25 Նոյեմբեր, Բշ
- Հա՛յր, ժամերգության ժամանակ ես ինձ համար եմ ավելի շատ աղոթում: Նույնիսկ երբ ննջեցյալների համար կարդացվում է 118-րդ սաղմոսը («Երանի նրանց, ովքեր անբիծ ուղի են բռնել…»), ես հաճախ շարունակում եմ ինձ համար աղոթել:
- Ինչ է, ամեն ինչ միայն քեզ համա՞ր ես ուզում: Ննջեցյալներին հարկավոր է մեր աղոթքը, որովհետև իրենք իրենց համար ոչինչ անել չեն կարող, իսկ մենք կարող ենք:
Աթոսում մի քեռի Յանիս էր ապրում: Ուր գնում էր, ասում էր. «Ի՞նչ աշխատանք կա: Ինչ պետք է, կանեմ»: Նա այնքան բարի էր, որ հայրերը նրան հորդորում էին, որպեսզի վանական դառնա: Իսկ նա պատասխանում էր. «Ո՛չ, ո՛չ, միայն աղոթեք ինձ համար, քանի որ չեք պատկերացնի, թե ես ինչպիսի մարդ էի և ինչեր էի անում պատերազմի ժամանակ»: Մի անգամ, երբ նա ինձ օգնում էր գրակալ պատրաստել, ասաց. «Աղոթի՛ր ինձ համար, որովհետև ես մեծ մեղավոր եմ»: Հետո նա կորավ տեսադաշտիցս: Բավականին ժամանակ անց հայրերից մեկը եկավ ինձ մոտ ու ասաց. «Քեռի Յանիսը ննջեց: Նա երկու անգամ երևաց ինձ և ուղարկեց քեզ մոտ՝ ասելու, որպեսզի աղոթես նրա հոգու հանգստյան համար»: Իսկ ահա, թե ինչ էր պատահել: Քեռի Յանիսը գնացել էր մի վանք՝ վանականներին օգնելու: Երբ նրա մահանալու ժամը հասել էր, գերեզմանատանը ծառայություն կատարող աբեղային ասել էր. «Եղբա՛յր, ես մեծ մեղավոր եմ: Խնդրում եմ ամեն օր գերեզմանիս կարճ հոգեհանգիստ կատարես»: Եվ նա, իսկապես, ամեն օր երեկոյան հոգեհանգստյան կարճ կարգ էր կատարում նրա գերեզմանին: Սակայն որոշ ժամանակ անց նրան հանձնարարեցին ծառայության անցնել մենաստանի հյուրատանը: Աբեղան այլևս միշտ չէ, որ կատարում էր հոգեհանգստյան կարգը: Եվ մի գիշեր նրա երազում հայտնվում է քեռի Յանիսն ու ասում. «Խնդրում եմ, ինձ մի՛ մոռացիր: Եթե ինքդ չես կարող ինձ համար կարգը կատարել, ապա հայր Պաիսիոսի մոտ գնա և ասա, որ ես մահացել եմ, որովհետև նա ամեն օր ինձ հիշատակում է, բայց հիշատակում է իմ առողջության համար և աղոթում, որպեսզի ապաշխարեմ: Իսկ այժմ ես չեմ կարող ապաշխարել»:
Ննջեցյալներին աղոթքն ավելի շատ է անհրաժեշտ, քան ողջերին, որովհետև ողջերի համար դեռ ապաշխարելու հույս կա: Եվ Աստված կամենում է, որպեսզի լինեն մարդիկ, որ Իրեն կխնդրեն ննջեցյալների համար, որովհետև վերջնական Դատաստանը դեռևս չի եղել:
Պատերազմի ժամանակ մի ծանր վիրավոր զինվոր հոգևորականից ջուր է խնդրում, սակայն վերջինս չի տալիս: Անտարբերության է մատնում, չնայած որ տափաշշում դեռ մի քիչ ջուր ուներ: Շուտով վիրավորը մահանում է, և հոգևորականը, գիտակցելով իր սխալը, հուսահատության մեջ է ընկնում: Անընդհատ հիշատակում է այն մարդուն: Նա իմ խուցն եկավ ու պատմեց իր դժբախտության մասին: Իրականում նա գթասիրտ մարդ էր, և ինքն էլ չէր հասկացել, թե ինչպես էր այդ ամենը պատահել: Աստված թույլ էր տվել, որպեսզի դա տեղի ունենա. կարճ ժամանակով ետ էր վերցրել Իր շնորհը, որովհետև վիրավորին աղոթք էր խիստ անհրաժեշտ: Եթե այդ քահանան նրան ջուր տար, ապա շուտով կմոռանար վիրավորի մասին, իսկ այժմ խիղճը նրան տանջում էր, և նա մշտապես աղոթում էր նրա համար:
Պաիսիոս Աթոսացի
Ռուսերենից թարգմանեց Էմիլիա Ապիցարյանը