Բարկությունը հաղթահարելի է

Անտեսանելի մի որոգայթ է այդ մեղքը, որի մեջ անզգուշորեն քայլողը անմիջապես ընկնում է փորձանքը: Այդ որոգայթը բարկությունն է: Նրա տարատեսակներն են ցասումը, կատաղությունը, վիրավորելը, հարվածելը, վեճեր ստեղծելը, հակառակելը, բազում տրտունջներն ու բողոքները, հայհոյանքը և այլն:

Բարկությունը այն մեղքն է, որ ամեն անգամ զրկում է մարդուն առողջ դատողությունից:

«Բարկացած մարդը չի ճանաչում ճշմարտությունը»,- վկայում է Սուրբ Հովհան Մանդակունին, այդ պատճառով էլ պետք է զգուշանալ, քանի որ բարկությամբ մարդ կորցնում է Աստծո պատկերը: Լեռան քարոզում բարկության մասին ուսուցանելիս Քրիստոս ասում է, որ ոչ միայն մարդասպանն է դատապարտվելու, այլ նաև նա, ով անիրավի կբարկանա իր եղբոր վրա:

Բարկության ամեն մի դրսևորում սպանում է մեր հոգին ներքնապես և քանդում է մարդկային ամեն մի հարաբերություն:

Ըստ եկեղեցու հայրերի՝ կա նաև արդար բարկություն, որը ներելի է, այն է՝ նախանձախնդրություն կամ բարկություն Աստծո փառքի համար: Աստծուն և իր պատվիրաններին հակառակ, կամ Նրան անպատվություն բերող բան, երբ տեսնի մարդ, չպետք է անտարբեր մնա, բայց՝ առանց մեղանչելու. «Երբ բարկանաք, չլինի թե մեղանչեք» (Սաղմոս 4.5) և «Բարկացած չմնաք մինչև երեկո» (Եփեսացիներ 4.26):

Բարկության հակադիր առաքինությունն է հեզությունը: «Սովորեցե՛ք Ինձանից, որ հեզ եմ և սրտով խոնարհ,- ասում է Տերը,- և դուք ձեր հոգեկան հանգստությունը պիտի գտնեք» (Մատթեոս 11.29): Խոնարհությունը թուլություն չէ, այլ՝ փաստ, որ նրա տերն ուժեղ կամք ունի և կարող է խստությանը հաղթել մեղմությամբ: Խոնարհը կանխարգելում է չարիքը և միշտ մնում է դրության տերը՝ ապահովելով խաղաղություն և համերաշխություն: Այսպես խոնարհը նմանվում է Աստծուն:

Երբ սերը պակասում է

Գրքի բովանդակության մասին հնարավոր չէ դատողություն անել և կարծիք կազմել, կարդալով կոնտեքստից դուրս մի փոքր հատված, այն էլ ոչ այնքան հաջող հատված: Նույնը և մարդու պարագային. «կոնտեքստից դուրս»՝ այսինքն, արտաքին տեսքի և գործողության հիման վրա չպետք է դատել՝ չիմանալով, թե ինչ կա իրականում այդ մարդու ներաշխարհում: Ամեն մեկի մեղքը դիմացինի աչքին ավելի ցայտուն է երևում, քան իր աչքին: «Մի՛ դատեք ուրիշներին, որպեսզի Աստված էլ ձեզ չդատի, որովհետև ինչ սկզբունքով որ դատեք ուրիշներին, Աստված նրանո՛վ է դատելու ձեզ»,- պատգամում է մեր Տերը (Մատթեոս 7.1-2):

Այս մեղքը ծնվում է սիրո պակասից, յոթ մահացու մեղքերից՝ հպարտությունից, նախանձից, բարկությունից, ծուլությունից, ագահությունից, որկրամոլությունից, բղջախոհությունից:

Մարդկանց վնասող բազմապատիկ չարիքներ՝ քաղաքների կործանում, անմեղ արյան հեղում, տարագրություն, անհաշտ խռովություն, թշվառություններ, սովորաբար առաջ են գալիս թյուր կասկածներից:

«Չկա ավելի ծանր ու չար բան, քան դատապարտությունը: Մերձավորիդ մի դատապարտիր, քանզի դու նրա մեղքերին ես տեղյակ, իսկ ապաշխարությանը՝ ոչ» (Հայր Դորոթեոս):

Համաձայն եկեղեցու հայրերի՝ իր մեղքերն ու թերությունները տեսնողը ուրիշինը չի տեսնի:

Խոնարհությունից ծնվող հնազանդությունը

Աստված մարդուն ստեղծեց Իր պատկերով և նմանությամբ, ազատ արարեց նրան: Աստծո հետ կենդանի հաղորդակցությամբ մարդն ազատորեն վայելում էր դրախտային երանելի վիճակը:

Կար աստվածային պատվերը: Սկզբում մարդը հնազանդ էր, բայց չարի գայթակղությամբ, կամենալով աստվածանալ, անհնազանդ գտնվեց: Արդյունքում՝ Աստծո խոսքի հանդեպ անհնազանդությամբ, մահն աշխարհ եկավ:

Պողոս պատրիարք Ադրիանուպոլսեցին բնական է համարում բոլոր արարածներին Աստծո կամքին հնազանդվելը: Քանի որ բնության հեղինակն Աստված է, ուստի և բոլոր արարածները հնազանդվում են Աստծո հավիտենական, անփոփոխ օրենքին: Բնական օրենք է համարում նաև ինչպես Աստծուն, այնպես էլ ծնողներին, ուսուցիչներին, իմաստուններին, ծերերին և բարերարներին հնազանդվելը: Աստծո հանդեպ

հնազանդության մեջ կարևորելով գործով և ոչ խոսքով հնազանդությունը: Ըստ իրեն՝ հնազանդությունը ուրիշի կամքին անկարգաբար հպատակվելը չէ, այլ այն ունի չափ, կարգ ու կանոն: Չափը հնազանդվողի կարողությունն է. ոչ ոք պարտավոր չէ իր կարողությունից վեր լուծ վերցնելու: Կարգն արժանապատվությունն է նրանց, որոնց հանազանդվել է պահանջվում: Եվ կանոնն աստվածային կամքն է: Եթե մարդ ընդդեմ Աստծո կամքի բռնադատում է մեկին որևէ բանում հնազանդվելու, հնազանդության կանոնը եղծում է, ուստի ոչ ոք պարտավոր չէ նրան հնազանդվել:

«Ինչպես մեկ մարդու անհնազանդությամբ բոլորը մեղավոր եղան, այնպես էլ մեկ մարդու հնազանդությամբ բոլորը պիտի արդարանան» (Հռոմեացիներ 5.19):

Այսպիսով. հետևենք և ավելի մանրամասնորեն ծանոթանանք բարկության, դատելու և հնազանդության մասին խրատներին, գուցե. «Ամեն խրատ տվյալ պահին ուրախություն չի թվում, այլ տրտմություն, բայց հետո արդարության խաղաղարար պտուղն է հատուցում նրանով դաստիարակվածներին» (Եբրայեցիներ 12.11),- գրում է Պողոս առաքյալը:

Կազմեց Կարինե Սուգիկյանը