23 Նոյեմբեր, Շբ
Հնում մի տարեց մարդ էր ապրում: Նա չորս որդի ուներ և շատ էր ցանկանում, որ իր զավակներն իրենց շրջապատող աշխարհի մասին առերևույթ չդատեն: Նա երկար մտածեց այդ մասին և որոշեց նրանցից յուրաքանչյուրին ուղարկել իրենցից շատ հեռու աճող խնձորենին գտնելու:
Ավագ որդուն ձմռանն ուղարկեց, երկրորդին՝ գարնանը, երրորդին՝ ամռանը, իսկ կրտսեր որդուն՝ աշնանը: Երբ նրանք վերադարձան, ծերունին նրանց միասին հավաքեց, որպեսզի պատմեն իրենց տեսածի մասին:
Ավագ որդին սկսեց պատմել. «Խնձորենին շատ սարսափազդու էր, խորշոմած ու անկենդան: Իսկ դրա ճյուղերը ցցվել էին սև ճանկերի պես ու կարծես դեպի ինձ էին ձգվում»:
Երկրորդ որդին ասաց. «Խնձորենին ամբողջությամբ պատված էր կանաչ բողբոջներով, որոնք կարծես սքանչելի կոկոններ լինեին: Այդ ծառին նայելով ես հանդարտություն ու քնքշություն զգացի»:
Երրորդ որդին ավելացրեց. «Շատ գեղեցիկ ծաղկած ծառ էր և քաղցր բույր էր արձակում: Հրաշալի տեսարան էր»:
Իսկ կրտսերն ասաց. «Իսկ իմ տեսած խնձորենին առատ, հյութեղ ու արևի տակ շողշողացող պտուղներով էր պատված: Նման համեղ պտուղներ ես դեռ չէի կերել»:
Եվ որդիներն սկսեցին վիճել, թե իրենցից ով է իսկապես տեսել այն խնձորենին, որի մասին հայրն ասել էր: Ծերունին բացատրեց, որ նրանք բոլորն էլ ճիշտ էին և վիճելու կարիք չկար: Նրանցից յուրաքանչյուրը տեսել էր ծառի կյանքի չորս եղանակներից մեկը միայն:
«Դուք չպետք է ծառը, մարդուն կամ ձեր ողջ կյանքը միայն մեկ ժամանակաշրջանով դատեք: Ամփոփում կարելի է անել միայն ճանապարհի վերջում, երբ բոլոր ժամանակաշրջաններն անցած են: Եթե մենք հանձնվենք ձմռան ցրտի ու բքի առջև, ապա չենք տեսնի դյութիչ գարունը, գեղեցիկ ամառն ու գունեղ աշունը…»
Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի