22 Դեկտեմբեր, Հիսնակի Ե Կիրակի
Որովհետև հին օրենքը տասնաբանյա պատվիրանների, դատաստանական օրենքի, կրոնական և ծիսական սովորույթների, ինչպես նաև մարգարեների գրքերի բովանդակության վրա էր հիմնվում, Հիսուսի մասին բոլոր գրվածները նրա գալստյամբ կատարվեցին: Թեպետ նոր օրենքի հայտնությունից հետո ծիսական արարողությունները դադարեցին, սակայն Հիսուսը վերահաստատեց և լրացրեց տասնաբանյա պատվիրանները և դատաստանական օրենքները, որովհետև հրեա օրենսգետները կամայականորեն էին մեկնում օրենքը, այդ պատճառով էլ Փրկիչը ճշմարիտ իմաստի համաձայն մեկնեց, որպեսզի հակառակ գործելով՝ նրանք պատժի չենթարկվեն:
Օրինակ՝ հին օրենքում գրված էր. «Մի՛ սպանիր»: Արդ, սպանությունը բարկությունից է ծնվում, հետևաբար Հիսուսը եզրակացնում է, որ մի մարդ, որը եղբոր վրա հանիրավի բարկանալով՝ հիմար է անվանում նրան, արժանի է պատժի, քանի որ անիրավ բարկությամբ վրեժ խնդրելն ու եղբոր սիրտը կոտրելը մեծ մեղք է համարվում, և եթե եղբոր սիրտը վշտացրած մի անձ բարիք ևս գործի, ընդունելի չէ, մինչև որ վշտացած եղբոր հետ չհաշտվի:
Բացի սրանից, ոչ միայն երբ ինքն է վշտացած, այլև երբ իմանա, որ ուրիշներն են իրենից վշտացած կամ իր վրա բարկացած, իսկույն կգնա ու ներողություն կխնդրի և կհաշտվի, այնպես որ Հիսուսը բացորոշ հրամայում է. «Երբ Աստծուն զոհ ես նվիրաբերում, եթե եղբայրդ քեզնից վիրավորված է, գնա՛, նախ եղբորդ հե՛տ հաշտվիր, ապա ե՛կ ու զոհդ մատուցի՛ր»:
Ուշադրության արժանի է, որ եղբոր դեմ հանիրավի բարկացած վատ խոսողների նկատմամբ պատիժ սահմանելուց հետո, որպեսզի չհուսահատվեն, տեղեկացնում է, թե ի՛նչ եղանակով կարելի է փրկվել՝ ասելով. « Քանի դեռ հակառակորդիդ հետ ճանապարհին ես, հաշտվի՛ր ըստ ճշմարտության և արդարության, որպեսզի դատաստանի օրը հավիտյան չդատապարտվես»: Արդարև, այս պարագայում պատժից այլ կերպ ազատվել հնարավոր չէ, եթե ոչ գնալով ու հանցանքը խոստովանելով այն անձին, որի սիրտը կոտրել ես ու որին վնաս ես պատճառել, և թողություն ստանալով՝ նրա հետ հաշտվես անկեղծությամբ:
Եվ ինչպես որ անիրավող մարդը պարտավոր է ներում խնդրել, այնպես էլ անիրավվածը պարտավոր է ներել, որովհետև ըստ պայմանի և արդարության՝ ներում խնդրող մարդուն ներել չկամեցող անձը, որքան էլ արդար լինի, հանցապարտ կդառնա, քանի որ անկեղծ սրտով ներողություն խնդրել ցանկացող անձին չներելը անգթության նշան է: Բայց և այնպես, ամեն բարկություն հանցանք չէ, քանի որ ուրիշների խաղաղությունը վրդովելու պատճառ եղող չարակամ անձանց ուղղելու և մանավանդ Աստծու պատիվը պահպանելու նպատակով հանցավորներին պատժելն արդարություն է և արժանի է վարձատրության:
Այս պատճառով թե՛ հոգևոր և թե՛ աշխարհիկ առաջնորդներն ու դատավորները, չար մարդու նկատմամբ աչառությամբ ներողամիտ լինելով և նրան արժանի պատժի չենթարկելով, իրենք պատժի և դատապարտության կարժանանան:
Այդպես էլ հին օրենքում գրված է. «Մի՛ շնանար»: Հիսուսը դրա շարժառիթը ևս վերացնելու նպատակով ասում է, որ ցանկական մտքով ու տարփանքով կնոջը նայող անձն իր սրտում է նրա հետ շնանում, որովհետև ոչ միայն վատ գործը, այլև վատ դիտավորությամբ չար գործին հավանություն տալն էլ է հանցանք ու մեղք, քանի որ մարդու աչքը ինչ որ տեսնում է, միտքն էլ իսկույն ազդվում է, որով կամքն էլ հոժարում է: Ուստի եթե ուզում ես մեղքից զերծ լինել, պատճառի՛ց փախիր:
Որովհետև մեղքն այն աստիճան գարշելի ու վնասակար է մարդու համար, որ եթե նրա աջ աչքը և աջ ձեռքը մեղքի պատճառ դառնան, նրա համար լավագույնը այդ անդամները կտրելն ու դեն նետելը կլինի, քան թե դրանք ունենալն ու մեղանչելը: Արդարև, եթե մի մարդու անդամներից մեկի վրա վտանգավոր վերք գոյանա, որպեսզի ամբողջ մարմնի վրա տարածվելով՝ նրա կյանքին մահ չպատճառի, լավագույնը այդպիսի ախտահարված անդամից ազատվելը կլինի: Այդպես էլ որպեսզի մեղքի վերքը մարդու հոգին դժոխք չտանի, նրա պատճառն ամեն կերպ բացահայտել է պետք:
Սակայն այս խոսքով չի ասվում, թե մարդն իրոք պարտավոր է իր աչքը հանել կամ ձեռքը կտրել, այլ պարտավոր է մերժելով իր մոտից հեռացնել իր աջ աչքի և աջ ձեռքի նման կարևոր և սիրելի որևէ անձի կամ որևէ իր, որն իրեն մեղքի է առաջնորդում: Որովհետև իրենց ունեցվածքի, բարեկամի և սիրելիի պատճառով մեղանչելով՝ շատ մարդիկ կորստյան են դատապարտվում:
Երկրորդ, հին օրենքի մեջ գրված է. «Կնոջն արձակողը արձակման թուղթ պետք է տա»: Բայց այս բանը բնությանն իսկ հակառակ է: Հատկապես քանի որ Աստված ի սկզբանե մեկ այր և մեկ կին էր ստեղծել, Հիսուսը վճռում է, որ երբ կինն իր պատվի դեմ մեղանչած չի լինում, նրան արձակող տղամարդը շնություն է գործել տալիս նրան, և կամ երբ ամուսին ունցող կինը ուրիշի հետ է ամուսնանում, թե՛ կինը, թե՛ նրա հետ ամուսնացողը շնանում են: Որովհետև այս մասին օրենք չկար և միայն հրեաների անգթության պատճառով էր օրենքով թույլատրված արձակման թուղթ տալը, որպեսզի իրենց կանանց չսպանեն. ինչպես որ երբ փարիսեցիները այս խնդրի մասին հարց տվեցին Հիսուսին, նա որոշակիորեն հայտնեց, որ ի սկզբանե այդպես չի եղել, այլ իրենց խստասրտության պատճառով է եղել:
Արդ, նոր օրենքի համաձայն՝ սուրբ եկեղեցու կանոնն է, որ մարդ ու կին ըստ օրենքի պսակվելուց հետո պարտավոր են մինչև մահ սիրով անբաժան մնալ: Եթե, Աստված մի՛ արասցե, նրանց միջև զանազան պատճառներով անհամաձայնություն լինի, դարձյալ պարտավոր են միմյանց հանցանքները ներելով և ուղղվելու համար միմյանց խրատելով համբերել, քանի որ դա է բարին և օգտակարը, և ոչ թե արձակման թղթով բաժանվել, որը Հիսուսի հրամանին հակառակ է և մեծ մեղք է: Նրանք, ովքեր սուրբ ավետարանի բարի սկզբունքներով ապրելու փափագ և իղձ ունեն, պարտավոր են այս կետում փոխադարձ զիջողությամբ իրենց անձնական նպատակը զոհել ընդհանուրի շահերին, որն իրականանում է քրիստոնեական սիրո, խաղաղության և միության մեջ:
Հին օրենքի մեջ սուտ երդում տալն արգելված էր, բայց հանուն Աստծու երդվելու թույլտվություն կար: Եվ որովհետև հրեաները սա Սուրբ Գրքի ճշգրիտ իմաստին համապատասխան չէին ընկալում, որի պատճառով միայն սուտ երդումն էին մեղք համարում, իսկ հարկ չեղած ժամանակ և կամ երկնքով, երկրով, Երուսաղեմով ու իրենց գլուխներով երդվելը մեղք չէին համարում, ուստի Հիսուսը հրամայում է բնավ չերդվել:
Իհարկե, սա չպետք է հասկանալ, թե մարդ խիստ կարևոր, մեծ և ճշմարիտ հարցերում ևս պարտավոր է չերդվել, այլ անպետք և առանց պատճառի երդման մասին է խոսքը: Որովհետև երբ մի ճշմարիտ գործ այլ կերպ հնարավոր չէ ապացուցել, այդ գործը երդմամբ հաստատելը Աստծու մեծությունը, կարողությունը, իմաստությունը և արդարությունը ճանաչելն է: Նմանապես, թե՛ Աստծու անվամբ և թե՛ երկնքով, երկրով, Երուսաղեմով ու մարդու գլխով սուտ, անպետք և առանց պատճառի երդվելը Աստծու պատիվն ու փառքը չճանաչել է նշանակում:
Քանի որ երկինքը նրա աթոռն է, երկիրը՝ նրա պատվանդանը, Երուսաղեմը նրա անվանը նվիրված քաղաք է, իսկ բոլոր արարածները նրա ստեղծածն են, այդ ամենով երդվելը նրա անունով երդվել է նշանակում, իսկ դա մեղք է: Այդպես էլ, երբ մարդն իր գլխով է երդվում, մեղանչում է, քանի որ ինքն իր անձի տերը չլինելով՝ չի կարող իր գլխի մի մազն անգամ սպիտակ կամ սև դարձնել:
Ուրեմն այս պարագայում թող վախենան բոլոր նրանք, ովքեր սուտ խոսելու և ստությամբ երդվելու սովոր են, որովհետև ստի հիմքն ու հեղինակը սատանան է, և ով սուտ է խոսում, նրա պատժին մասնակից կլինի: Այս պատճառով Հիսուս Փրկիչը պատվիրեց. «Ձեր խոսքերը ամեն պարագայում ճշմարիտ պիտի լինեն, որովհետև ինչ որ ավելին է, այսինքն՝ ճշմարտությունից դուրս է, չար սատանայի դրդմամբ է»:
Վերոհիշյալ օրենքի լրումի համար անհրաժեշտ պատվերները տալուց հետո դարձյալ պատվիրում է, որ ընկերական սիրո փրկարար սկզբունքների կիրառության մեջ միշտ և ամեն օր միմյանց թերությունները ներելով՝ ջանան ամեն կերպ կատարյալ լինել: