22 Դեկտեմբեր, Հիսնակի Ե Կիրակի
- Հա՛յր, հաճախ ստիպված ենք լինում լսել «Եկեղեցու նորոգման, բարեփոխման» մասին: Ասես Եկեղեցին նույնպես ծերանում է և նորոգության կարիք ունի:
- «Ծերացե՞լ է»: Չէ՜ մի: Նույնիսկ նրանք, որ ակնածանք չունեն, բայց գլխում գոնե մի փոքր դատողություն ունեն, նոր, ժամանակակից նորոգումներով չեն գոհանում, այլ հինն են փնտրում: Օրինակ՝ նոր ոճի սրբապատկերները նման մարդկանց չեն հուզում, նրանք հին սրբապատկերների արժեքը հասկանում են: Եվ եթե ուղղակի խելամիտներն են իրենց այդպես պահում, ապա էլ ինչ խոսք նրանց մասին, ովքեր ակնածանք ունեն: Այս համեմատությունից պարզ է, թե «Եկեղեցու նորոգման» և նման բաների մասին խոսակցությունները որքան սխալ են:
Եթե այսօր մարդը փորձում է ինչ-որ կերպ պահպանել Ավանդությունը՝ պահել պահքերը, տոներին չաշխատել, երկյուղած լինել, ապա ոմանք ասում են. «Նա, ինչ է, Լուսնի՞ց է ընկել: Այդ ամենն անցյալի մնացուկներ են: Այժմ դա հնացած է»: Իսկ եթե փորձես նրանց խելքի բերել, ապա կլսես ի պատասխան. «Դու ո՞ր ժամանակներում ես ապրում: Այդ ամենը մոռացվել է»: Եկեղեցու Ավանդությունը կամաց-կամաց որպես հեքիաթ են ընդունում: Սակայն Սուրբ Գիրքն ի՞նչ է ասում: «Հիսուս Քրիստոս նույնն է երեկ, այսօր և հավիտյան» (Եբր. 13:8): Եթե մարդը չի կարող Ավանդությանը հետևել, ապա թող գոնե ասի. «Մեղա՜, Տե՛ր»: Այդժամ Աստված կողորմի այդ մարդուն: Բայց այսօր, եթե մարդ որևէ թուլություն ունենա, ապա ուզում է իր մերձավորին էլ հարկադրել դրան, որովհետև եթե մերձավորն այդ թուլությունը չունի, ապա դա մերկացնում է մեղավորին: Դիվահարին վերցրու ու ինչ-որ հոգևոր միջավայրում դիր: Ա՛յ կտեսնես, նա կսկսի շուռումուռ գալ, կարծես փշերի վրա լինի, իր տեղը չի գտնի: Որովհետև հոգևոր միջավայրը կսկսի անհանգստացնել նրան: Այդպես էլ մեղքի մեջ ապրող մարդիկ են՝ այլոց արդար կյանքը մերկացնում է նրանց, անհանգստացնում: Նրանք ձգտում են իրենց խղճի կոկորդից բռնել և այդ պատճառով են այդ ողջ սուտն ասում «անցյալի մնացուկների» մասին: Նրանք նույնիսկ [հավիտենական] արժեքներն են իրենց դարն ապրած հայտարարում և ուզում են այդ արժեքները սանձարձակություններով փոխարինել: Աշխարհում բարոյական մեծ անկում է տեղի ունենում: Հոգևոր գեղեցկությունն այլանդակություն են համարում: Այսինքն, այս աշխարհի մարդկանց համար հոգևոր գեղեցկությունը աշխարհիկ առումով տգեղ է թվում: Իսկ դու որևէ մենակյացի վերցրու ու մազերը կտրիր: Որքա՜ն կտգեղանա: Սակայն այդ տգեղությունը այս աշխարհի մարդիկ որպես գեղեցկություն են ընդունում:
Եվ տե՛ս՝ այսօր կռվում են Եկեղեցու դեմ, պայքարում նրա կործանման համար: Լավ, ենթադրենք, այդ մարդիկ չեն հավատում: Ենթադրենք նրանք ուրիշներին անաստվածություն են սովորեցնում: Բայց նրանք ինչպե՞ս կարող են չընդունել այն բարիքը, որ Եկեղեցին է մարդկանց տալիս, նրանք ինչպե՞ս են հանդգնում նրա դեմ գնալ: Այդ ամենի մեջ մեծ չարություն կա: Օրինակ՝ նրանք ինչպե՞ս կարող են չընդունել այն, որ Եկեղեցին հոգ է տանում երեխաների մասին, որ օգնում է նրանց բարի մարդիկ դառնալ, այլ ոչ թե՝ խուլիգաններ: Սակայն նրանք երեխաներին դեպի չարն են դրդում, նրանք արձակում են նրանց ձեռքերը, ովքեր պղծում են երեխաներին: Իսկ Եկեղեցին ի՞նչ է սովորեցնում պատանիներին: Խելամիտ երեխա լինել, հարգել ուրիշներին, իրեն մաքրության մեջ պահել, որպեսզի որպես իսկական մարդ մուտք գործեն հասարակություն: Սակայն [չնայած Եկեղեցին կործանողների ջանքերին] ամեն բան կրկին իր տեղը կընկնի: Ռուսաստանում, դեռևս անաստվածության վարչակարգի ժամանակ, մի տատիկ եկեղեցի գնաց, ծնկի իջավ սյան ետևն ու սկսեց աղոթել: Նրա հետ միաժամանակ մի կին էլ հայտնվեց եկեղեցում՝ երիտասարդ մեկը: Չնայած իր երիտասարդ տարիքին, նա արդեն աչքի ընկնող գիտաշխատող էր: Ծնկի իջած աղոթող տատիկին տեսնելով՝ երիտասարդ կինն ասաց. «Այս ամենը վաղուց անցած օրերի բան է»: Իսկ տատիկը նրան այսպես պատասխանեց. «Հենց այս սյան մոտ, որտեղ ես այժմ աղոթում եմ ու լաց լինում, հետո դու ես գալու լացելու: Որովհետև ձերը, աղջի՛կս, այսօր կա, վաղը՝ չէ: Իսկ քրիստոնեությունը երբեք չի մոռացվելու»:
Հայր Պաիսիոս Աթոսացու «Ցավով և սիրով՝ ժամանակակից մարդու մասին» գրքից
Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի