«Հովհաննես ավետարանիչը Պատմոս կղզում Պրոխորոնին Հայտնության գիրքը թելադրելիս» նկարը բանաստեղծական և ոգեշնչող սյուժեներից է: Պատկերագրության մեջ այն մեծ մասամբ տրված է գեղեցիկ և հուզական ձևով: «Հովհաննես ավետարանիչը թելադրում է Պրոխորոնին» պատկերի հիմնական կառույցը հետևյալն է. ձախ կողմում՝ երկնքի հատվածում, պատկերվում է Աստծո աջը, Հովհաննես առաքյալը՝ դեպի Աստծո աջը դարձած, Հովհաննեսի ոտքերի մոտ պատկերվում է նրա աշակերտ Պրոխորոնը, որը գրառում է «Աստծո բանը»:
Հովհաննես ավետարանչի ու Պրոխորոնի պատկերը՝ իր անվանաթերթով տեղ է գտել Մոմիկի «Ստեփանոս Օրբելյանի Ավետարանում»: Ինչպես ֆիգուրները, այնպես էլ դեկորատիվ զարդարանքները նկարիչը մեկնաբանում է լակոնիկ միջոցներով: Մանրանկարում հիմնական ուշադրությունը կենտրոնացված է ֆիգուրների շարժումներն ու դիմախաղը հաղորդելու վրա: «Հովհաննես ավետարանիչը թելադրում է Պրոխորոնին» պատկերում դինամիկ է Հովհաննեսի ֆիգուրը, իսկ գրիչ Պրոխորոնը նստած է հանգիստ: Մոմիկն այս կոմպոզիցիայի մեջ ներմուծել է նման մանրանկարներում երբեմն հանդիպող ճարտարապետական ստաֆաժ:
Հայկական ամենահին պատկերազարդ Աստվածաշնչերից՝ Երզնկայի Աստվածաշնչում (1269 թ.), «Հեղինակային դիմանկարներից» առանձնապես հաջողված է Հովհաննես աստվածաբանի պատկերը՝ «Յայտնութիւն Յովհաննու» գրքի սկզբում: Արտասովոր ձևով կիտված ժայռերի զանգվածի ֆոնի վրա պատկերված է Հովհաննես առաքյալը՝ դեպի Քրիստոսը դարձած, ում պատկերը զետեղված է տիտղոսաթերթի գլխազարդի մեդալիոնում: Հովհաննեսի ոտքերի մոտ պատկերված է նրա աշակերտ Պրոխորոնը, որը գրառում է «Աստծո բանը»: Այդ մանրանկարի մեջ հոյակապ կերպով համադրվում են գրքի ձևավորման բոլոր տարրերը՝ թեմատիկ մանրանկար, զարդանախշված գլխազարդ, նրբագեղ կերպով նկարված սկզբնատառ և լուսանցազարդ: Շքեղ ձևավորված տիտղոսաթերթի ընդհանուր տպավորությունը լրացնում է շարադրանքի վայելուչ գրչությունը: Հովհաննեսի լարված դիրքը, նրա հուզմունքը կարծես ընդգծվում են ժայռերի և՛ գծանկարային, և՛ գունային խիստ հակադիր լուծման անհանգիստ ռիթմով, մինչդեռ Քրիստոսի պատկերն առանձնանում է հանդարտությամբ և վեհությամբ, որին համապատասխանում է հենքը, որի վրա պատկերված է կլոր մեդալիոն՝ երիզված խիստ համաչափ ռիթմին ենթարկվող զարդանախշերով:
Կարնո ավետարանում (Մատ. ձեռ. № 7599) ավետարանիչների դիմանկարներից ամենահաջողվածը Հովհաննես ավետարանչի դիմանկարն է: Պրոխորոնի պատկերը չկա (սա պայմանավորված է ավելի ուշ շրջանի ավանդությամբ): Ձախ կողմում՝ երկնքի հատվածում, Աստծո աջի փոխարեն պատկերված է նրա պատվիրակի՝ իջնող հրեշտակի կիսամարմինը: Հովհաննեսը պատկերված է ոչ թե Պատմոս կղզում, այլ եկեղեցական շինությունների հենքի վրա: Աչքի են ընկնում ավետարանչի գեղեցիկ, նրբագեղ դեմքը, նուրբ նկարված ձեռքերը, հանդերձանքի փափուկ ծալքերը: Հովհաննես ավետարանչի դիմանկարի պատկերագրությանը նմանվող օրինակներ կարելի է տեսնել կիլիկյան մի շարք ձեռագրերում, որոնցից մեկը կարող էր որպես գաղափար ծառայած լինել վարպետի համար (օրինակ՝ Սմբատ Սպարապետի Ավետարանը, Հովհաննես արքաեղբոր ԺԳ դարի № 3452 Աստվածաշունչը և այլն):
Գլաձորի մանրանկարչության դպրոցի ներկայացուցիչ, մանրանկարիչ Թորոս Տարոնացու բոլոր ձեռագրերում Հովհաննես ավետարանչին ու նրա աշակերտ Պրոխորոնին պատկերող մանրանկարները երբեք չեն կրկնվում: Հմտորեն փոփոխելով մանրանկարի որոշ կողմերը՝ նկարիչը հասել է էական տարբերության: Ամենուրեք, ուր հնարավոր է եղել, Թորոս Տարոնացին ձգտել է թեմայի նոր մեկնաբանությամբ ու գունային գամմայի հարստությամբ կոմպոզիցիա ներմուծել ինքնատիպն ու յուրօրինակը:
Կազմեց Գայանե Սուգիկյանը
Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի