Բնության մեջ սփռված բարիքը խորհուրդ է

- Խորհուրդն ի՞նչ է,- հարցրեց ծերը։- Բնության մեջ սփռված բարիքը խորհուրդ է։ Մի՞թե հիասքանչ չէ երփներանգ ծաղիկը, որը գրավում է քեզ ու մղում՝ սիրելու իրեն։ Մոտենում ես նրան, իսկ նա այնպիսի նուրբ ու ընտիր բույր ունի, որ ավելի է տրամադրում իրեն սիրելու։ Դա էլ հենց բարիքն է։ Եվ մի՞թե խորհուրդ չէ։ Որտեղի՞ց այդ գույները, որտեղի՞ց այդ բույրը։ Նույնը կարելի է ասել նաև թռչունների, կենդանիների, ջրում բնակվողների մասին։ Ամեն բան արտահայտում է Աստծու բարեգթությունը․․․

Ոմանք ասում են․ «Աստված ինչո՞ւ է այնպես անում, որ ես ցավ ապրեմ, հեշտությամբ մեղք գործեմ, ինչո՞ւ է նման բնավորություն տվել ինձ» և այլն։ Ես նորից ասում եմ ձեզ՝ Աստված մեզ բարի է արարել։ Աստված մարդուն տվել է ամենաբարին ու սքանչելին։ Աստված մարդուն նախասահմանել է կատարյալ լինելու համար։ Սակայն նաև ազատություն է շնորհել և այժմ միայն մարդուց է կախված՝ հետևել չարին կամ բարուն։

Մի կողմից Աստծու սերն է, մյուս կողմից՝ մարդու ազատությունը։ Սերն ու ազատությունը միահյուսվում են։ Հոգին միավորվում է Հոգուն։ Ահա թե որտեղ է խորհրդավոր կյանքը։ Երբ մեր հոգին միավորվում է Աստծու Հոգուն, այդժամ բարիք ենք գործում, դառնում ենք բարի։

Մեր կրքերում մեղավոր է մեր կամքը։ Աստված չի կամենում սահմանափակել մեր կյանքը, չի ցանկանում ճնշել մեզ, չի ուզում բռնություն կիրառել։ Մեզանից է կախված, թե ինչ կանենք և ինչպես կապրենք։ Կա՛մ կապրենք Քրիստոսի հետ և կյանքում կունենանք աստվածային փորձառությունն ու երջանկությունը, կա՛մ կապրենք թախիծի ու տրտմության մեջ։ Միջին վիճակ չի լինում։ Կա՛մ մեկը, կա՛մ մյուսը։ Բնությունը չի ընդունում միջին վիճակը, հեռու է վանում դատարկությունը․․․ Մեջտեղ չկա՝ կա՛մ այսպես, կա՛մ հակառակը։

Համբույրն, օրինակ, կարող է լինել սուրբ, բայց կարող է նաև լինել նենգ։ Արժեքավորն այն է, որ մարդ ազատորեն գործի։

Եթե Նա մեզ արարեր կամազուրկ, և մենք անեինք միայն այն, ինչ կամենում է Աստված, ապա ազատություն չէր լինի։ Աստված ստեղծել է մարդուն, որպեսզի նա ինքը ձգտի բարի դառնալ, որպեսզի ինքը ցանկանա դա, և որպեսզի դա դառնա նրա սեփական նվաճումը։ Թեև իրականում դա տեղի է ունենում Աստծու ողորմությամբ։ Նախ մարդ սկսում է ցանկանալ դա, սիրել, փափագել, ապա գալիս է աստվածային շնորհն ու հասնում ես փափագածիդ։

Հայր Պորֆիրիոս Կավսոկալիվացի

Ռուսերենից թարգմանեց Էմիլիա Ապիցարյանը