր, բավ են չարչարանքները, որոնց համբերեցիր»: Երենիոսն ասաց. «Կստանամ մահ` փոքր ժամանակ հետո, երբ քո պատճառած մահից կընդունեմ հավիտենական կյանքը, որ Աստծուց է»: Պորոբոսն ասաց. «Կին կամ որդիներ ունե՞ս»: Սուրբն ասաց` Ոչ: Պորոբոսն ասաց. «Ունե՞ս ծնողներ»: Եվ նա ասաց` Ո՛չ: Երանելի Երենիոսը այս ասում էր` մտքում ունենալով Տիրոջ պատվիրանները. թե` «Ով սիրում է հորն ու մորը, կամ եղբայրներին ու որդիներին` առավել քան Ինձ` Ինձ արժանի չէ» (Մատթ. Ժ. 37): Ապա նայեց երկինք, մտովի աղոթելով և թողնելով մարդկային բոլոր իրերը ոչ մեկին ավելի քան Տիրոջը գիտենալ և ունենալ չէր խոստովանում: Դարձյալ դատավորն ասաց նրան. «Ես գիտեմ, որ որդիներ ունես, գոնե հանուն նրանց զոհ մատուցիր»: Սուրբը պատասխանեց. «Իմ որդիները, ինչպես և ես, իրենց օգնական ունեն Աստծուն, որ կարող է նրանց ապրեցնել, իսկ դու արա՛ քեզ հրամայվածը»: Պորոբոսն ասաց. «Քեզ խորհուրդ եմ տալիս, երիտասա՛րդ, զոհ մատուցիր, որ քեզ տեսակ–տեսակ տանջանքներով չսպանեմ»: Երենիոսն ասաց. «Չե՛մ մատուցի, ինչ ուզում ես` արա՛, և գիտցիր, որ Քրիստոսի զորությամբ քաջաբար կհամբերեմ ամեն ինչի»:

Պորոբոս դատավորը մահվան վճիռ կայացրեց և ասաց. «Քանի որ չես ուզում հավանել թագավորների հրամանին, ուստի ինքնակալների հրամանով կգցվես գետը: Երենիոսն ասաց. «Ես հույս ունեի տեսակ–տեսակ տանջանքների, որ սպառնացիր, և ավելի մեծ ի՛նչ կարող է լինել ինձ, եթե ուզես ինձ սրով սպանել, որի համար աղաչում եմ քեզ: Այդ ևս հրամայիր, որ իմանաս, թե քրիստոնյաները արհամարհում են մահը` հանուն Աստծու հավատի, որ սովորեցինք»: Եվ դատավորը բարկացավ սուրբ Երենիոսի համարձակությանը, հրամայեց սրով սպանել նրան: Իսկ սուրբը երկրորդ հաղթության նահատակ եղավ, ասելով. «Շնորհակալ եմ Աստծուց, որ մահվան բազում համբերությամբ պայծառագույն պսակ շնորհեց ինձ»: Եվ երբ եկան կամրջի մոտ, որ կոչվում է Արտեմիս, հանեց շորերը, ձեռքը երկինք պարզեց, աղոթեց այսպես. «Տեր, թող բացվի երկինքը և ընդունվի Քո ծառայի հոգին, որ Քո ժողովրդի համար է և Քո կաթուղիկե եկեղեցու և բոլորի, որ հավատացել են Քեզ, Տեր իմ Հիսուս Քրիստոս, սրա համար եմ չարչարվում»: Եվ սուսերով հատեցին նրա գլուխը, որ ընկավ Սամոն կոչվող գետը:

Սա կատարվեց ահեկան ամսի վեցին, մեր Տեր Հիսուս Քրիստոսի թագավորության ժամանակ, որի հետ Հորը և Սուրբ Հոգուն փառք, պատիվ և զորություն, այժմ և միշտ և հավիտյանս հավիտենից. ամեն:

 

Վարք Սրբոց, Հատոր Բ, Ս. Էջմիածին – 2010թ.

 

29.04.15
ԲաԺանորդագրվել
Ընթերցել նաև
Օրհնությամբ ՝ ԱՀԹ Առաջնորդական Փոխանորդ Տ․ Նավասարդ Արքեպիսկոպոս Կճոյանի
Կայքի պատասխանատու՝ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյան
Կայքի հովանավոր՝ Անդրանիկ Բաբոյան
Web page developer A. Grigoryan
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի 2014թ․