28 Նոյեմբեր, Եշ
25 Հուլիս, Եշ Սուրբ Սոփիայի և նրա երեք դուստրերի` Պիստոսի, Ելպիսի և Ագապիի հիշատակության օր
Սոփիան մայրն է, իսկ մյուս երեքը՝ նրա դստրերը: Բոլորի անուններն էլ խորապես քրիստոնեական են և իմաստալի. Սոփիա՝ իմաստություն, Պիստիս՝ հավատք, Ելպիս՝ հույս և Ագապիս՝ սեր են նշանակում:
Սոփիան ազնվական ընտանիքից էր, ազգությամբ իտալացի և բնակվում էր Հռոմ քաղաքում: Այրի մնալով՝ վերստին չամուսնացավ, այլ իրեն նվիրեց Աստծուն և իր երեք աղջիկների քրիստոնեական դաստիարակությանը:
Մի հեթանոս երիտասարդ աղջիկներից մեկին կնության առաջարկ արեց, բայց մայրը մերժեց՝ ասելով. «Մենք քրիստոնյա ենք և կուսությունը ոսկուց և մարգարիտներից ավելի թանկարժեք ենք համարում»: Երիտասարդը Ադրիանոս կայսրին (118-138) բողոքեց: Կայսրը իր մոտ կանչեց մանկամարդ աղջիկներին և նրանց հորդորեց զոհ մատուցել կուռքերին: Հաստատուն մնացին իրենց հավատքի մեջ: Այդ ժամանակ կայսրը հրամայեց մեկ առ մեկ գլխատել մանկամարդ կույսերին: Մայրը նրանց մարմիններին տեր կանգնեց և պատվով թաղելով՝ նրանց վրա տապան կառուցեց: Ապա ինքն էլ Աստծուց խնդրեց, որ իր հոգին վերցի և ինքը կարողանա օր առաջ միանալ իր սիրասուն զավակներին: Իր խնդրանքը ընդունվեց և նա հոգին խաղաղությամբ ավանդեց:
Վարդավառի երրորդ երեքշաբթի օրն ենք կատարում նրանց հիշատակը:
«Համաքրիստոնեական Սուրբեր» Շնորհք արքեպս. Գալուստյան, «ԳԱՆՁԱՍԱՐ» մատենաշար, Երևան1997
Արևելահայերենի փոխադրեց՝ Վաչագան սրկ. Դոխոլյանը