Սաղմոս Հ

Այսուհետև՝ սաղմոս Դավթի, Հոնաղաբի որդիներից և առաջին գերությունից հետո: Եվ ինքն էլ խոստովանում է, թե առաջինի շարունակությունը չէ: Երբ Հովաբը կռվում էր Սավուղի որդի Հեբուսթեի հետ, Դավիթն ասաց այս սաղմոսը, որն ունի գերու, մեր բնության և Քրիստոսի միջոցով փրկագործության խորհուրդը: Հոնաղաբի որդիները ղևտացիներ էին՝ Երեմիայի բարեկամները, և շատ օրինապահ էին, և նրանց օրերին Իսրայելը երեք անգամ գերության մատնվեց, և նրանք ազատվելով՝ աղոթում էին:

1. Ի քեզ, Տե՛ր, յուսացայ, մի՛ ամաչեցից յաւիտեան. յարդարութեան քում փրկե՛ա զիս և ապրեցո՛ զիս:

Տե՛ր, հույսս քեզ վրա դրի, թող հավետ ամոթով չմնամ, քո արդարութեամբ ինձ փրկի՛ր ու պահպանի՛ր:

Ո՛չ թե հաղթանակ եմ խնդրում, այլ՝ հավիտենական ամոթից ազատվել: Քո արդարությամբ ինձ փրկի՛ր. Քրիստոսն է մեր արդարությունը, որի շնորհիվ փրկվեցինք դժոխքից և ազատվեցինք հավիտենական մահվանից:

2. Խոնարհեցո՛ առ իս զունկն քո, և կեցո՛ զիս:

Դեպի ինձ խոնարհեցրու ունկն քո և ազատի՛ր ինձ:

Բանական պատարագ եմ մատուցում զոհասեղանի փոխարեն, թող քո ականջին հասնի, Տեր:

3. Լե՛ր իմ, Աստուած, ապաւէն, և տեղի ամուր կեցուցանել զիս, զի հաստատութիւն իմ և ապաւէն իմ դու ես:

Ինձ համար ապավեն և անառիկ վա՛յր եղիր, Աստվա՛ծ, որ ինձ փրկես, քանզի իմ ամրությունն ու ապաստանը դու ես:

Անառիկ վայր՝ ոչ երկինքը, որ Երուսաղեմն է և ոչ էլ դրախտը չի կարող մեզ ամրոց լինել, այլ՝ աստվածությանդ անճառելի ծոցը, ըստ այնմ, թե. «Իր բազկով հավաքելու է գառներին, կրելու է նրանց իր ծոցում, մխիթարիչ է լինելու հղիներին» (Ես. 40:12):

4. Աստուած իմ, փրկեա՛ զիս ի ձեռաց մեղաւորի, ի ձեռաց անօրինի և անիրաւի:

Աստվա՛ծ իմ, փրկի՛ր ինձ մեղավորի ձեռքից, անօրենի և անիրավի ձեռքից:

Դևերի, Նաբուգոդոնոսորի և Գոգի:

5. Դու ես համբերութիւն իմ, Տէր, Տէր յոյս իմ ի մանկութենէ իմմէ:

Դու ես իմ ակնկալությունը, Տե՛ր. Տե՛ր, դո՛ւ ես իմ հույսը մանկությունիցս ի վեր:

Եգիպտոսից ելնելու, նաև՝ տղայությունից:

6. Ի քեզ հաստատեցայ ես յարգանդէ. յորովայնէ մօր իմոյ դու ես ապաւէն իմ. և առ ի քէն է օգնութիւն իմ յամենայն ժամ:

Քե՛զ վրա հաստատվեցի ես արգանդից, մորս որովայնից դո՛ւ ես իմ ապավենը, և հարաժամ քեզնի՛ց է իմ օգնությունը:

Քեզնով սնվեցի արգանդում, դու ստեղծեցիր առաջինը և ասացիր [ինձ], թե պետք է քեզ վերստին ծնվել, և նորից մանուկ դառնալ, որպեսզի արքայություն մտնես:

7. Որպէս զի նշաւակ եղէ ես բազմաց. և դու օգնական իմ և հզօրիչ իմ:

Ես շատերի համար ծաղր դարձա, բայց դու իմ օգնականն ու քաջալերողը եղար:

Ինչպես որ Պողոսն է ասում. «առակ-նշավակ եղանք» (Ա. Կորնթ. 4:13), ինչը զարմանալի է: Դարձյալ՝ թիրախ հայհոյող նետերի համար:

8. Լցցի բերան իմ գովութեամբ, որպէս օրհնեցից զփառս քո. զօրհանապազ զմեծ վայելչութիւնս քո:

Բերանս թող գովաբանությամբ լցվի, որ օրհնեմ փառքը քո և հավիտյան՝ քո մեծ վայելչությունը:

Բերանս ինքն իրենով բավարար չէ գովերգելու և գովաբանելու համար, այլ՝ շնորհներով լցրո՛ւ: Փառքը քո. նախ խաչն է, որ վայելում էր քո Հոր մեծագույն սերը:

9. Մ՛ի ընկենուր զիս, Տէր, ի ժամանակս ծերութեան, ի պակասիլ զօրութեան իմոյ մի՛ թողուր զիս:

Ծերության ժամանակ ինձ մի՛ վանիր, Տե՛ր, երբ ուժս պակասի՝ դու ինձ մի՛ լքիր:

Այլ՝ բռնի՛ր ձեռքիցս, ինչպես մանուկ ժամանակ: Նորից՝ մի՛ վանիր ինձ ծերության ժամանակ, այստեղ ծերություն նաև մեղքերի մեջ հնանալն է նշանակում, երբ պակասում է զորությունը ծուլության պատճառով:

10. Ասացին թշնամիք իմ ինձ. և որ պաշարեցին զանձն իմ, խորհեցան ի միասին և ասացին:

Թշնամիներս իմ մասին խոսեցին և ինձ պաշարողները միասին խորհուրդ արեցին ու ասացին.

Այսինքն՝ քաղդեացիները և դևերը:

11. Աստուած եթող զնա, հալածեսցո՛ւք և հասցո՛ւք նմա. զի ո՛չ ոք է, որ փրկէ զնա:

«Աստված լքել է նրան, հալածենք նրան ու հասնենք նրա վրա, քանզի չկա մեկը, որ նրան փրկի»:

Գոգն է այսպես ասում և սատանան:

12. Աստուած իմ, մի՛ հեռի առներ յինէն. և Աստուած յօգնել ինձ նայեա՛ց:

Աստվա՛ծ իմ, հեռու մի՛ մնա ինձնից, և ինձ օգնությա՛ն հասիր, Աստված:

Ոչ ոքից հեռու չէ [Աստված], այլ խնդրում է, որ նրա ողորմությունը մոտ մնա:

13. Ամաչեսցեն և պակասեսցին՝ ոյք չարախօս կային զանձնէ իմմէ. զգեցցին զամօթ և զպատկառանս, ոյք խնդրէին ինձ չար:

Թող ամաչեն ու կորստյան մատնվեն ինձ չարախոսողները, թող ամոթանք ու խայտառակություն կրեն իմ դեմ չար խորհողները:

Ուրիշ պատիժ չի խնդրում թշնամիների համար, այլ՝ ամոթ և զղջում:

14. Ես յամենայն ժամ յուսացայց, և յաւելից յօրհնութիւնս քո:

Ես հարաժամ պիտի հուսամ և ավելի ու ավելի պիտի օրհնեմ քեզ:

Երբ ավելացնես իմ շնորհները:

15. Բերան իմ պատմեսցէ զարդարութիւնս քոյ, զօրհանապազ զգովութիւնս քո:

Բերանս պիտի պատմի քո արդարությունն ու ամեն օր՝ քո գովքը:

Մարգարեական ու թագավորական շնորհի մասին է ասում, որ ուներ:

16. Որպէս ո՛չ թէ խարդախութիւն ինձ գիտէի ես դպրութեան, այլ մտից ի զօրութիւնս Տեառն. և Տէր, յիշեսցի զարդարութիւնս քո միայն:

Եվ ես մատյանում արձանագրված դրանց թիվը չպիտի խարդախեմ: Ես պիտի մտնեմ Տիրոջ զորության տակ և պիտի հիշեմ քո արդարությունը միայն, Տեր:

Չեմ սովորի հեթանոսների և հերձվածողների խարդախ ու չար դպրոցում, այլ պիտի մտնեմ Տիրոջ զորության տակ՝ այն Գրքի, որ քո զորությունն է քարոզում, և նրանում խարդախություն չկա: Եվ քո արդար դատաստանի մասին միայն պիտի հիշեմ ու [դրանից] երկյուղեմ:

17. Աստուած իմ, ուսուցեր զիս ի մանկութենէ իմմէ. և ցարդ ևս պատմեցից զարդարութիւնս քո:

Աստվա՛ծ իմ, ինձ սովորեցրիր մանկությունից ի վեր, և այժմ էլ քո արդարությունը պիտի պատմեմ:

Դու ես իմ վարդապետը Եգիպտոսից ելնելուց ի վեր, ըստ այնմ. «Երբ ծնվեցիր, մոտովդ անցա ու քեզ արյան մեջ թաթախված տեսա, և լվացի ջրով» (հմմտ. Եզեկ. 16:6): Եվ ես քո արդարությունը պիտի պատմեմ, և իմ մեղքերը:

18. Մինչև յալևորեալ և ի ծերանալ, Աստուած իմ մի՛ թողուր զիս:

Մինչև իմ ալևորությունն ու ծերությունը ինձ մի՛ լքիր, Աստվա՛ծ իմ:

Թող տղայությանս մեջ չմեռնեմ, ասում է:

19. Մինչև պատմեսցի բազուկ քո՝ ազգի ամենայնի, որ գալոցն է:

Մինչև որ գալիք բոլոր սերունդներին պատմվի ուժը քո բազկի:

Վերադարձնես [գերությունից], և քո զորությունը պատմվի մանուկներին, որ դեռևս ծնվելու են, և քրիստոնյաներից, որ եկեղեցու վարդապետներ են դուրս գալու: Նորից՝ մինչև օրենքի ալևորությունն ու ծերությունը օրենքը մի՛ թող, այլ Ավետարանով մանկացրու, որ սկսեցին Աբրահամի զավակները, մինչև որ պատմվի քրիստոնյա ազգին:

20. Զզօրութիւնս քո և զարդարութիւնս մինչ ի բարձունս, զոր արարեր մեծամես. Աստուած, ո՞ նմանէ քեզ:

Քո զորությունն ու արդարությունը հասնում են մինչև բարձունքները: Նույնպես և քո մեծամեծ գործերը, ո՛վ Աստված. ո՞վ է քեզ նման:

Տնօրինության կարգից սկսած մինչև բարձունքները բարձրանալու մասին լսելու են բոլոր ազգերը, քանզի ո՞վ է քեզ նման, Աստված:

21. Որչափ ցուցեր ինձ նեղութիւն բազում և չարչարանս, դարձար և մխիթարեցեր զիս. և ի խորոց անդնդոց երկրէ հաներ զիս:

Որքան էլ որ բազում նեղություն և չարչարանք ցույց տվիր ինձ, դարձյալ մխիթարեցիր ինձ և հանեցիր երկրի խոր անդունդներից:

Բաբելոնից, ինչպես որ Եզեկիելի միջոցով էր ասում. «Բաց եմ անելու ձեր գերեզմանները և հանելու եմ ձեզ ձեր գերեզմաններից» (Եզեկ. 37:12): Դարձյալ մխիթարեցիր ինձ՝ Դանիելին [և իր ընկերներին]: Երկրի խոր անդունդներից՝ Կյուրոսի և Դարեհի, ինչպես նաև Որդուդ միջոցով հանեցիր:

22. Յաճախեցեր ի զօրութիւնս քո, դարձար մխիթարեցեր զիս. և ի խորոց երկրէ միւսանգամ հաներ զիս:

Բազմապատկեցիր քո զորությունը, դարձյալ մխիթարեցիր ինձ և մի անգամ ևս հանեցիր երկրի խոր անդունդներից:

Նեեմի տակառապետի միջոցով (տե՛ս Նեեմի 1:11), և երկրի խոր անդունդներից հանեց Արտաշեսի միջոցով, և մի անգամ ևս՝ նույն Բաբելոնից [հանեց]: Բնության նեղությունը ջրհեղեղն է, իսկ մխիթարությունը՝ տապան ու ծիածանը: Հաճախակի նեղությունը կռապաշտությունն է և լքված լինելը: Մխիթարեցիր Տիրոջ գալստյամբ և Սուրբ Հոգուն պարգևելով, որ մշտապես մեզ օգնության է հասնում մեր տկարությունների ժամանակ:

23. Արդ՝ և ես խոստովան եղեց քեզ ի պատրաստութիւն սաղմոսաց ճշմարիտդ Աստուած. սաղմոս ասացից քեզ օրհնութեամբ սուրբդ Իսրայէլի:

Եվ արդ, սաղմոսերգությամբ գոհություն պիտի մատուցեմ քեզ, ճշմարի՛տդ Աստված. պիտի օրհնությամբ սաղմոս երգեմ քեզ, ո՛վ սուրբդ Իսրայելի:

Պատրաստությունը փողն է, տավիղը և քնարը: Իսկ մեր պատրաստությունն անխղճմտանք վարքն է: Իսրայելի սուրբը Քրիստոսն է, և նրան միայն սուրբ համարեցիր:

24. Ցնծասցեն շրթունք իմ, յորժամ սաղմոս ասիցեմ քեզ. և անձն իմ, զոր և փրկեցեր:

Երբ քեզ սաղմոս երգեմ, պիտի ցնծան շրթունքներն իմ, և իմ հոգին, որը դո՛ւ փրկեցիր:

Հոգիս, որ դու փրկեցիր, և շրթունքներով պիտի գոհանամ, կթեթևանա իմ հոգին, քանզի ծանր է օրենքը, և հոգիս կազատվի խղճիս ծանրությունից:

25. Եւս և լեզու իմ՝ զօրհանապազ խօսեսցի զարդարութիւնս քո:

Ու լեզուս ամեն օր քո արդարությունը պիտի խոսի:

Հատկապես լեզուս պիտի ցնծա, ոչ միայն գոհանալով, այլև Տիրոջ արյան ճաշակմամբ և նրա արդար մահվան մասին պատմելով:

26. Ի ժամանակի որպէս յամօթ լիցին և ամաչեսցեն, ոյք խնդրէին ինձ չար:

Իր ժամանակին պիտի խայտառակվեն ու ամոթահար լինեն իմ մասին չար խորհողները:

Այսինքն՝ դևերը, քաղդեացիները և Գոգը:

 

 

Վարդան Արևելցի, Մեկնութիւն Սաղմոսացն Դաւթի, Էջմիածին, 1797 թ.

Գրաբարից թարգմանեց Գայանե Թերզյանը