«Երանելի է նա, ով տեսնում է իր մեղքերը»

Եթե քրիստոնյան մկրտությամբ ազատվում է ադամական մեղքից, ապա ապաշխարությամբ՝ մկրտությունից հետո գործած բոլոր մեղքերից: Սակայն մինչ ապաշխարելը, անհրաժեշտ է, որ մարդն իր մեղքերը տեսնի, ինչն այնքան էլ հեշտ չէ, քանի որ եսասիրությունն ու ինքնարդարացումը խոչընդոտում են մեղքերը տեսնելուն: Մի անգամ մի ծերի հարցրին, թե իրենք կարո՞ղ են հրեշտակների տեսնել: Ծերը պատասխանեց՝ երանելի է նա, ով տեսնում է իր մեղքերը: Երբեմն մարդիկ մեղանչելիս փորձում են իրենց խիղճը հանգստացնել՝ կատարվածը պատահականություն համարելով կամ էլ մերձավորին և հանգամանքները մեղադրելով: Յուրաքանչյուր մեղք՝ մտքով, խոսքով, թե գործով կատարված, մարդու հոգում առկա կրքերից առաջ եկած հոգևոր հիվանդությունների հետևանքն է: Եթե մարդու համար դժվար է ընդունել իր մեղքը, ապա առավել դժվար է տեսնել կիրքը, որ արմատացել է իր հոգում: Հնարավոր է մարդն ապրի՝ չկասկածելով, որ իր մեջ, օրինակ, բույն է դրել հպարտության կիրքը, ինչը ջրի երես է դուրս գալիս, երբ ինչ-որ մեկը վիրավորում է իրեն: Այս դեպքում կիրքը բացահայտվում է մեղքերի՝ վիրավորողին չարը ցանկանալու, վիրավորական խոսքի կամ վրեժի միջոցով: Կրքերի դեմ պայքարը բոլոր ժամանակների քրիստոնյաների համար կարևորագույն պայքար է եղել: Փրկության ձգտող յուրաքանչյուր քրիստոնյա անցել է այս պայքարի միջով: «Մեկ մարդու պատճառով էր, որ մեղքն աշխարհ մտավ, և մեղքի պատճառով էլ աշխարհ մտավ մահը» (Հռոմ. 5:12) և մարդկային սերունդն ընկավ մի շարք անօրինությունների մեջ: Եկեղեցու հայրերից մեկը մեղքը համարում է Աստծո կամքի և Նրա ճշմարիտ ու հավիտենական օրենքի դեմ հանցանք: Ադամն ու Եվան մեղանչելով՝ մերժեցին Աստծո կամքը՝ ընտրելով իրենց կամքը, ցանկանալով Աստծո նման լինել ու անկախանալ: Եկեղեցու հայրերը նման հոգեվիճակն անվանում են եսասիրական՝ նշելով, որ այն բնորոշ է բոլոր մարդկանց՝ որպես նախածնողների ժառանգորդների: Անկման հետևանքով մարդը հեռացավ Աստծուց, զրկվեց Նրա հետ հաղորդակցությունից և ընկավ չարի իշխանության տակ: Այս մասին Ս. Աթանաս Մեծն ասել է. «Հանցանքի մեջ ընկած և Աստծուց հեռացած մարդու հոգում չարը մեղսալից մտքեր է սերմանում՝ հաստատելով մեղքի օրենքը»:  

Աստված մարդուն արարել է Իր պատկերով և նմանությամբ, և մարդը կոչված է՝ Աստծո ներկայությունն ու հավիտենական կյանքը վայելու, այնինչ մեղքը զրկում է նրան կենարար հաղորդակցությունից և դարձնում մեղքի ստրուկ: Պողոս առաքյալը հռոմեացիներին ուղղված նամակում գրել է, որ երբ մարդն ազատվում է մեղքի տիրապետությունից, դառնում է Աստծո ծառա. «Ձեր շահը սրբությանը նվիրված մի կյանք է, որի արդյունքը կլինի հավիտենական կյանքը, որովհետև մեղքի վարձը մահն է, մինչդեռ Աստված, որպես ձրի պարգև՝ հավիտենական կյանքն է տալիս մեր Տիրոջ՝ Հիսուս Քրիստոսի միջոցով» (Հռոմ. 6:22-23): Եթե կրքերը հոգու հիվանդություն են, ապա, բնականաբար, հոգուն հատուկ են առաքինությունները: Յուրաքանչյուր քրիստոնյայի նպատակը փրկությունն է, մեղքի հետևանքով մարդ-Աստված հարաբերության վերականգնումը, ինչին հնարավոր է հասնել ապաշխարությամբ, հաղորդությամբ և առաքինությունների մեջ հարատևելով: Ս. Իսահակ Ասորին ասել է, որ կրքերը թաքուն խոչընդոտներ են առաքինությունների դեմ և փրկության համար անհրաժեշտ է նախ հոգին մաքրել կրքերից և դուռը բացել մաքրության առջև, որ բանտարկված է: Արդյո՞ք սա հնարավոր է. Սուրբ Գիրքն ու եկեղեցու հայրերը միաձայն հաստատում են, որ մարդկային ուժերով դա անհնար է, բայց Աստծո օգնությամբ՝ հնարավոր: Այդ պատճառով Քրիստոս աշխարհ եկավ, որ բժշկի մարդկային հոգին և վերականգնի նրա նախկին վիճակը: Մի անգամ մի զինվորական հորը հարցրեց՝ Աստված ընդունո՞ւմ է զղջումը: Եվ հայրն ուսուցանեց նրան՝ հարցնելով. «Եթե քո վերարկուն պատռվի, դեն կնետե՞ս»: Զինվորականն ասաց՝ ո՛չ, կկարեմ ու նորից կհագնեմ: Հայրը նրան պատասխանեց. «Եթե դու խնայում ես քո հագուստը, մի՞թե Աստված չի խնայի Իր արարածներին»: Եվ զինվորականը, համոզվելով, ուրախացած հեռացավ ծերից:

Եթե Հին Կտակարանը նպատակ ուներ մարդուն հեռու պահել մեղսալից արարքներից, ապա ավետարանական պատգամները մարդու բնությունը բուժում են հիվանդությունից: Կիրքը կուրացնում է մարդուն ՝թույլ չտալով տեսնել հիվանդությունը: Պատվիրանները կատարել, նշանակում է բժշկվել կրքերից, բայց կրքերից հիվանդացած մարդը կարող է պատվիրանապահ լինել, եթե Պողոս առաքյալի խոսքի համաձայն, արյունը թափելու չափ դիմադրություն ցույց տա մեղքի դեմ պայքարում (Եբր. 12:4): Եկեղեցու հայրերը ոչ միայն տեսնում ու ճանաչում էին կրքերը, այլև գիտեին դրանցից յուրաքանչյուրի դեմ բժշկության միջոցները: Աստված գիտի մեր մեղքերը, և եթե մենք ապաշխարությամբ դեպի Աստված գնանք, Նա աստիճանաբար կբուժի մեղքերից հիվանդացած մեր հոգին:

Կարինե Սուգիկյան