Արգելված պտուղը

Մեծ Պահքի երկրորդ կիրակին կոչվում է Արտաքսման կիրակի: Ամենակարող Աստված դրախտից արտաքսեց առաջին մարդկանց, որովհետև նրանք խախտեցին աստվածային կամքը և կերան արգելված ծառի պտղից (Ծննդ. 3.17, 24): Այստեղ կարևոր չէ, թե ինչ տեսակի ծառ էր այդ ծառը և ինչ պտուղ էր, որ կերան, այլ էականն այն է, որ առաջին մարդիկ աստվածային կամքին դեմ գնացին: Աստվածաշնչյան այս թեման չարաշահվել է միջին դարերում Եկեղեցի մուտք գործած եսամոլ մարդկանց պատճառով: Առաջին եվրոպական համալսարաններն առաջ եկան դասական միջնադարի շրջանում: Այդ ժամանակ համալսարանների ամբիոններն ու ֆակուլտետները գլխավորում էին ֆրանցիսկյան և դոմինիկյան վանականները: Եվ նրանց ղեկավարությամբ համալսարաններում ուսանողներն աշխատություններ էին գրում հետևյալ վերնագրերով` «Ինչո՞ւ Ադամը խնձոր կերավ և ոչ թե տանձ» կամ «Քանի՞ հրեշտակ կարող է տեղավորվել մի ասեղի ծայրին»: Սակայն, ինչպես նշեցինք, կարևոր չէ, թե ինչ տեսակի ծառ կամ պտուղ էր Աստծո արգելածը, այլ հիմնական խնդիրն այն է, որ մարդիկ աստվածային կամքին դեմ գնացին: Դրա համար էլ Աստվածաշնչում հիշատակություն չկա ծառի կամ պտղի տեսակի մասին:

Սուրբ Եկեղեցու հռչակավոր Հայրերից Սուրբ Գրիգոր Նյուսացին բացատրում է, որ դրախտում ուտելը պետք է հասկանալ խորհրդանշական իմաստով: Օրինակ` դրախտի մեջտեղի Կենաց ծառը (Ծննդ. 2.9) Խաչն է, որի պտուղը Հիսուս Քրիստոսն է: Իսկ արգելված ծառը կոչվեց չարի և բարու գիտության ծառ, որովհետև Աստված այս ծառից ուտելն արգելել էր` փորձելու համար Ադամի հավատարմությունը:

Տեր Ադամ քհն․ Մակարյան

«Քրիստոնեության իսկությունը» գրքից