Սաղմոս ԻԹ

Սաղմոս Դավթի. տաճարի նավակատիքի օրհնությունը: Խորհրդանշում է գերությունից վերադարձը, բնության նորոգումը: Նաև հարություն է նշանակում, որը թեև ընդհանրական հարությունն է, սակայն համընդհանուր չէ փառքը և արքայությունը:

1. Բարձր առնեմ զքեզ Տէր, զի ընկալար զիս. և ոչ ուրախ արարեր զթշնամին իմ յիս:

Պանծացնում եմ քեզ, Տե՛ր, քանզի ընդունեցիր ինձ և չթողեցիր, որ թշնամիներս չարախնդան վրաս:

Խոսքով վկայելով բարձրությանդ մասին, քանզի դու իսկապես ընդունեցիր ինձ երկրից դեպի երկինք, մահվանից՝ կյանք, կույսից ծնելով ինձ ինչպես որ կամ, շնորհելով ինձ միտք, հոգի և մարմին: Եվ չթողեցիր, որ օձն ուրախանա ինձ վրա, որ ինձ մահկանացու ես ստեղծել:

2. Տէր Աստուած իմ՝ կարդացի առ քեզ, և բժշկեցիր զիս. Տէր հաներ ի դժոխոց զանձն իմ. փրկեցեր զիս յայնցանէ, որ իջանեն ի գուբ:

Տեր Աստվա՛ծ իմ, կանչեցի քեզ, և բժշկեցիր ինձ: Տե՛ր, հոգիս դժոխքից հանեցիր և փոսն իջնողների միջից փրկեցիր ինձ:

Կանչեցի քեզ հրեշտակների և արդարների հետ և բժշկեցիր ինձ այն ժամանակ, երբ Երուսաղեմից Երիքով էի իջնում և վիրավորեցին ինձ: Եզեկիան նույնպես ասում էր այս սաղմոսը հիվանդության ժամանակ, երբ կանչեց նրան և բժշկվեց, պաղատում էր իր մարմնի վերքերի համար, որոնք նույնպես բժշկվեցին հիվանդության հետ միասին: Փրկեցիր ինձ. նրանցից, ովքեր գերեզման և դժոխք են իջնում: Ազատեցիր հոգիները այնտեղից, ուր մեծատունն է և գերիներին՝ Բաբելոնից:

3. Սաղմոս ասացէք Տեառն սուրբք նորա. խոստովան եղերուք յիշատակի սրբութեան նորա:

Սաղմո՛ս երգեցեք Տիրոջը, ո՛վ նրա սրբեր, գոհությո՛ւն մատուցեցեք նրա սուրբ հիշատակին:

Սաղմո՛ս երգեցեք քահանաներ և արդարներ, երբ դուրս գաք դժոխքից: Գոհությո՛ւն մատուցեցեք նրա սուրբ հիշատակին. քանզի հիշեց ձեզ և եկավ ձեզ ազատելու: Սուրբ տաճարը հրաշագործություններ ցույց տվեց Սենեքերիմին և այստեղ հիշատակվեց դա, երբ ապրեց Եզեկիան: Եվ Տերն էլ սրբությունները մեր մեղքերի համար կարգեց, ինչպես որ ավազանի հիշատակը թողեց, որպեսզի այնտեղ խոստովանությամբ հիշենք Տիրոջ մահը:

4. Սրտմտութիւն է ի բարկութեան նորա, և կեանք են ի կամաց նորա:

Նրա բարկության մեջ ցասում կա, իսկ նրա կամեցողության մեջ՝ կյանք:

Մեր բարկությունը ցասումից է առաջանում, ինչն ըստ մեր գործի է և կամքի, այսինքն՝ բարկությունից է ցասում, որը խոսքով սպառնալն է, որովհետև դրանով փրկել է ցանկանում, նույնպես նաև այստեղի մեր նեղությունները լինում են նրա փրկարար կամքի շնորհիվ:

5. Ընդ երեկոյս հանգիցեն լալիք. առաւօտու եղիցի ուրախութիւն:

Երեկոյան լացը կդադարի, իսկ առավոտյան ուրախություն կլինի:

Երեկոյան Երուսաղեմը լսեց Ռափսակի սպառնալիքների մասին, լաց եղան և քնեցին, իսկ առավոտյան լսեցին ասորիների սատակման մասին և ուրախություն եղավ: Դարձյալ՝ երեկոյան Եզեկիան լսեց մահվան բոթը, լաց եղավ և քնեց, առավոտյան լսեց կյանքի ավետիսը և ուրախացավ: Դարձյալ՝ երեկոյան աշակերտները և կանայք սուգ արեցին, իսկ առավոտյան ուրախության ավետիս եղավ Տիրոջ հայտնությամբ: Դարձյալ՝ երեկո է այս կյանքը և ովքեր այստեղ լացեն, ապա հանդերձյալ կյանքում առավոտյան ուրախանալու են:

6. Ես ասացի ի բարեկենդանութեան իմում, թէ ոչ սասանեցայց յաւիտեան:

Իմ բարօրության մեջ ես ասացի, թե հավետ չեմ սասանվի:

Ադամը, Եզեկիան և յուրաքանչյուր մարդ հաջողության դեպքում մտածում է, թե անսասան է մնալու, ինչպես որ ասվում է:

7. Տէր, ի կամս քո ետուր գեղոյ իմոյ զօրութիւն, դարձուցեր զերեսս քո յինէն՝ և ես եղէ խռովեալ:

Տե՛ր, քո կամքով ուժ տվեցիր իմ վայելչությանը, բայց երբ երեսդ դարձրիր ինձնից, ես խռովահույզ եղա:

Քանի որ ըստ իր պատկերի ստեղծեց, դա էլ հենց զորությունն է և յուրաքանչյուր մարդ, որ մեղանչում է, Ադամի պես տկարանում է, ով այդքան տառապեց տկարության պատճառով: Նորից ուժ է տալու վայելչությանը, երբ երկնքի արքայության մեջ արդարները ծագեն արեգակի պես: Երբ երեսդ դարձրիր ինձնից. երբ երեսը դարձրեց Աստված, ապա դուրս եկավ Դրախտից և ասաց նրան, թե հող կդառնաս: Եզեկիան էլ, որ իր ամբողջ ունեցվածքը ցույց տվեց քաղդեացիներին և ինչ-որ պատահեց նրանց հետ, նույնը լինելու է նաև մյուս մեղավորների հետ:

8. Առ քեզ, Տէր, կարդացի, և առ Աստուած իմ աղաչեցի. զի՞նչ օգուտ է քեզ յարենէ իմմէ, թէ իջանեմ ես յապականութիւն:

Քե՛զ կանչեցի, Տե՛ր, աղաչեցի իմ Աստծուն: Ի՞նչ օգուտ ունես իմ արյունից, եթե ապականության գբի մեջ թաղվեմ:

Սա Եզեկիան է ասում, այլ ոչ թե նրանք են քեզ խոստովանում, ովքեր դժոխքում են: Ինչ օգուտ իմ արյունից, որ ցամաքի մահվան պատճառով: Կամ մենք՝ մեղսագործներս ենք այսպես ասում Քրիստոսին՝ ապաշխարության ժամանակ, թե ինչ օգուտ ինձ քո արյունից, Քրիստոս, եթե նորից իջնեմ դժոխքի ապականությունների մեջ, որտեղից ինձ դուրս հանեցիր:

9. Մի՞թէ հող խոստովան առնիցի առ քեզ. կամ պատմեսցէ զճշմարտութիւնս քո:

Մի՞թե հողը գոհություն կմատուցի քեզ կամ կպատմի՞ քո ճշմարտությունը:

Ասելով, թե՝ Տերն է Հիսուս Քրիստոսը ի փառս Հոր Աստծո: Կամ ո՞վ կպատմի քո ճշմարտությունը. որ ասացիր, թե հող դառնաս: Կամ ո՞վ կպատմի, որ Աստված ճշմարիտ է և բոլոր մարդիկ՝ սուտ:

10. Լուաւ ինձ Տէր և ողորմեցաւ. և Տէր եղև ինձ օգնական:

Լսեց ինձ Տերն ու ողորմեց, Տերը եղավ իմ օգնականը:

Իր գալստյամբ օգնեց մեզ:

11. Դարձոյց զսուգ իմ յուրախութիւն, զերծ յինէն զքուրձ. և ինձ զգեցոյց զուրախութիւն:

Սուգս դարձրեց ուրախություն, հանեց քուրձն իմ և խնդություն հագցրեց ինձ:

Այսինքն՝ Եվայի սուգը կույսի միջոցով ուրախության վերածեց՝ ասելով. «Ուրախացի՛ր, ո՛վ շնորհընկալ» (Ղուկ. 1:28), քո Որդին սրբելու է բոլոր արտասուքները: Հանեց ինձանից Ադամի կաշին, Եզեկիայից՝ քուրձը, իսկ մեր բնությունն առավել վատթարագույնից՝ մահվան երկյուղից և դժոխքից: Եվ ինձ առաքինություն հագցրեց՝ ինքը ևս զգեստ լինելով մեզ:

12. Որպէս սաղմոս ասասցեն քեզ փառք իմ. և այլ մի՛ ևս զղջացայց. Տէր Աստուած իմ յաւիտեան խոստովան եղէց քեզ:

Փառքս սաղմոս պիտի երգի քեզ, որպեսզի այլևս չզղջամ ես: Տե՛ր իմ Աստված, հավիտյան գոհություն պիտի մատուցեմ քեզ:

Նկատի ունի Եզեկիայի թագավորությունը, եկեղեցին նույնպես Քրիստոսի Հոր փառքն է՝ հաստատուն կերպով հավիտյանս խոստովանելով նրան, թե Հայրն է պատճառը Որդու և Սուրբ Հոգու:

 

 

Վարդան Արևելցի, Մեկնութիւն Սաղմոսացն Դաւթի, Էջմիածին, 1797 թ.

Գրաբարից թարգմանեց Գայանե Թերզյանը