Քրիստոնյայի ուղին ներքին հոգևոր պայքարի ուղի է, պայքար մեղքերի, կրքերի, չար հակումների և ինչպես Պողոս առաքյալն է ասում՝ պատերազմ ոչ թե մարդկանց, այլ երկնքի տակ գտնվող չար ոգիների, իշխանությունների ու պետությունների և այս խավար աշխարհի տիրակալների դեմ (Եփես. 6:12): Հոգևոր պայքարի այս ուղին քրիստոնյան անցել ու անցնում է աղոթքով, ապաշխարությամբ, Ս. Պատարագի մասնակցությամբ և առաքինաբար ապրելով: Անկախ կյանքի արտաքին պայմաններից՝ քրիստոնյայի գլխավոր առաքելությունը Քրիստոսին հետևելն է և որպես ուխտավոր բաղձալի վերջնանպատակին՝ հոգու փրկությանն ու Երկնային Արքայությանն արժանանալը:
Այս գլխավոր առաքելությունը որպես ուղենիշ ունենալով՝ Զորավոր Ս. Աստվածածին եկեղեցու համայնքը օգոստոսի 11-ին, եկեղեցու սպասավոր Վաչագան սարկավագ Դոխոլյանի առաջնորդությամբ, անցավ աղոթքի հերթական ուղին, որը հարուստ էր Արևագալի ժամերգության աղոթքներով և հոգևոր զրույցով: Բարեշնորհ սարկավագն ուխտավորների հետ զրուցեց Քրիստոսի մահվան ու հարության և Քրիստոսով հոգու վերափոխման մասին: Նա նշեց, որ եկեղեցու վարդապետներից մեկն ամենամեծ հրաշքը համարում է Քրիստոսով մարդկանց հոգիների վերափոխումը, ինչպես օրինակ Պողոս առաքյալը, որ հալածում էր քրիստոնյաներին, հետո դարձավ քրիստոնեության ջատագով, Պետրոս առաքյալը դարձավ Քրիստոսի հետնորդ և չուրացավ Քրիստոսին կայսրերի ու թագավորների առջև. «Մարդկային հոգու վերափոխումն անմիջապես կապ ունի Քրիստոսի մահվան և հարության ապրումի հետ: Երբ Քրիստոս խաչվեց ու մահացավ, առաքյալները հուսալքվեցին և կատարելապես հաղորդակից եղան աշխարհի դատարկությանը, իսկ հարությունից հետո գիտակցեցին, որ աշխարհի մեջ չկա ոչինչ, որ փոխարինի Քրիստոսին: Քրիստոսի հարությամբ իրենք հարության ուրախությունն ապրեցին, ճաշակեցին Աստծուն մերձ լինելու երկնային քաղցրությունը և Սուրբ Հոգու գալստյամբ վերափոխվելով՝ դարձան հարության ավետաբերները: Եվ այդպես էլ մեր կյանքում է, երբ նեղությունների մեջ համբերում ենք, փառք տալիս Աստծուն, խաչակից ենք լինում Քրիստոսին, իսկ երբ նեղությունների մեջ դժգոհում ենք և Աստծու դեմ տրտնջում, մենակ ենք թողնում Տիրոջը: Եվ եթե խաչի ճանապարհին խաչակից լինելով Քրիստոսին՝ փառք տանք Աստծուն, նեղություններին համբերելով, կճաշակենք մահը, այնուհետև հարութենակից կլինենք Քրիստոսին»,- ասաց Վաչագան սարկավագը:
Զորավոր Ս. Աստվածածին եկեղեցու ուխտավորների հոգեշահ ուղին կանգ առավ Գոշավանքում, որի Ս. Աստվածածին եկեղեցում (1191 թ.) նրանք մասնակից եղան Ս. Պատարագին, որ մատուցեց Գոշավանքի հոգևոր հովիվ Տեր Թադեոս քահանա Թադևոսյանը: Տեր Հայրը մինչ քարոզը ողջունեց ուխտավորներին, մաղթեց, որ Տերն ի կատար ածի իրենցից յուրաքանչյուրի ուխտը, իր ուրախությունը հայտնեց նրանց՝ Գոշավանքի զորավոր սրբավայրում միասնաբար աղոթքի կանգնելու առթիվ, քանի որ յուրաքանչյուր սրբավայր ուխտավորի աղոթքի կարիքն ունի: Այնուհետև Տեր Թադեոսն անդրադարձավ օրվա ավետարանական հատվածին՝ անդամալույծի բժշկությանը (Մարկ. 2:1-12)՝ կարևորելով հավատքով միմյանց համար աղոթելու և միմյանց հոգիների փրկության համար ջանք թափելու հանգամանքը:
Ս. Պատարագի ավարտին տիկնանց միության անդամ Սիրանուշ Գումրույանն ուխտավորներին ներկայացրեց միջնադարյան վանքի հարուստ պատմությունը: Ուխտավորներն այցելեցին վանքի մյուս եկեղեցիները՝ իրենց անհատական աղոթքները միահյուսելով վանքի բազմադարյան աղոթքներին, հիացան Ս. Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցու արևմտյան ճակատի առջև դրված «ասեղնագործ» մականունն ստացած խաչքարով (1291 թ.), որ կերտել է վարպետ Պողոսը: Այցելեցին նաև վանքի դիմացի բլրի վրա գտնվող Ս. Գևորգ եկեղեցին և Մխիթար Գոշի դամբարանը:
Դեպի հաջորդ սրբավայր՝ Մորո Ձորո վանք տանող ճանապարհի մի հատվածն ուխտավորները ոտքով անցան, ուր մասնակցեցին Հանգստյան ժամերգությանը: Մորո Ձորո վանական համալիրից այսօր կանգուն է միայն Ս. Աստվածածին եկեղեցին, որ կառուցվել է 5-րդ դարում: Լուսահովիտ գյուղում գտնվող Ս. Աստվածածին եկեղեցին հարուստ է վիմական արձանագրություններով: Եկեղեցու բակում ուխտավորները սիրո ճաշ և հոգևոր զրույց ունեցան:
Ավարտվեց Զորավոր Ս. Աստվածածին եկեղեցու համայնքի հոգին զորացնող և հավատքն ամրապնդող աղոթքի հերթական ուղին, որ էլ առավել է օգնելու Քրիստոսի հետևորդներին՝ դեպի վերջնանպատակ ընթանալու: Եկեղեցու հայրերից մեկն ասում է, որ եթե երկրային արքաներն իրենց հետ պատերազմի մեկնողներին և հանուն իրենց կյանքը զոհաբերած անձանց չեն կարող կյանք վերդարձնել, ապա Երկնային Արքան հանուն Իրեն կյանքը զոհաբերած անձանց հատուցում է հավիտենական կյանքով:
Կարինե Սուգիկյան
Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի