Սաղմոս Ե

Ժառանգորդների մասին Սաղմոս

Ժառանգորդ է կոչում Աստծո Բանին, ինչպես նաև նրա հետ միաբանված եկեղեցուն՝ որպես գլուխ ունենալով Աստծուն, ինչպես որ ասում է. «Եկե՛ք…ժառանգեցե՛ք» (Մատթ. 25:34): Եվ Պողոսն էլ ասում է. «Ժառանգներ Աստծո և ժառանգակիցներ Քրիստոսի» (Հռոմ. 8:17): Որոշ թարգմանիչներ ժառանգորդ բառը բաժնեկից են թարգմանում. բաժնեկից է, ասում են, աստվածասեր հոգին և սուրբ Եկեղեցին: Եվ բաժինը դա անակնկալ որևէ իր ստանալն է, և այն [մարդկային] արժանիքներից վեր է, քանզի. «Ինչ որ աչքը չտեսավ, և ականջը չլսեց, և մարդու սիրտը չընկավ, Աստված այն պատրաստեց իր սիրելիների համար» (Ա. Կորթն. 2:9):

1. Բանից իմոց ունկն դիր, Տէր, եւ ի միտ առ զաղաղակ իմ:

Ականջ դիր իմ խոսքերին, Տեր, և ուշ դարձրու աղաղակիս,

Սուրբ եկեղեցին, հալածողների կողմից նեղվելով, այսպես է ասում, նաև աղաղակը համարվում է սրտի հոժարակամությունը:

2. Նայեաց ի ձայն աղաւթից իմոց, թագաւոր իմ եւ Աստուած իմ:

Ընդունի՛ր ձայնն աղոթքներիս, Թագավոր իմ և Աստված իմ:

Մեզ համար աչքն ու ականջը այլ բան են, իսկ Աստված ամենատես է և ամեն ինչ լսող: Թագավոր է կոչում, որովհետև Տեր է, և Աստված է կոչում, որովհետև Արարիչ է: Դավիթն էլ սպասում էր և աղոթում՝ պատրաստ լինելով առավոտյան ընդունել լույսի Տիրոջը: Ըստ այդմ էլ ասում է.

3. Ես զքեզ աղաչեմ, Տէր, ընդ առաւաւտս լուիցես ձայնի իմում. ընդ առաւաւտս պատրաստ եղէց յանդիման լինել առ քեզ:

Աղաչում եմ քեզ, Տեր, որ առավոտյան լսես ձայնն իմ, առավոտյան պատրաստ կլինեմ քո առջև կանգնելու:

Մարգարեները ցանկանում էին եկեղեցում երկրպագել նրան, քանզի նախ ժառանգորդ կոչեց, երկրորդ՝ Որդի, երրորդ՝ Տեր և Աստված, չորրորդ՝ բարի և լույս, իսկ այստեղ՝ հինգերորդ, աղաչում է, որպեսզի ազատվեն օրենքից և գա առավոտը, որը շնորհների խոսքն է, քանզի տկար էին ժողովրդի աչքերը ինչպես Լիայինը և լույսի տեսնողը՝ եկեղեցին, Ռաքելի պես էր, որը վերին Երուսաղեմն է: Առավոտյան լսես ձայնն իմ. Տերն է առավոտը, որ եկավ գիշերվանից հետո՝ օրենքից հետո: Առավոտյան պատրաստ կլինեմ. նշանակում է, որ բոլոր սրբերը Քրիստոսի միջոցով տեսնում են Հորը, ինպես որ ասում է, թե ով ինձ է տեսել, տեսել է նաև Հորը, քանզի նա է ճանապարհը: Ամեն մարդ չի կարող ասել, թե առավոտյան պատրաստ կլինի, այլ Եղիայի պես մարդիկ կարող են ասել. «Կենդանի է զորությունների Տերը, որի առջև կանգնած եմ» (Գ. Թագ. 18:15):

4. Ոչ թէ դու Աստուած կամիս զանաւրէնութիւն, ոչ բնակեն առ քեզ չարք. մի անօրէնք բնակեսցեն առաջի աչաց քոց:

Դու անօրինություն կամեցող Աստված չես, և քեզ մոտ չարամիտներ չեն բնակվում. թող հանցագործները չապրեն աչքիդ առջև:

Այդպես է ասում, որովհետև հեթանոսների աստվածները չար դևերն էին: Քեզ մոտ չարամիտները չեն բնակվում. սա վերաբերում է հրեաներին, ովքեր տաճարում իշխանություն ունեին, ինչպես նաև չար թագավորներին ու դատավորներին:

5. Ատեցեր զայնոսիկ որ գործեն զանօրէնութիւն. կորուսանես զամենեսեան ոյք խաւսին սուտ:

Դու ատեցիր անօրինություն գործողներին, կործանում ես բոլոր ստախոսներին:

Քո առջև ատելի են, ասում է, բոլոր անօրեններն ու չարագործները: Կործանում ես բոլոր ստախոսներին: Կարգ առնելով օձից՝ հեթանոսները աստված ասացին կուռքերին, իսկ հրեաներն ասացին, թե Քրիստոսը թագավոր չէ, այլ միայն՝ կայսրը:

6. Զայր արիւնահեղ եւ զնենգաւոր պիղծ առնես դու, Տէր. այլ ես ըստ բազում ողորմութեան քում մտից ի տուն քո. եւ երկիր պագից ի տաճար սուրբ քո երկիւղիւ քո:

Արյունահեղ ու նենգ մարդուց գարշում ես, Տեր. իսկ ես քո ամենառատ ողորմության շնորհիվ կմտնեմ տունդ և քեզ վայել ակնածանքով կերկրպագեմ տաճարիդ մեջ:

Կայենից սկսած բոլոր մարդասպանները արյունահեղ են կոչվում: Գարշում է Տերը նրանցից, որոնցից վերցնում է իր շնորհները, ինչպես վերցրեց Սավուղից և հրեաներից: Իսկ ես քո ամենառատ… առաջին արդարները հուսով են երկրպագում եկեղեցում, իսկ քրիստոնյաները՝ հայտնապես՝ առավել ըստ Աստծո ողորմության քան ըստ իրենց արժանիքների: Ակնածանքով, որպեսզի նախաստեղծների պես չընկնեն Դրախտից դուրս: Մարմնով ձեռագործ տաճարում են երկրպագում, իսկ մտքով՝ վերին Երուսաղեմում, մինչև որ երկնքից իջնի նոր եկեղեցին՝ հարությամբ նորոգված:

7. Տէր, առաջնորդեա ինձ յարդարութեան քում. վասն թշնամեաց իմոց ուղիղ արա առաջի իմ զճանապարհս քո:

Տեր, արդարությամբ քո առաջնորդի՛ր ինձ, իմ թշնամիների պատճառով ուղղի՛ր իմ առջև ճանապարհները քո:

Քանզի առաքինությունը ճանապարհի ընթացք է և Տերն է ուղղում մարդու ճանապարհները՝ դժվարամատչելիները դարձնելով հեշտությամբ հաղթահարվող: Իմ թշնամիների պատճառով. և նրանք, ովքեր փորձություն են առաջացնում եկեղեցու մեջ, բախվելով այդ վեմին՝ կխորտակվեն:

8. Զի ոչ գոյ ի բերանս նոցա ճշմարտութիւն, եւ սիրտք նոցա նանրեալք են:

Քանզի նրանց բերանում ճշմարտություն չկա, և նրանց սրտերն ունայնացած են:

Դրանք հեթանոսներն ու հերձվածողներն են, ովքեր վիճում են ուղղափառների հետ: Եվ նրանց սրտերն է ասում, որովհետև ըստ իրենց սրտի եղածի են խոսում: Ունայնացած են, ստում են և իզուր են նրանց ջանքերը:

9. Որպէս գերեզման բաց է կոկորդք նոցա. լեզուօք իւրեանց նենգաւորք եղեն:

Գերեզմանի պես բաց են կոկորդները նրանց, իսկ լեզուները՝ լի նենգությամբ:

Գերեզմանի պես բաց են կամ ծածկված է նրանց գործերի գարշահոտությունը և նրանց սրտերը մեռելոտի խորհուրդների գերեզմաններ են, որոնք նենգությամբ ծածկում են կամ խոսում:

10. Դատեա զնոսա, Աստուած, զի անկցին ի խորհրդոց իւրեանց. ըստ բազում ամպարշտութեան նոցա մերժեա զնոսա՝ զի դառնացուցին զքեզ:

Դատի՛ր նրանց, Աստված, որ ետ կանգնեն իրենց մտքերից. իրենց անչափ ամբարշտության համար վանիր նրանց, քանզի դառնացրին քեզ:

Ավել պատիժ չի խնդրում, այլ միայն այն, որ ետ կանգնեն իրենց մտքերից և կորստյան չմատնվեն: Եթե շարունակեն այդպես մնալ և բազմացնել իրենց ամբարշտությունը, ապա վանի՛ր նրանց, որովհետև վշտացրեցին քեզ, որ քաղցր ես և հավիտյան է քո ողորմությունը: Քրիստոսն ասաց հրեաներին, թե կտեսնեք Աբրահամին, Իսահակին և Հակոբին արքայության մեջ, իսկ դուք դուրս կարտաքսվեք այնտեղից:

11. Ուրախ լիցին ամենեքեան ոյք յուսացեալ են ի քեզ, յաւիտեան ցնծասցեն, եւ բնակեսցես դու ի նոսա:

Թող ուրախանան բոլոր նրանք, որ հույս են դնում քեզ վրա, հավիտյան թող ցնծան, և դու ապրես նրանց մեջ.

Այն հավատացյալները, որ Տիրոջն են հուսացած, թող ուրախ լինեն, Ով ասաց. «Ձեր ուրախությունը ոչ ոք ձեզնից չպիտի խլի» (Հովհ. 16:22): Եվ կբնակվես Դու նրանց մեջ, ինչպես որ ասացիր, թե ես և Հայրս նրա մեջ կբնակվենք:

12. Պարծեսցին ի քեզ սիրելիք անուան քոյ. զի օրհնեսցես դու զարդարն. Տէր, որպէս զինու հաճութեամբ քով պսակեցեր զմեզ:

Թող պարծենան քեզնով քո անունը սիրողները, քանզի դու պիտի օրհնես արդարին. Տեր, քո սպառազինությամբ պաշտպանեցիր մեզ:

Քանզի ովքեր պարծենում են Տիրոջով, պարծենում են նահատակների պես՝ որպես նրա անունը սիրողներ, ովքեր բնության բոլոր կոչումներն ու պատիվները մերժելով՝ պարծանքով իրենց քրիստոնյա էին կոչում: Պիտի օրհնես՝  երկնավոր բոլոր օրհնություններով՝ ի Քրիստոս: Ինչպես զենքով քո հաճությամբ, քանզի Աստծո հաճությունը նրանց զենքն է և պսակի օրը պսակելու է նրանց:

Ինչպես զենքով, նորից, ինչպես զրահով և սաղավարտով զինվորը թե՛ զարհուրելի է և թե՛ գեղեցիկ, այդպես էլ Քրիստոս Աստված ցանկացավ մեր մահն ինքը կրել խաչի վրա և պսակեց մեզ խաչի արդար դրոշմով, հանդերձյալում էլ [պսակելու է] իր աստվածային փառքով:

 

 

Վարդան Արևելցի, Մեկնութիւն Սաղմոսացն Դաւթի, Էջմիածին, 1797 թ.

Գրաբարից թարգմանեց Գայանե Թերզյանը