23 Դեկտեմբեր, Բշ
Մայիսի 6-ին Երևան-Վարշավա-Մադրիդ ինքնաթիռը վայրէջք կատարեց Իսպանիայի մայրաքաղաքում: Մայիսի 7-ին գնացքն արդեն մեզ տանում էր Լուգո, որտեղ տեսանք Հռոմեական կայսրության շրջանից կառուցված պարսպը, որը պահպանվում է Յունեսկոյի կողմից:
Տիգրան Քարամյանը, ով Իսպանիայի քաղաքացի է ջերմությամբ ընդունեց ԱՀԹ առաջնորդական փոխանորդ գերաշնորհ Տ.Նավասարդ արքեպիսկոպոսի օրհնությամբ Երևանից ժամանած 12 ուխտավորներին: Ուխտագնացությունը նվիրված էր Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին:
Ուխտավորները Սարիա կոչված վայրից պիտի քայլեին 100 կմ մինչև Կոմպոստելա քաղաքի Սանտյագո տաճարը, խնդրելու սրբի բարեխոսությունը, որ Հայոց պահանջատիրությունն ունենա իր հանգուցալուծումը և Արարատը վերադառնա Հայոց աշխարհ: Ամենատարբեր տարիքի մարդիկ՝ սկսած 64 –ից մինչև 24 տարեկան սկսեցին առաջին քայլերը: 4-րդ օրն արդեն մենք Սանտյագո դը Կոմպոստելայում էինք: Մեզ հետ տարած Երուսաղեմյան խունկը, պիտի նվիրաբերվեր տաճարին, խնկարկման (Botafumeiro) համար: Ինչու՞ հենց Երուսաղեմից բերված խւնկը պիտի մատուցվեր: Բոլորիս հայտի է, որ Հակոբ Զեբեդյա առաքյալի նահատակությունից հետո, Սրբի գլուխը ամփոփված է Երուսաղեմի Հայոց Սրբոց Հակոբյանց եկեղեցում: Իսկ մարմինը նետվեց Միջերկրական ծով: Ամիսներ հետո մարմինը հասնում է Իսպանիայի հյուսիսային կողմերը՝ պատված Ծովային խեցիներով:
Սուրբ Հակոբ առաքյալը Իսպանյայի պահապան Սուրբն է: Դարեր շարունակ աշխարհի տարբեր ծայրերից ուխտավորներ են ժամանում այստեղ՝ խնդրելու Սրբի բարեխոսությունը:Մենք գիտենք նաև, որ 15-րդ դարում Մարտիրոս Երզնկացին Հայոց աշխարհից դուրս եկավ այցելելու որպես ուխտավոր Սուրբ Հակոբի գերեզմանին: 1490-ականներին նա հանդիպեց Քրիստափոր Կոլոմբոսին, ում հետ էլ ճանապարհվեց դեպի Ամերիկա մայրցամաքը հայտնաբերելու համար:
Ավելի քան հինգ հարյուր տարի հետո Երևանից 12 ուխտավոր ճանապարհվեցին դեպի Սուրբ Հակոբի գերեզմանին այցելության, արդեն ոչ թե Ամերիկա հայտնաբերելու, այլ կորուսված Ավետյաց երկիրը ետ բերելու բաղձանքով:
Սանտյագո տաճարում մատուցվող ս.պատարագի ժամանակ հայր Սալվադորեն խոսեց հայ ուխտավորների մասին քանիցս կրկնեց Եղեռն (գենոցիդ) բառը, և խնդրեց սրբի բարեխոսությունը Հայոց ազգի և եկեղեցու համար:
Հայոց Երուսաղեմից բերված խունկը բուրվառվեց ողջ տաճարի երկայնքով և որպես անուշաբույր աղոթք բարձրացավ Աստծու տաճարի կամարներից էլ վեր:
Ս.պատարագից հետո ստացանք ուխտագնացի օրհնության գիրը:
Սուրբ Հակոբը միշտ սպասում է հայ ուխտավորին: