Հուր և ծծումբ (Ծննդ. 17:24), սակայն այս հուրը ոչ թե բնական ուժերի համաձայն երկրի ընդերքից առաջ եկավ, այլ հատկապես Աստծո կողմից տրված պատիժ էր:
Դու նայիր այս խեղճ մեղավորների թշվառ վիճակին, որովհետև Ղովտի Սեգոր մտնելուն պես, արևը սովորականի պես երկնքի սև քողը պատռելով, իր լուսեղեն կերպարանքն է ցույց տալիս մահկանացուներին՝ աշխարհը խնդությամբ և բերկրանքով լցնելու համար, երբ հանկարծ, Աստված ողորմի, մի գարշահոտ կրակ՝ սևաթույր ծխով, որպես անձրև սկսեց տեղալ այդ ամբարիշտների վրա: Ուրիշ տեղեր առավոտյան ցողը իջնելով կենդանություն է պարգևում, իսկ Սոդոմ Գոմորի վրա կրակ է տեղում. այլուր առավոտյան զովագույն զեփյուռը փչելով աշխարհին ուրախություն է պատճառում, իսկ սրանց վրա ծծմբախառն բոց փչելով ամենքին էլ այրում և ածխացնում է (Ղուկ. 17:29):
Ո՜հ, ուրեմն այժմ ո՞ւր են ամեն առավոտ իրենց զվարճություններին անձնատուր եղողները: Ո՞ւր են նրանք, ովքեր օր օրի տարբեր տեսակի հաճույքներ անցկացնելու համար այգիներում և պարտեզներում ուտում և խմում էին, ո՞ւր են նրանք, ովքեր Ղովտի տունը շրջապատելով, բռնությամբ ցանկանում էին հյուրերին ստանալ, ո՞ւր են Ղովտի փեսաները՝ Ղովտին հիմար կարծող ծիծաղողները, արդյոք հիմա որքա՜ն լաց ու կոծով ողբում և արտասվում են: Բայց կրակի բնությունը հայտնի է, այն լացելու ժամանակ չի թողնում և փախուստի ճանապարհ չի տալիս:
Քանի որ Աստծո հրամանով և տրված վճռի համաձայն արդարության համար սահմանված զորքը՝ կրակը, թշնամու բանակը շրջապատելու պես Սոդոմ Գոմոր երկիրը իսկույն պատելով՝ ազատվելու ոչ մի հնարավորություն չի տալիս: Փրկության հնարավորությունը կորցնողը պատժի ժամանակ չի կարող փրկվել: Աստծո բարերարությունը չիմացողը գթության և ողորմության չի կարող արժանանալ: Խորհի՛ր, թե կրակ տեղալ սկսելու ժամանակ այդ անիրավների մտքով արդյոք ի՞նչ էր անցնում, արդյո՞ք որևէ տեղից օգնություն խնդրեցին, արդյո՞ք իրենց մեղքի պատճառով Աստծուց պատիժ կրելու գիտակցությունը ունենալով՝ աղոթեցին և աղաչեցին, քավ լիցի, քանի որ ամեն մարդ դեռևս իր տանը մահճում էր, ո՞վ կարող էր աչք բացել, ո՞վ կհամարձակվեր տեղից շարժվել, կրակը վերևից սաստկությամբ իջնում էր և ընկած տեղը բռնկվելով՝ երկրի երեսը հրե սալահատակով էր ծածկում, ուստի բոլորն էլ իրենց կրակ դարձած բնակարաններում այրվում են:
Ինչպես որ չորացած տերևները հնոց նետվելիս որքա՞ն արագ են այրվում, նույնպես էլ այս երկրի լեռներն ու քարերը կրակ դարձած՝ թփի պես սոդոմացիներին այրելով մոխիր դարձրին: Կրակի բնությունն է բոցը միշտ դեպի վեր ուղղել, սակայն այս անգամ բնությանը հակառակ դեպի ներքև դարձրեց իր երեսը, որպեսզի բնության օրենքներին հակառակ գործողներին այրի:
Պետք չէ առարկել՝ ասելով, թե անասունների և մանուկների մեղքը ո՞րն էր, որ մեղավորների հետ պատժվեցին. արդյո՞ք անասունները նրանց վաստակը չէին, կամ երեխաները մեծանալով իրենց ծնողներից վատթար չպիտի լինեին: Նախկինում մեղքի համար շատ անգամներ էր պատիժներ տրվել, սակայն շատերի հետքը անհետանալով, միայն գրքերի մեջ է մնացել նրանց պատմությունը: Իսկ Սոդոմ Գոմորի սոսկալի պատահարի պատմությունը Ս. Գրքում գրվելուց բացի, ապացույցները մինչ այժմ հայտնապես երևում են:
Որովհետև մինչ այդ, երկիրը նախկինում շատ բարեբեր և այգիներով ու պարտեզներով լի էր (Ծննդ. 13:10), դիպվածից հետո հրդեհված ավերակ դարձավ: Մինչ այսօր հրդեհի ծխի պես ծխում է և այդտեղի պտուղը ընդհանրապես չի ուտվում, այո՛, ծառի վրա եղած ժամանակ ուտելու պտուղ ես այն համարում, սակայն մեջը բոլորովին փոշի և մոխիր է: Նույնպես Ղովտի կնոջ աղի արձանը մինչ այսօր առանց լուծվելու մնում է (Իմաստ. 10:6):
Իմացիր, եթե բնական օրենքի ներքո գտնվող մարդիկ այսպիսի խիստ պատժի արժանացան, այժմ Քրիստոս Փրկչի շնորհական օրենքի տակ այդպես մեղանչող մարդիկ արդյոք որքա՞ն առավել սաստիկ պատժի պիտի արժանանան (Բ Պետրոս 2:9):
Պողոս եպս. Ադրիանուպոլսեցի, «Զանազանութիւն հինգ դարուց», Հատոր Ա, Վաղարշապատ, 1902