23 Նոյեմբեր, Շբ
Ի կատարած. ութերորդական եղանակով Սաղմոս Դավթի: Դավիթն այս Սաղմոսն ասաց, երբ Սամուելը մահացավ, իսկ ութերորդականի մասին ասաց վեցերորդ Սաղմոսում: Սա մարգարեություն է Սավուղի և հրեաների ստախոսության մասին: Նաև մարգարեություն է այն մասին, որ հետագա օրերին սրբերն ավելի քիչ են լինելու քան մեղավորները:
1. Ապրեցո՛ զիս Տէր՝ զի նուաղեաց սուրբ. նուաղեցին ճշմարտութիւնք յորդւոց ի մարդկանէ:
Փրկի՛ր ինձ, Տեր, քանզի սուրբ չմնաց, նվազեց ճշմարտությունը մարդկանց որդիների մեջ:
Նկատի ունի Երեմիայի, Եղիսեի և Եղիայի ժամանակաշրջանը և նրանց մահվան մասին է ասում: Նաև նրանց մասին է, ովքեր խոստացան այստեղ կուսությամբ և պարկեշտությամբ ապրել, բայց չպահեցին իրենց խոստումը:
2. Ի նանիր խօսեցաւ այր ընդ ընկերի իւրում. շրթամբք նենգաւորօք սրտէ ի սիրտ խօսեցաւ:
Ստությամբ խոսեց մարդը մարդու հետ, սրտերը հաղորդակցվեցին նենգ շրթունքներով:
Ստությամբ խոսեց ինչպես Սավուղը Դավթի հետ և հրեաները՝ Քրիստոսի: Սրտերը հաղորդակցվեցին, այսինքն՝ ըստ իրենց սրտի չափեցին նաև ուրիշների սրտերը:
3. Սատակէ Տէր զամենայն շրթունս նենգաւորս, և զլեզուս մեծաբանս:
Տերը կոչնչացնի բոլոր նենգ շրթունքներն ու լեզուները մեծախոս:
Այսինքն՝ նախնիների չարությունը, որ ցանկացան նման լինել Բարձրյալին:
4. Ոյք ասացին. զլեզուս մեր մեծս արասցուք, շրթունք մեր առ մեզ են, և արդ՝ մեր ո՞վ է Տէր:
Որոնք ասացին. «երկարեցնենք մեր լեզուները, մենք շրթունք ունենք, արդ՝ ո՞վ է մեր Տերը»:
Այսինքն՝ ինչ ցանկանանք կխոսենք և կայսրից բացի ուրիշ թագավոր չունենք: Այդպես էին ասում նաև Նեմրութը, փարավոնը և Նաբուգոդոնոսորը:
5. Վասն տառապանաց աղքատին և հեծութեան տնանկին, այժմ յարեայց ասէ Տէր, եդից զփրկութիւն իմ, և համարձակեցայց ի նոսա:
Աղքատի տառապանքի և տնանկի հեծության համար այժմ ես կելնեմ, - ասում է Տերը, - կբերեմ իմ փրկությունը և վստահ կլինեմ նրանց վրա:
Վրեժխնդիր կլինեմ բոլոր տնանկներին և աղքատներին զրկողներից, ովքեր Տիրոջն են աղաղակում, ինչպես որ ասում է. «Ձեր կողմից զրկվածն աղաղակում է» (Հակոբ. 5:4): Եվ Աստծո Որդին էլ ասում է, - Կելնեմ իմ հայրական աթոռից զրկվածների համար: Կբերեմ իմ փրկությունը՝ Գողգոթայում խաչվելով, որովհետև Տիրոջից է փրկությունը: Եվ վստահ կլինեմ նրանց վրա. ամբողջ աշխարհում վստահորեն քարոզվեց և ովքեր չլսեցին այստեղ, ապա վերջին օրը կլսեն:
6. Բանք Տեառն են բանք սուրբ, որպէս զարծաթ ընտրեալ և փորձեալ յերկրէ. սրբեալ և պարզեալ եօթնպատիկ ի հողոյ:
Տիրոջ խոսքերը սուրբ խոսքեր են, ինչպես ընտիր ու փորձված արծաթ՝ յոթնապատիկ մաքրված ու զտված հողից:
Տիրոջ խոսքերն այն խոսքերն էին, ինչ խոստացավ մարգարեներին և առաքյալներին: Արծաթ ասելով նկատի ունի մարգարեներին, իսկ ոսկի՝ առաքյալներին՝ յոթնապատիկ մաքրված և զտված հողից. ըստ Տիրոջ իմաստության յոթ սյուների, յոթ ճրագների, յոթ աչքերի և յոթ պսակների: Տարածվեցին Տիրոջ յոթնապատիկ շնորհները, ըստ այնմ, թե Տերը եկեղեցու մեջ դրեց առաքյալներին, մարգարեներին, հովիվներին, վարդապետներին, ապա զորություն տվեց, շնորհներ, օրհնություններ: Զտված հողից, այսինքն՝ բազմաթիվ փորձությունների միջոցով զտեց հոգին և լեզուն հողեղեն վիճակից, ինչը յոթնապատիկ է նշանակում:
7. Դու Տէր պահեցեր զմեզ, և ապրեցուցեր զմեզ յազգէ յայսմանէ մինչև յաւիտեան:
Դու, Տե՛ր, պահպանեցիր մեզ և փրկեցիր այս ազգից մինչև հավիտենություն:
Ադամից սերելով թեև մեղանչեց [բայց Տերը պահպանեց], ինչպես նաև ջրհեղեղից փրկեց: Եվ փրկեցիր այս ազգից, ինչն այլ կերպ չէր լինի, եթե ոչ պահքով և աղոթքով:
8. Շուրջանակի ամպարիշտք շրջին. ըստ բարձրութեան քում մեծ արասցես դու զորդիս մարդկան:
Ամեն կողմ ամբարիշտներ են շրջում. քո բարձրության համեմատ դու մեծություն տո՛ւր մարդկանց որդիներին:
Շրջում են վեցյակի շարժմամբ կորստյան մատնելու համար: Քո բարձրության համեմատ դու մեծություն տո՛ւր. քանզի Աստծո որդիներ պիտի կոչվեն՝ գերազանցություն ունենալով մահվան հանդեպ: Եբրայերենում ասվում է, թե շուրջբոլորը բլուրների պես պատել են Եդոմի լրբությունները, ինչպես որ ասում են, թե Եսավի որդիները լրբացան, Աֆրոդիտե լրբի արձանը կանգնեցրին և այնտեղ տղամարդիկ ու կանայք խայտառակ էին լինում:
Վարդան Արևելցի, Մեկնութիւն Սաղմոսացն Դաւթի, Էջմիածին, 1797 թ.
Գրաբարից թարգմանեց Գայանե Թերզյանը