25 Նոյեմբեր, Բշ
- Հա՛յր, աբբա Իսահակը գրում է․ «Խոնարհը, երբ կանգնում է Աստծու առջև, չի համարձակվում ցանկանալ աղոթել»։ Հապա ի՞նչ է անում։
- Իրեն անարժան է զգում աղոթելու, Աստծու հետ խոսելու համար։
- Եվ ի՞նչ է անում, հա՛յր։
- Նրա համար բավարար է, որ կանգնած է Աստծու առջև։
- Հա՛յր, Դուք ինչպե՞ս էիք աղոթքի մեջ վարժվում այն վայրերում, որտեղ ճգնում էիք։
- Սուզվում էի աղոթքի մեջ։ Գիտե՞ս, թե ինչ է նշանակում «սուզվում էի»։ Խորասուզվում էի․․․ Քաղցր խորասուզում․․․
- Ուզում եք ասել, որ կորցնո՞ւմ էիք վայրի ու ժամանակի զգացողությունը։
- Այո, գլխովին թաղվում էի․․․ Անգամ որևէ բանի մասին մտածելու համար հարկավոր էր լինում դադարեցնել աղոթքը։ Գիտե՞ս՝ ինչ է նշանակում խորասուզվել, խորասուզվել․․․ Հետո ոչինչ չես ուզում, ոչինչ հարկավոր չի լինում։
- Հետո միայն «Տե՛ր Հիսուս Քրիստոս, ողորմի՜ր ինձ» ես ասո՞ւմ։
- Ոչինչ չես ասում։ Զգում ես աստվածային ջերմությունը, քաղցրությունը։ Այդժամ աղոթքն էլ է դադարում, որովհետև միտքը միավորվում է Աստծուն և ոչ մի պարագայում չի ցանկանում բաժանվել Նրանից, իրեն այնքան լավ է զգում։
Երբ մարդ գտնվում է նման վիճակում, աղոթքն ինքն իրեն կտրվում է։ Այդժամ միտքն էլ է կանգ առնում Աստծու ներկայությունից, ուղեղը դադարում է աշխատելուց, և հոգին միայն զգում է աստվածային սիրո, աստվածային ջերմության ու հոգատարության քաղցրությունը, ինչպես մի մանկիկ, որը ոչ մի բանի մասին չի մտածում, այլ միայն ուրախանում է մոր գրկում։ Երբ մանուկը ձայնը կտրում, հանգստանում է մոր գրկում, մի՞թե ինչ-որ բան է ասում։ Նրանք միասին են, դա էլ հենց հաղորդակցությունն է։
Լավ բան է լռությամբ աղոթքը, սակայն ավելի լավ է լռությամբ լռությունը՝ միտքը Քրիստոսի հետ է լռության մեջ։
Պաիսիոս Աթոսացի
Ռուսերենից թարգմանեց Էմիլիա Ապիցարյանը