Անհնազանդության մասին

Մի եղբայր վանահորից վանքից երբեք չելնելու պատվեր էր ստացել, բացի անհրաժեշտության պարագայից: Իսկ նա, մշտապես այլևայլ պատճառներ գտնելով, վանահոր հրամանով քաղաք և ուրիշ տեղեր էր գնում, ուր որ հաճելի էր թվում իրեն:

Մի օր դիվահարի հանդիպեց և մարդկանց աղաչանքներից հարկադրվեց դևը հանել: Հրաժարվել չկարողանալով` եկավ դիվահարի մոտ և, ընթերցելով Հովհաննեսի Ավետարանի սկիզբն ու կատարելով այլ աղոթքներ, դիմեց դևին՝ ասելով.

-Սուրբ հնազանդության զորությամբ հրաման եմ տալիս քեզ, որպեսզի այս մարդուց ելնես:

Դևն այսահարի բերանով պատասխանեց.

-Սուրբ հնազանդության զորությամբ ի՞նչ ես կամենում հրամայել ինձ, դու որ երբեք ճշմարիտ հնազանդ չես եղել:

Եվ վանականն ամոթահար հեռացավ:

Այստեղից հայտնի է, որ եթե նա ճշմարտապես հնազանդ լիներ իր առաջնորդին, դևն էլ ստուգապես կհնազանդվեր իրեն:

   †††

Մի տանուտեր հավատարիմ ու պիտանի ծառա ուներ, ում իր ողջ ունեցվածքի վրա էր կարգել: Մի օր երկուսով զրուցում էին Ադամի անհնազանդության և ընդդեմ Աստծո պատվիրանի` պտղի ճաշակման մասին: Ծառան էլ, Ադամի այդպիսի անհաստատ մտքի վրա զայրանալով, ասաց.

-Տե՛ր, Աստծո պարագային ոչինչ չունեմ ասելու, բայց եթե դու ինձ սաստիկ հրաման տայիր, երբեք զանց չէի առնի:

Տերը լռեց: Օրեր հետո, երբ ծառան զգոնության մեջ չէր և Ադամի վերաբերյալ ասածները չէր հիշում, նրան փոքր սափոր տվեց, որ ծածկված էր, բայց ոչ փակված, և ասաց.

-Քեզ հանձնարարում եմ պահել այս ամանը, բայց եթե այն բացես, ինձ մոտ եղած քո ամբողջ վարձից և խնամքից հավիտյան կզրկվես:

Եվ այս մասին բազմաթիվ անգամներ նրան հիշեցրեց:

Իսկ ծառան, գնալով սենյակ, միառժամանակ սկսեց տարուբերվել զանազան մտքերի ու փորձությունների հողմով՝ կամենալով իմանալ, թե ի՛նչ կա սափորի մեջ: Եվ բազմիցս նայելով ու շրջելով` խորհեց. «Ի՞նչ պիտի լինի, եթե բացեմ, այստեղ մենակ եմ, ոչ ոք ինձ չի տեսնում: Եթե մեկն ինձ հարցնի, կուրանամ, քանի որ վկա չկա, որ ինձ դատապարտի»: Ապա սափորը բացեց, և թռչունը, որ մեջն էր, փախավ: Այդ ժամանակ հույժ տրտմեց, որովհետև մտահղացումը հասկացավ: Երբ տերը հարցրեց նրան ամանի մասին, ընկնելով նրա ոտքերը` թողություն էր հայցում, ինչին սակայն չարժանացավ: Տերը նրան ասաց.

Ո՜վ ծառա, չար և ինքնահավան, դու որ մեր նախահորն անհնազանդության համար դատում էիր` քո մտքի հաստատակամությունը գովելով իմ առաջ, քեզ դատապարտեցիր: Արդ, հեռո՛ւ գնա ինձնից, որպեսզի իմ երեսն այլևս չտեսնես:

†††

Մեծահարուստ ու ազնվատոհմիկ մի մարդ արժանապատիվ ու շատ սիրելի կին ուներ: Մի օր, մինչդեռ միմյանց հետ խոսում էին Եվայի մասին, կինը, կանանց սովորության համաձայն, պախարակում էր Եվային և դատապարտում անհաստատակամության համար, որ իր չնչին ցանկությունը կատարելով՝ ողջ մարդկությանն այսպիսի տառապանքներ ու թշվառություն էր բերել: Ամուսինը կնոջն ասաց.

-Մի՛ դատիր նրան, որովհետև դու նույնը կանեիր նման փորձության ժամանակ: Ես կամենում եմ քեզ թեթևագույնը պատվիրել, և հանուն իմ սիրո չես կարողանալու այն պահել:

-Ո՞րն է այդ պատվիրանը,- հարցրեց նա:

-Այն օրը, երբ բաղնիքում լողանաս,- ասաց ամուսինը,- դրանից հետո ոտաբոբիկ չմտնես տիղմի մեջ, որ մեր գավթի դրսում է:

Եվ այնտեղ գարշահոտ ջուր կար, որտեղ տան ամբողջ աղբն էին լցնում: Կինը ծիծաղեց պատվիրանը խախտելու վրա:

-Ուզում եմ,- ավելացրեց ամուսինը,- որ ուխտ կապենք. եթե հնազանդվես, քեզ 40 կգ արծաթ կտամ, ապա թե ոչ՝ նույնքան ինձ պարտք կմնաս:

Այս միտքը շատ հաճելի թվաց կնոջը: Իսկ ամուսինը, կնոջից ծածուկ, լրտես  կարգեց տիղմի մոտակայքում: Զարմանալի է. պատվելի ու համեստ այդ կինն այդ օրվանից երբեք առանց տիղմին նայելու այդտեղով չէր անցնում, քանի անգամ որ բաղնիք էր գնում, տղմոտ տեղի համար իր մեջ պատերազմ էր ունենում: Մի օր էլ, բաղնիքից ելնելով, իր աղախնին ասաց.

-Եթե տիղմը չմտնեմ, կմեռնեմ:

Եվ իսկույն բարձրացնելով զգեստը, այս ու այն կողմ նայելով, թե իրեն տեսնող չկա, ցանկությունը կատարելու համար մինչև ծնկները մտավ այդ գարշահոտության մեջ: Ամուսնուն անմիջապես տեղեկացրեցին: Եվ նա՝ ուրախացած, կնոջը տեսնելով, ասաց.

-Ինչպե՞ս ես տիկին, այսօր լավ լոգանք ընդունեցի՞ր:

-Այո՛, լավ,- պատասխանեց նա:

Ապա ամուսինն ավելացրեց.

-Գարշահոտ ու տղմոտ ջուրը մտե՞լ ես:

Այս խոսքերից կինն ամոթահար եղավ և իսկույն լռեց` տեսնելով, որ հանցանքը հայտնի է եղել: Այնժամ ամուսինն ասաց.

-Տիկի՛ն, ո՞ւր է անխոնարհելի միտքդ, ո՞ւր է հնազանդությունդ, ո՞ւր է պարծանքդ: Ահավասիկ, Եվայից առավել թեթև պատերազմ ունեցար, չէ՞ որ ավելի թույլին չդիմացար և ավելի մեծ չարիքի մեջ ընկար: Արդ, հատուցի՛ր պարտքդ:

Եվ քանի որ հատուցելու ոչինչ չուներ, նրանից ամբողջությամբ վերցրեց մեծագին զարդեղենը և բաժանեց ուրիշների` թույլ տալով կնոջը, որ միառժամանակ ինքն իրեն տանջի:

 

Հայելի վարուց