Հոգետես և սքանչելագործ հայրերի մասին

Սուրբ Պափնոտիոսը ցանկացավ շրջել անապատով և տեսնել Տիրոջ ծառաներին: Չորս օր ու գիշեր ընթանալով՝ թուլացավ հոգնու­թյունից և քաղցից: Եվ երևաց նրան մի փառավոր այր և զորացրեց նրան` օծելով շրթունքները: Գնաց ևս չորս օր ու գիշեր և մի քարայր գտավ՝ դռները փակ, և ներս մտնելով՝ մի ծերի տեսավ նստած, և երբ իր ողջույնը չառավ, մոտեցավ ձեռք տվեց, իսկ ծերը փոշիացավ, և արտասուքներով նրան հողին հանձնեց: Գնաց օրեր շարունակ և տես­նելով ոտնահետքեր` նստեց այնտեղ մինչև երեկո, ապա տեսավ գո­մեշների մի նախիր և մի ծեր` նրանց մեջ՝ մազերով ծածկված. և աղո­թելով` նրանք մոտեցան միմյանց: Եվ ծերը պատմեց. «Իմ անունը Տի­մոթեոս է. բնակվում էի միաբանների մեջ և կտավ էի գործում, սակայն չարի ազդեցությամբ ուրիշ ճանապարհ ընտրեցի. շինեցի հյուրանոց և այնտեղ հյուրեր էի ընդունում, սակայն սատանայի պատրանքով կնոջ մեղքի մեջ ընկա վեց ամիս: Խղճմտանքից մաշված` եկա այս անա­պատը, սակայն մեծամեծ տագնապներից չէի կարողանում ոտքի վրա մնալ, այլ գետնին թավալվելով էի աղոթք անում: Եվ ինձ լյարդի ցավ բռնեց, բայց հայտնվեց մի փառավոր այր և հարցրեց. «Ի՞նչ է պա­տահել քեզ»: Ես ասացի. «Տե՛ր, լյարդս է ցավում»: Նա ուժգին հար­վածելով՝ պատռեց իմ կողը, հանելով ցույց տվեց իմ լյարդը, և ցավը սրբելով` տեղը դրեց և ասաց. «Ահա առողջացար, այլևս մի՛ մեղան­չիր» (Հովհ. Ե, 14): Եվ ես լիովին նորոգվեցի, հնացած հանդերձն ընկավ, և ահա այստեղ եմ երեսուն տարի»: Տիմոթեոսը թույլ չտվեց այդ գիշեր Պափնոտիոսին մնալ իր մոտ և ասաց. «Չես կարող դիմանալ դևերի պատերազմին»: «Եվ գնացի տասնհինգ օր»,– ասաց Պափնո­տիոս սուրբը,– «և գտա մեծն Ոնոփրիոսին, որի գլխի մազերը ծածկում էին ողջ մարմինը, և բանջարով ծածկել էր գոտկատեղը: Սա պատմեց իր մասին և ասաց. «Երիտասարդ ժամանակ բնակվում էի հարյուր սրբագույն միաբան եղբայրների հետ, և քանի որ նրանք գովում էին առանձնակեցությունը, որը Եղիայի և Հովհաննեսի նման է դարձնում, քանզի միայն Աստծուն են ունենում ապավեն բոլոր պատահած վշտե­րի ժամանակ, և ոչ թե` մարդկանց, ապա մի գիշեր ելա ու գնացի, և իմ առջև լույս երևաց: Երկյուղեցի և կամենում էի ետ դառնալ, բայց եկավ ինձ մոտ Աստծո հրեշտակը և ասաց. «Մի՛ երկնչիր, Տիրոջից առաքվեցի՝ պահպանելու քեզ»: Եվ անապատով գնացինք յոթ մղոն ու հասանք մի փակված այրի, և երբ բախեցինք, փառահեղ դեմքով մի ծեր դուրս ելավ և ասաց. «Բարի՛ եկար, եղբա՛յր Ոնոփրիոս»: Եվ ող­ջագուրելով ինձ` հյուրընկալեց իր մոտ մի քանի օր, ապա բերեց այս հեռագույն այրը. մնաց ինձ հետ երեսուն օր, ուսուցանեց դևերի պա­տերազմների որպիսությունը, համբերության խրատներ տվեց և գնաց ինձ մոտից: Տարին մեկ անգամ այցելում էր ինձ` մինչև փոխվեց առ Քրիստոս: Ես նրա սուրբ նշխարները դրեցի ինձ մոտ և այստեղ եմ ահա վաթսունհինգ տարի: Եվ այդ արմավենին, որ ինձ մոտ է, տարե­կան պտղաբերում է տասներկու բազուկ, և ամեն մեկը ինձ բավակա­նացնում է մեկ ամիս: Տիրոջ հրեշտակը մխիթարում է ինձ և բոլոր նրանց, որ անապատում են, և Տիրոջ Մարմինն ու Արյունն է բերում: Եվ երբ մեկը մարդու տեսքի կարոտ է լինում, բարձրացնում է երկինք և ցույց է տալիս արդարներին ու սրբերի հոգիները, և մենք մոռանում ենք ամեն տեսակ տքնություն ու հոգնություն»: Եվ այս խոսքերն ասելիս նրա երեսը լուսավորվեց` ինչպես արեգակ, և Պափնոտիոսին  ասաց. «Որդյա՛կ, ես այսօր ավարտում եմ կյանքիս ընթացքը. եթե մե­ կը հանուն ինձ պատարագ մատուցի Տիրոջը կամ «Հա՛յր մեր, որ յեր­կինս…» ասի, կամ եղբայրներին կերակրի, կամ խունկ ծխի Տիրոջը, ես կհիշեմ նրան իմ աղոթքներում, և Տերը նրան առաջին եկածների հետ կդասի»: Եվ օրհնեց Պափնոտիոսին և ասաց. «Թո՛ղ թշնամին քո մեջ արատ չգտնի՝ Քրիստոսի ահեղ ատյանին քեզ մեղադրելու համար, այլ պատասխան տաս քո ողջ վարքի համար»: Եվ այս ասելով` ննջեց: Պափնոտիոսը, պատելով նրա սուրբ նշխարները, դրեց հողը, իսկ ին­ քը խնդրեց Աստծուն՝ մնալ այդ տեղում, սակայն նույն պահին փլվեց ապաստանը, և արմավենին տապալվեց: Եվ Պափնոտիոսը գիտակցե­լով, որ Տիրոջը հաճո չէր բնակվելն այդտեղ, վեր կացավ և գնաց, իսկ Տիրոջ հրեշտակը երևալով` զորացրեց նրան և առաջնորդեց: Չորս օր անց հանդիպեց չորս ծերունիների, որոնք ասացին. «Բարով եկար, եղբայր և գործակից Պափնոտիոս, որ ամփոփեցիր սուրբ Ոնոփրիո­սին. Տերը մեզ ցույց տվեց քո այսօրվա գալուստը, քանզի վաթսուն տարի մարդու երես չտեսանք՝ բացի քեզանից»: Եվ աղոթքի կանգնե­լուց հետո բազմեցին, և նրանց առջև հինգ նկանակ հայտնվեց` սպի­տակ և փափուկ, կարծես թոնրից նոր հանված, և ուտելով գոհացան և ասացին. «Վաթսուն տարի է՝ Աստված չորս նկանակ է տալիս մեզ, իսկ այսօր ողորմածն Աստված հինգ նկանակ առաքեց»: Եվ գիշերը հսկում արեցին, որովհետև հաջորդ օրը կիրակի էր, և ասացին. «Գնա՛, եղբա՛յր, Եգիպտոս, պատմի՛ր մեծի մահը և մեր մասին, որպեսզի հի­շեն` ի օգուտ իրենց»: Եվ երբ Պափնոտիոսը հարցրեց նրանց անուն­ները, չհայտնեցին՝ ասելով. «Աստված գիտե մեր անունները, այլ դու աղոթի՛ր, որ տեսնենք իրար Աստծո գավթում»: Դուրս գալով` գնաց Պափնոտիոսը մի օրվա ճանապարհ և հանդիպեց մի դրախտի` լի ամեն տեսակ մրգերով՝ արմավ, թութ, դեղձ, փշատ, խաղող, թուզ, մուրտ և այլևայլ անուշահոտ գեղեցիկ ծառեր: Նրան թվաց, թե դա Աստ­ծո դրախտն է, քանզի անպատմելի բույր էր տարածվում, և մի վճիտ աղբյուր ոռոգում էր այն: Հրեշտակների նման գեղեցիկ մանուկներ եկան և անունով դիմելով՝ ողջունեցին Պափնոտիոսին, և նա պատմեց, թե որտեղից էր գալիս, և նրանց մոտ եղավ յոթ օր` վայելելով այնտեղի մրգերը: Եվ հարցումին ի պատասխան՝ տղաները պատմեցին. «Որդի­ներն ենք Ոքսիրինքոս քաղաքի նախարարների, որոնք մեզ աշխարհիկ կրթության տվեցին, ինչպես նաև ուսանեցինք մեր Քրիստոս Աստծո մասին, և հասկացանք, որ այս սուտ կյանքը ոչինչ է, և փոքր­ինչ հաց ու ջուր վերցնելով, որ կբավականացներ յոթ օր, գաղտնի փախանք անապատ, և աղոթելով շրջում էինք, որ Աստված մեզ այցելի. և այցե­լեց իսկ, քանզի հայտնվեց մեզ մի փառավոր այր և բռնելով մեր ձեռ­քից՝ բերեց այստեղ, ուր մի սուրբ ծեր կար: Նա նրան հանձնարարեց ուսուցանել մեզ, և նա մի տարի ուսուցանելուց հետո վախճանվեց: Եվ մենք մնացինք այստեղ արդեն վեց տարի: Շաբաթվա հինգ օրը ցրվում ենք և առանձին աղոթում, իսկ շաբաթ և կիրակի հավաքվում ենք` հսկումի: Տիրոջ հրեշտակը գալիս և մեզ Հաղորդություն է բաժանում, և մխիթարվելով` համբերում ենք բոլոր նեղություններին և փորձու­ թյուններին»: Այդ խոսքն ասելու պահին նոր, անծանոթ և հրաշալի բույր տարածվեց, և Տիրոջ հրեշտակը գալով՝ հաղորդեցրեց նրանց Տի­րոջ սուրբ Մարմնին և Արյանը. նույնպես և հաջորդ օրը: «Եվ հրաման ստացա երկնքից,– ասաց սուրբ Պափնոտիոսը,– գնացի Եգիպտոս և պատմեցի եղբայրներին այս ամենն ի փառս Աստծո»:

«Սուրբ հայրերի վարքն ու կենցաղավարությունը» գրքից, Հատոր Ա, Էջմիածին 2016