Սաղմոս ՁԶ

Կորխի որդիների օրհնության սաղմոս:

Սաղմոսը հեթանոսների կոչման, եկեղեցու անդրանկության և հավատացյալների առաքինության խորհուրդն ունի:

1. Հիմունք նորա ի լեառն սուրբ նորա. սիրէ Տէր զդրունս Սիովնի առաւել քան զամենայն յարկսն Յակովբայ:

Նրա հիմքերն իր սուրբ լեռան վրա են. Տերը սիրում է Սիոնի դարպասներն ավելի, քան Հակոբի բոլոր վրանները:

Հիմքերը Քրիստոսն է, որ գլուխն է եկեղեցու: Սուրբ լեռան՝ Աբրահամի և Իսահակի վրա, որոնք մոտեցան այնտեղ, ուր կախված էր խոյը: Դարձյալ՝ հիմքերը առաքյալներն են, լեռը՝ աստվածպաշտության հավատը: Նաև՝ եկեղեցին գծագրվեց դրախտում, տապանում և Սինայում և կառուցվեց առաքյալների և մարգարեների հիմքերի վրա, որոնց դրեց Աստված եկեղեցում. նախ՝ առաքյալներին, ապա՝ մարգարեներին: Սիրում է Տերը վերին Սիոնի դարպասները, ինչպես Պողոսն է ասում. «Բայց դուք մոտեցել եք Սիոն լեռանը և կենդանի Աստծու քաղաքին՝ երկնային Երուսաղեմին» (Եբր. 12:21), և նրա դարպասները՝ ամբողջ աշխարհի եկեղեցիներն են, որ սիրում է Աստված: Նաև հիմքեր և դարպասներ են նրանք, որոնց ասաց. «ձեզ ծառաներ չեմ կոչում, այլ՝ բարեկամներ» (Հովհ. 15:15), նաև՝ «Սիրեց յուրայիններին… և իսպառ սիրեց նրանց» (Հովհ. 13:1), նաև՝ «եթե իմ մեջ մնաք, և ես էլ՝ ձեր» (Հովհ. 15:7), սրանք միավորվեցին Աստծու լեռան հետ՝ նույն իր՝ Տիրոջ հետ: Տերը սիրում է Սիոնի դարպասները առավել, քան խորանը, տաճարը, ժողովարանը, սրանք են տասներկու դռները՝ ամբողջովին մարգարիտներից, որ տեսավ Հովհաննեսը (տե՛ս Հայտ. Հովհ. 21:21):

2. Փառաւորեալն խօսեցաւ վասն քո, ահաւադիկ քաղաքդ Աստուծոյ:

Ահավասիկ փառավորյալը խոսեց քո մասին, քաղա՛քդ Աստծու:

Փառավորյալ Աստված խոսեց քո մասին մարգարեների մեջ և Պետրոսին ասաց. «Դու վեմ ես, և այդ վեմի վրա պիտի շինեմ իմ եկեղեցին» (Մատթ. 16:18): Կամ փառավորյալ խոսքեր ասվեցին մարգարեների, առաքյալների, Գաբրիելի, ավետարանիչների՝ Մատթեոսի, Մարկոսի, Ղուկասի, Հովհաննեսի կողմից: Ասորերենում չի ասվում. ահավասիկ քաղաքդ Աստծու, այլ՝ գյուղ Աստծու, որը գեղեցկություն է և փառքը Աստծու, այսինքն՝ եկեղեցին, իսկ քաղաքը, որ չի կարող թաքնվել, ամենակարող է, և լի ամեն տեսակ արհեստներով և գեղեցկությամբ: Ահավասիկ է ասում կարծես հստակ երևում է աչքերի առջև: Քաղաքդ Աստծու, որի վրա իր անունն է, և պատշաճ է նրա մեծությանը:

3. Յիշեցի զՌահաբ և զԲաբելովն, ոյք ճանաչեն զիս. ահա այլազգիք և Ծուր և ժողովուրդք հնդկաց՝ սոքա եղեն անդ:

Հիշեցի Ռահաբն ու Բաբելոնը, որոնք ճանաչում են ինձ. ահա և այլազգիներն ու Տյուրոսը, և Հնդկաստանի ժողովուրդները, որոնք գոյացան այնտեղ:

Ռահաբը, որի շնորհիվ հիշվում են քանանացիները, Բաբելոնով՝ բոլոր քաղդեացիները և պարսիկները, որոնք ճանաչում են ինձ. չափազանց չար են, որոնց չի մերժում: Ահա և այլազգիները՝ փղշտացիները, Տյուրոսը, փյունիկացիները, ասորիները և հայերը, հնդիկ ժողովուրդը, որ ամբողջ Լիբիան է, սրանք և բոլոր ազգերն ու լեզուները, որոնք հավատքի եկան և դեռևս գալու են, որ մարգարեական աչքով տեսնում է վերին Սիոնում գեղեցկացած, և մի կողմ թողած ամեն տեսակ հնություն, սևություն և աղտեղություն, հայտնի եղան այնտեղ, ասում է, այսինքն՝ վեր ելան:

4. Սիովնի ասի մայր, և մարդ ծնաւ ի նմա. և ինքն հիմունս արկ ի նմա Բարձրեալն:

Սիոնը պիտի մայր կոչվի, որտեղ մարդը ծնվեց, և նրա հիմքերը Բարձրյալն անձամբ գցեց:

Յուրաքանչյուր հավատացյալ մարդու համար Սիոնը մայր է կոչվում, որը մեր բնությունն է, ինչպես նաև այն ազգերի, որ թվարկեց: Բայց երկյուղում է Դավիթը Ռահաբին ու Բաբելոնին Աստծու մայր կոչել և Աստվածածին, քանզի նախ Տերը ծնվեց, և չհամարձակվեց ասել Աստված ծնվեց, այլ՝ մարդ, որ երկու ծնունդ ունի, քանզի հորից չի ասում, այլ՝ կույսից, որը մեր բնությունից էր: Եվ ինքն իսկ հիմքերը գցեց, ում յոթանասուն թարգմանիչները Բարձրյալ են ասում, իսկ Եսային. «Աստված, հզոր, իշխան, Հայր հանդերձյալ աշխարհի» (Ես. 9:6): Բարձրյալը նույնն է, ով խոնարհաբար ծնվեց, հիմքը դրեց անախտ ծննդյան, որի եղբայրները ծնվեցին կույս ավազանից, քանզի վերին Սիոնը մեր բնությունից [քրիստոնյաներից] է հիմնվում:

5. Տէր պատմեսցէ գրովք ժողովրդեան, իշխանացս այսոցիկ, որ եղէն անդ:

Տերը գրքում պիտի պատմի այն ժողովուրդների և իշխանների մասին, որոնք գոյացան այնտեղ:

Սիմաքոսը [այսպես է թարգմանում]՝ Տերը գրքում պիտի թվարկի իր ժողովրդի իշխաններին, քանզի թագավոր և դատավոր է, իրենիներին պիտի թվարկի և անվանաբար կանչի, և իշխաններին՝ առաքյալներին պիտի գրի կյանքի գրքում, ըստ այնմ, թե. «Մի՛ ուրախացեք այն բանի համար, որ դևերը ձեզ հնազանդվում են, այլ ուրախացե՛ք, որ ձեր անունները գրված են երկնքում» (Ղուկ. 10:20): Նաև գիրն ու Տերը Սուրբ Հոգին է, որ հավատացյալների սրտերում գրվեց: Գրքում պիտի պատմի այն ժողովուրդների մասին. առաքյալները գրքերում Հոգու իշխաններն են, ինչպես որ հաստատեց ամբողջ աշխարհում:

6. Որպես զի ուրախ լիցին ի քեզ ամենեքեան, որոց բնակութիւն իւրեանց ի քէն է:

Որքա՜ն պիտի ուրախանան քեզնով բոլոր նրանք, որոնց բնակությունը քեզնից է:

Որոնց բնակությունը քեզնից տրվեց այստեղ և այնտեղ, որոնց ասացիր, թե ուրախ եղեք (Ղուկ. 10:20), և թե՝ իմ հետ կլինեք (Հովհ. 14:3): Նաև ութսունվեց թիվը խորհրդավոր է. ութ տասնյակը եկեղեցու կատարումն է, որն ութերորդ դարն է նշանակում, իսկ վեցը այն դարը, որի ժամանակ եկավ Տերը և հիմքը գցեց եկեղեցու, իսկ դռները զգայարաններն են և հոգու մասերը, որ սիրեց և վերցրեց:

 

 

Վարդան Արևելցի, Մեկնութիւն Սաղմոսացն Դաւթի, Էջմիածին, 1797 թ.

Գրաբարից թարգմանեց Գայանե Թերզյանը