Գրքեր

Ա տառն ամբողջ էջով

Այն բոլոր նամակներում, որ ստանում եմ, մի բառ է դուրս լողում առջևի պլան և իմ սիրտը մխրճվում: Այդ բառը մեղքն է: Մեղքի զգացումը խեղդում է բոլորին, կեղեքում նրանց ու շատ է ճնշում, և նրանք չեն զգում այն ներքին ազատությունը, որ Քրիստոս է տալիս նրանց մեղքերի թողությունից հետո:

Այնպիսի զգացում ունեմ, որ երբեմն դիմում եմ մարդկանց, ովքեր չեն զգացել այն հանգստավետությունը, որ Տերն է պարգևում մեր սրտերին: Ողջ ժամանակ ասում ենք, որ Աստծո զավակներն ենք, որ Քրիստոս աշխարհ է եկել, որպեսզի փրկի մեզ և քավի մեր մեղքերը, որպեսզի խաչվի մեզ համար, ների մեր բոլոր մեղքերը, և մենք բոլորս, Նրա զավակները, ողջ մարդկությունը, ողջ տիեզերքն արդեն նորոգվել ենք: Քրիստոսով նոր արարածներ ենք դարձել: Շուրջբոլորն ամեն բան նոր է, դու վերածնված մարդ ես, Տիրոջ Սուրբ Մարմինն ու Արյունն ես ընդունում, հաղորդվում ես, խոստովանում մեղքերդ, մասնակցում Եկեղեցու Խորհուրդներին, արձակման աղոթք ստանում քահանայից: Յուրաքանչյուր սուրբ Պատարագի ժամանակ խնդրում ես Քրիստոսին, որպեսզի ների քեզ. «Մեր մեղքերի թողություն և քավություն ենք խնդրում Տիրոջից»:

Թողություն ես փնտրում, և Եկեղեցին տալիս է քեզ, Քրիստոս է տալիս: Սուրբ Հաղորդության նպատակներից մեկն էլ հենց այդ է՝ մենք այն ընդունում ենք մեղքերի թողության և հավիտենական կյանքի համար: Բայց չնայած այդ ամենին, միևնույն է տեսնում ես, որ ինչ-որ բան այն չէ քեզ մոտ և դա տանջում է քեզ: Դա երևում է քո կյանքից դժգոհելուց, անբավարարվածությունից, քո անքնությունից, արագ սրտխփոցից, արյան բարձր ճնշումից, հիվանդություններից… Մեղավորության այդ վիճակը, խղճի խայթը շնչահեղձ են անում քեզ, դա հավերժ շարունակվում է և երբեք չի ավարտվում:

Եվ դա ինչ-որ վայրկենական վիճակ չէ, որ կարելի լինի ասել՝ մարդը դա կհաղթահարի և կհանգստանա, կզգա Քրիստոսի ներումը: Մարդիկ կան, և միգուցե դու նրանցից մեկն ես, ովքեր իրենց մշտապես վատ են զգում: Նրանք իրենց ասում են. «Ես թերություններ, տկարություններ ունեմ, սխալներ եմ անում, մեղքեր գործում»: Բայց չէ որ միշտ գործելու ես և միշտ Ճանապարհին ես վերադառնալու: Մշտապես ընկնելու ես և միշտ վեր ես կենալու, և ինքնաճանաչման, խոնարհության և պարզության միջոցով դեպի Քրիստոս ես գնալու և ընդունելու ես. «Տե՛ր, ես այսպիսին եմ, հոգիս այսպիսին է: Ընդունիր դարձս ու ապաշխարությունս և ներիր ինձ»:

Գիտես, ախր դու դեռ երեխա ես: Այո, թեկուզև մեծահասակ ես, բայց նույնպես երեխա ես և երեխաների պես խզբզում ես քո տետրակում: Երեխա ես, ով գրել է սովորում, նստել ու մեծատառերն ես գրում՝ Ա, Բ… Եվ քո Ա-ն, երկու տողում տեղավորվելու փոխարեն, մի ամբողջ էջ է զբաղեցնում: Դեռ չես սովորել այն գրել: Սակայն ուսուցիչը գիտի քեզ, գիտի, որ երեխա ես: Իսկ երեխաների վրա չեն բարկանում: Նրանց մասին ասում են. «Ախր երեխա է: Երկրորդ-երրորդ դասարան կփոխադրվի, մի փոքր կմեծանա, այդ ժամանակ էլ կսկսի ավելի լավ գրել»:

Տառերը սխալ գրելը լավագույնն է, որ երեխան կարող է անել: Եթե կարողանար ավելի լավ անել՝ կաներ: Բայց նա այդպես է կարող, այդպես է գրում: Աստված հենց այսպես է մեզ նայում: Մենք այնքան ենք ուռճացրել այն սխալները, որ գործում ենք, որ ուժեղ սթրեսի մեջ ենք հայտնվել: Մեր հոգում տագնապ ու խստություն է մեր հանդեպ, գումարած՝ մեծ հակվածությունը դեպի ինքնախարազանում և պատիժ այն զգացումով, որ պետք է շատ թանկ վճարել, որպեսզի Նա մեզ ների: Իսկ Քրիստոս արդեն զոհաբերել է Իրեն այդ ամենի դիմաց, մեր մեղքերի բեռն Իր վրա է վերցրել, որպեսզի մեզ անմեղացնի:

Կարո՞ղ ես դա զգալ: Այդ թողությունը: Զգո՞ւմ ես, որ կրկին անմեղ արարած ես դառնում Աստծո առջև: Այդ դեպքում որտեղի՞ց այդ հակվածությունը դեպի ինքդ քեզ պատժելը, ինչո՞ւ այդքան խղճի խայթ ունենք: Ինչո՞ւ ես այդպես անողոքաբար հարվածներ հասցնում ինքդ քեզ:

«Ոչինչ ինչպես հարկն է չեմ անում, անվերջ մեղք եմ գործում»: Մեր ոգին ինչո՞ւ է այդպես ընկճվել, իսկ ինչո՞ւ մեր հոգին վեր չճախրի՝ թեթևություն զգալով, զգալով այն առույգությունը, որ Քրիստոսն է մեզ տալիս: Չէ՞ որ Տերն ասում է.

- Զավա՜կս, Ես քեզ սիրում եմ, մի՜ պատժիր քեզ: Եվ վճարել եմ ամեն ինչի համար և Ինձ եմ զոհաբերել: Ես եկել եմ քեզ ցույց տալու, որ հասկանում եմ քեզ այն բանում, թե ինչ ես անում: Ես քեզ ձեռք եմ մեկնում ոչ թե քո սխալները փորփրելու, այլ առաջ ընթանալու ճանապարհը ցույց տալու համար, որպեսզի դեպի լավագույնը գնաս:

Անառակ որդին վերադարձավ, և հայրն, իր ողջ մեծահոգությամբ, նրբանկատությամբ և կատարյալ մանկավարժությամբ, չսկսեց նրա անցյալը փորփրել, չստիպեց նրան իրեն նզովյալ զգալ: Այլ նոր զգեստներ տվեց նրան և մատին մատանի հագցրեց, որպեսզի նրա կյանքը զարդարի:

Սակայն դու քեզ շատ մեղավոր ես զգում: Ոչ մի լավ բանի արժանի չես և ոչինչ չարժես: Քրիստոնյաներ կան, որ անընդհատ մտածում են. «Ես ոչինչ չարժեմ, արժանի չեմ Աստծո սիրուն: Աստված ինչպե՞ս կարող է ինձ սիրել այնպիսին, ինչպիսին կամ: Դա անհնար է: Ո՛չ Նա է ինձ սիրում, ո՛չ էլ մարդիկ կարող են ինձ սիրել այսպիսին: Ես նույնիսկ առողջության արժանի չեմ, և ինձ մոտ ամեն ինչ այսպես է, որովհետև Աստված ինձ պատժում է»:

Այսինքն ամեն ինչում մեր մեղքն ենք տեսնում, նույնիսկ հիվանդություններում, մտածում ենք, որ ոչ մի լավ բան չենք արել և այդ պատճառով էլ Աստված մեզ պատժում է «Երջանկության արժանի չեմ կյանքում: Ես անպետք, անհաջողակի մեկն եմ, ոչնչի պիտանի չեմ: Միակ բանն, ինչի արժանի եմ՝ պատիժն է»:

Ես ձեզ հարցնում եմ՝ մի՞թե դա քրիստոնեական կյանք է: Մի՞թե դա է այն վերջնակետը, որին հասնում ենք, այսինքն դեպի որն ուզում ենք երիտասարդներին բերել: Ուզում ես, որ երեխադ քրիստոնյա դառնա և լինի այնպիսին, ինչպիսին դո՞ւ ես: Նզովյալ, տրտնջացող ու զայրացկո՞տ: Որպեսզի մշտապես դեպրեսիայի ու ճնշվածության մեջ լինի՞: Որպեսզի նրա հոգին մշտապես զգա, որ անվերջ խեղդվո՞ւմ է այդ ճահճում: Բայց մի՞թե Քրիստոս մեզ այնտեղ է կանչում: Չէ որ Ավետարանը բարի լուր է: Իսկ մեր պարագայում որտե՞ղ է այդ բարին, այդ ուրախությունը: Որտե՞ղ է այն ներումը, որ Քրիստոս է մեզ շնորհում:

Մտածելակերպդ հասկանում եմ: Կասես.

- Բայց չէ՞ որ պետք է ապաշխարել, ողբալ մեղքերի համար, վշտանալ:

Բնականաբար դրանք պետք են: Բայց դրանք էլ իրենց «պահպանման ժամկետ»-ն ունեն: Եվ գալիս է մի պահ, երբ այն անցնում է: Չի կարելի մինչև կյանքի վերջ տրտում մնալ: Սրբերի կյանքում տեսնում ենք, որ չնայած տարբեր դարաշրջանների տարբեր երևույթների, ոմանք հոգևոր վիշտը, ինքնակշտամբանքը, լացն են ավելի արմատավորել, որը սակայն իր մեջ առ Աստված ունեցած հույսի ուրախությունն ունի: Եվ նման ապաշխարությունը նրանց հուսահատության չէր հասցնում:

Մարդիկ էլ կան, որ ավելի դեպի լույսն են ուղղված, այնտեղ, որտեղ Տերը մեզ կանչում է գնալ: Եվ մենք պետք է դեպի Աստծո լույսն ուղղվենք, այլ ոչ թե անդադար սխալները փորփրենք, որովհետև դա ոչ մի տեղ չի տանում: Դա հատկապես երևում է սրբակյաց ծեր Պորֆիրիոսի տեքստերում, որտեղ նույնիսկ ապաշխարությունն է ներկայացված որպես արբեցում՝ տոնական, սրտագին, ուրախալի իրադարձություն:

Ապաշխարությունն անդադար հեծեծանք ու տառապանք չէ: Դա հատկապես երիտասարդներին է վերաբերում, ովքեր առանց այդ էլ այնքան ուժասպառ են, թախծոտ ու տանջված: Եվ այդքանից հետո էլ դեռ ինչ-որ մեկն է հայտնվում նրանց մոտ եկեղեցուց, օձիքից բռնում և ասում.

- Պետք է լաց լինել, պետք է վատ զգալ:

Ապաշխարությունն արտաքին ճնշման տակ չի առաջանում: Մեղքի զգացումն ու խղճի խայթը գոյություն ունեն, որպեսզի մեզ հիշեցնեն, որ մեզ մոտ ինչ-որ բան այն չէ: Կարծես մեղքը քեզ ասում է. «Այն, ինչ արեցիր, սեր չէր: Հասկացիր սխալդ, ընդունիր պատասխանատվությունդ, արտասվիր դրա համար, թողություն ստացիր և ուղղվիր»: Խղճի խայթը հարվածում է մեզ, ինչպես ձիուն են մտրակում, որպեսզի տեղից շարժվի, չես մտրակում, որպեսզի վիրավորես նրան, այլ որպեսզի ընդարմացումից դուրս բերես: Այդպիսով նրան ասում ես. «Գնա՜»: Հենց դա էլ խղճի խայթից ստացած օգուտն է, դրա ֆունկցիան և նպատակը մեզ արթնացնելն է, այլ ոչ թե, որպեսզի խեղդվենք դրա մեջ…

Այն պիտանելիության ժամկետ ունի: Պահ է գալիս, երբ այն դադարում է: Այլապես որտե՞ղ է այն ուրախությունը, որ Քրիստոս քեզ հրավիրում է վերապրել:

Ինչո՞ւ ենք եկեղեցի գնում մշտական թախիծով և այնպիսի զգացումով, որ մենք աշխարհի ամենանզովյալ և անարժան մարդիկ ենք: Թեկուզև աղքատ եմ ու նզովյալ, բայց ես Աստծո զավակ եմ, և Քրիստոս հանուն ինձ աշխարհ եկավ ու խաչվեց, Իր Սրբագույն Արյունը հեղեց: Նա Իր Արյամբ կերակրում և սնուցում է ինձ, և Իր ուրախությունն է ինձ պարգևում: Եվ այդ ուրախությունից հետո արդեն չեմ կարող անշնորհակալ մնալ: Կարկառում եմ ձեռքերս ու Նրան ասում. «Շնորհակալ եմ Քեզ և ընդունում եմ այն ուրախությունը, որ տալիս ես ինձ: Ընդունում եմ Քո ներումը Խորհրդի մեջ և ուրախ հեռանում:

 

 

Ծայրագույն վարդապետ Անդրեյ (Կոնանոս)

Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի

 

05.07.17
ԲաԺանորդագրվել
Ընթերցել նաև
Օրհնությամբ ՝ ԱՀԹ Առաջնորդական Փոխանորդ Տ․ Նավասարդ Արքեպիսկոպոս Կճոյանի
Կայքի պատասխանատու՝ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյան
Կայքի հովանավոր՝ Անդրանիկ Բաբոյան
Web page developer A. Grigoryan
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի 2014թ․