Միայն իր անձի համար ապրողը, բնավ չի ապրում

Սուրբ հրեշտակապետերի և երկնային զորքերի տոնի օրը մի խումբ ուխտավորներ «Տերունական» և ճանապարհից առաջ աղոթքներն ասելուց հետո մեկնեցին միջնադարում չորս գլխավոր աթոռներից մեկը հանդիսացող ուխտավայրը: Նրանք՝ Սուրբ Զորավոր Աստվածածին եկեղեցու համայնքի անդամներն էին, որ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյանի առաջնորդությամբ մեկնեցին Բջնիի Սբ. Աստվածածին եկեղեցի:

Եկեղեցում ուխտավորները մասնակցեցին գիշերային և առավոտյան ժամերգությանը: Նրանց ընդհանրական սրտաբուխ աղոթքը Գևորգ Եղիազարյանի ապաքինման համար էր, ով 2011թ-ին հայոց բանակում ծառայելիս ծանր վիրավորվել էր: Տեր Գրիգորն անչափ կարևորում է նման ընդհանրական աղոթքը հիվանդի համար, որն Աստծո հանդեպ սիրո դրսևորման մի արտահայտություն է՝ նշելով ավետարանական այն խոսքը, թե՝ «Ով չի սիրում իր եղբորը, որին տեսնում է, ինպե՞ս կարող է սիրել Աստծուն, որին չի տեսնում» (Ա Հովհաննես 4.20):

Ժամերգությունից հետո Բջնիի Սբ. Աստվածածին եկեղեցու հոգևոր հովիվ Տեր Արիստակես քհն. Բաղալյանը ուխտավորներին ներկայացրեց եկեղեցու պատմությունը:

Իր հարուստ անցյալի պատմությունից տեղեկանում ենք, որ 11-րդ դարում Գրիգոր Մագիստրոս Պահլավունու կողմից կառուցված այս վանքը հանդիսացել է միջնադարյան հայ գրչության և ուսումնագիտական կենտրոնը՝ «Մագիստրոսի ճեմարան» անվանումով, 1065 թ-ին Գրիգոր Մագիստրոս Պահլավունու որդին՝ Բջնիի Սբ. Աստվածածին վանքի առաջնորդ Տեր Վահրամը, ըստ 13-րդ դարի պատմիչ Կիրակոս Գանձակեցու, ընտրվել է կաթողիկոս և կոչվել Գրիգոր Բ Վկայասեր, վանքում գրչագրվել են նաև բազմաթիվ ձեռագրեր: Թշնամու ձեռքը բազմիցս է ավերել հզոր միջնադարյան վանքը, բայց բազմաթիվ նվիրյալների ջանքերի շնորհիվ այն նորոգվել է և վերակենդանացել:

Սուրբ Զորավոր եկեղեցու համայնքը, ուխտի ճանապարհը շարունակելով, եղան Բջնիի Սուրբ Գևորգ եկեղեցում (13-17-րդ դդ.), Պահլավունի իշխանների կողմից կառուցված երեք կողմից վերձիգ ժայռերով պաշտպանված Բջնիի ամրոցում (10-11-րդ դդ.): Ինչպես նաև այցելեցին Բջնիի արևելյան մասում՝ բլրի գագաթին, սրբատաշ տուֆից կառուցված 7-րդ դարի Սբ. Սարգիս գմբեթավոր խաչաձև եկեղեցի, որ իր արտակարգ փոքր չափերի հետևանքով Հայաստանի նույնատիպ եկեղեցիներից ամենափոքրն է համարվում:

Համայնքից Սուսաննան մեկ տարի է, ինչ հաճախում է եկեղեցի և ամեն անգամ ուխտի գնալը իր համար մեծ ուրախություն է: Նա մեծ ոգևորությամբ հերթով թվարկում էր, թե որ եկեղեցիներում է եղել, իր մեծ ցանկություն է մյուս տարի ուխտի գնալ Սուրբ երկիր՝ Երուսաղեմ: «Հաճախելով եկեղեցի, մասնակցելով ուխտագնացություններին՝ շատ ու շատ հարցերին սկսել եմ այլ կերպ վերաբերվել: Այդ անցումն ինձ համար դժվար էր, բայց Աստծո օգնությամբ հաղթահարում եմ բոլոր դժվարությունները: Ամեն անգամ, Սուրբ Պատարագին, ուխտագնացություններին մասնակցելով, հոգուս դատարկությունն է լցվում»,- ասաց Սուսաննան:

Սաթենիկ Սիմոնյանը, ով Սուրբ Զորավոր Աստվածածին եկեղեցու տիկնանց միության ատենապետուհին է, նաև եկեղեցու ծխական խորհրդի անդամը, կարևորում է քրիստոնյայի կյանքում ուխտագնացությունը: Նշելով, որ եթե անգամ ուխտավայրում երկրորդ կամ երրորդ անգամ ես լինում, ապա հաղորդակցվելով սրբությանն ու օրհնությանը, այն ամեն անգամ տարբեր է դառնում: «Քանի որ ուխտագնացությունը հոգևոր մի ուխտ է և ոչ միայն ուխտավայրը տեսնելը»,- հավելեց տիկին Սաթենիկը:

Իմաստուն միտքը կյանքի կոչած, թե՝ «Ով իր անձի համար է ապրում միայն, նշանակում է, թե բնավ չի ապրում» և հոգևոր ուխտով՝ հիվանդի համար առ Աստված բարձրացված ընդհանրական աղոթքով, յուրաքանաչյուր սրբավայր ուխտավորին հիշեցնում էր մեր Տիրոջ հետևյալ խոսքերը. «Խնդրեցե՛ք Աստծուց, և Նա կտա ձեզ, փնտրեցե՛ք, և կգտնեք, բախեցե՛ք, և կբացվի ձեր առաջ. որովհետև ով խնդրում է՝ ստանում է, ով փնտրում է՝ գտնում է, ով բախում է՝ դուռը բացվում է նրա առաջ» (Ղուկաս 11.9-10):

Կարինե Սուգիկյան