Սաղմոս ՃԻԷ

Աստիճանների օրհներգություններ

Այս սաղմոսում ցույց է տալիս, թե որքան բարի է հույսի հետ միասին նաև Աստծուց երկյուղելը, ինչպես որ ասում է.

1. Երանի՛ ամենեցուն, ոյք երկնչին ի Տեառնէ, և գնան ի ճանապարհս նորա:

Երանի՜ բոլոր նրանց, ովքեր վախենում են Տիրոջից և ընթանում նրա ճանապարհներով:

Երանի չի տալիս Աբրահամի զավակներին և ոչ էլ Իսրայելի սերմին, այլ, ինչպես Պետրոսն է ասում՝ «Ճշմարտությամբ վերահասու եմ եղել» (Գործք 10:34), քանզի ամեն ազգ, որ վախենա նրանից և պահի նրա պատվիրանները, ընդունելի կլինի նրա կողմից և կգնա նրա ճանապարհով, որովհետև միայն վախենալը բավարար չէ երանության համար, քանի որ. «Ոչ ամեն մարդ, որ ինձ «Տե՛ր, Տե՛ր» է ասում, երկնքի արքայությունը կմտնի, այլ նա, ով կատարում է կամքը իմ Հոր, որ երկնքում է» (Մատթ. 7:21):

2. Զվաստակս ձեռաց քոց կերիցես. երանի՛ է քեզ, և բարի եղիցի:

Դու քո ձեռքի վաստակը պիտի ուտես, երանի՜ քեզ, դա լավ պիտի լինի քեզ համար:

Սիմաքոսն ասում է՝ «Քո ձեռքի աշխատությունը պիտի ուտես», քո սերմանած բարիքների պուղը պիտի քաղես, այլ ոչ թե օտարների զրկանքների ու հափշտակության, նույնպես եթե սակավ սերմանես, քանի որ ով առատորեն է սերմանում, առատությամբ էլ հնձելու է: Նաև ասում է, որ ոչ թե շնորհով ես երանելի դառնում, այլ՝ վաստակով, և լավ պիտի լինի քեզ համար, այսինքն՝ մարմնավորը հոգևոր պիտի լինի: Նաև ուսման մեջ վաստակը, որ մտքի կերակուրն է, կարող է ավելի երանելի դարձնել քան մարգարեներին, որ շնորհով ստացան: Նաև բարի թող լինի ուսումնասեր հոգու համար, որ բարի շնորհով գրքերից բարի պտուղներ է գանձում և առաքինի հոգի՝ սուրբ խրատողներից և Աստծու երկյուղածներից:

3. Կին քո որպէս այգի վայելուչ յանկիւնս տան քո, որդիք քո որպէս նորատունկ ձիթենւոյ՝ շուրջ զսեղանով քո:

Կինդ պիտի լինի վայելուչ որթատունկի պես քո տան անկյունում, որդիներդ՝ նորատունկ ձիթենու պես քո սեղանի շուրջ:

Թերևս ասում է բարի կլինի նրանց համար, ովքեր մարմնավոր բարինքեր սիրող էին, որով էլ մարգարեներին կաշառում է: Կինդ պիտի լինի որթատունկի պես, և եթե ամեն մարդ այսպես օրհնվի, ապա դու կտեսնես Երուսաղեմի բարությունը, կտեսնես քո որդիների որդիներին, այս բոլոր բարիքները քեզ հետ կկատարվեն, եթե Երուսաղեմ վերադառնաս և արդար լինես, որովհետև կա նաև այսպիսի բարի և կա, որ Տիրոջից է հաջողություն գալիս, սակայն շատ արդարներ անորդի են մահանում, որոնք էլ այլ մեծագույն հատուցմանն են արժանանալու: Քո կինը՝ սրանով վկայում է նաև կանանց բարեպաշտության մասին, և որ որդիներն էլ ողջախոհ ու աստվածասեր կլինեն՝ ձիթենու պես պտղաբեր քո սեղանի շուրջը, որը նաև հիսուներորդ սաղմոսում է ասում. «Պտղաբեր ձիթենու նման» (Սղմ. 51:10), ինչը հաճելի է ծնողներին: Դարձյալ՝ կինը եկեղեցին է, որովհետև չասաց, թե քո կինը այգի է, այլ՝ այգու պես, այսինքն՝ Քրիստոսի նման, որ ասաց. «Ես եմ որթատունկը» (Հովհ. 15:5), այսինքն՝ ճշմարիտ որթատունկը, ինչպես Պողոսն էր ասում. «Նմանվեցե՛ք ինձ, ինչպես ես՝ Քրիստոսին» (Ա Կորնթ. 11:1), և պետք է հարսը իր գեղեցկությամբ նմանվի փեսային՝ Հիսուսին: Որդիներդ, որ մկրտությամբ ծնվեցին, լուսո որդիներ են, քո սեղանի շուրջը, քո հրապարակները կլցնեն մանուկներով և աղջիկներով, և սաղմոսարանը նրանց ձեռքում կլինի: Նաև սեղանները երկուսն են՝ ուսման, որտեղ աշխարհականները հավաքվում են եկեղեցականների հետ և ուր Տերն է պատարագվում, և սպասավորում են քահանաներն ու սարկավագները:

4. Այսպէս օրհնեսցի ամենայն մարդ, որ երկնչի ի Տեառնէ,

5. Օրհնեսցէ զքեզ Տէր ի Սիովնէ: Եւ տեսցես դու զբարութիւն յԵրուսաղէմ զամենայն աւուրս կենաց քոց:

Ահա այսպես պիտի օրհնվի ամեն մարդ, որ վախենում է Տիրոջից, քեզ պիտի օրհնի Տերը Սիոնից: Եվ կյանքիդ բոլոր օրերին դու պիտի տեսնես բարությունը Երուսաղեմի:

Քանի որ Աստված վարքի և բարքի դատավոր է ու պարգևատու, այլ ոչ թե հանուն այս կամ այն ազգի: Քեզ պիտի օրհնի Տերը, Սիոնից տեսնելով հրեաներին, իսկ մեզ՝ եկեղեցում, «Ի Քրիստոս ամենայն հոգևոր օրհնությամբ, երկնային աշխարհում» (Եփես. 1:3): Եվ պիտի տեսնես բարությունը՝ նրանք մարմնավոր, ներքին Երուսաղեմի շինությունն ու լիությունը, իսկ մենք՝ վերինը, որն այստեղի [գործերով] ենք գանձում՝ առաքինությունների հատուցումը. «ինչ որ աչքը չտեսավ» (Ա Կորնթ. 2:9):

6. Տեսցես դու զորդիս որդւոց քոց, խաղաղութիւն ի վերայ Իսրայէլի:

Դու պիտի տեսնես քո որդիների որդիներին: Խաղաղությո՜ւն Իսրայելին:

Մարմնասեր հրեաները [աշխարհային որդիներին], իսկ մենք՝ հոգևոր, ինչպես առաքյալները տեսան իրենց աշակերտների որդիներին: Խաղաղությո՜ւն Իսրայելին, որը Պողոսը «Աստծու Իսրայել» (Գաղատ. 6:16) է ասում, որոնք [Աստծու] սեփական [ժողովուրդն] են՝ մշտապես Աստծու կողմն ուղղված:

 

 

Վարդան Արևելցի, Մեկնութիւն Սաղմոսացն Դաւթի, Էջմիածին, 1797 թ.

Գրաբարից թարգմանեց Գայանե Թերզյանը