Գրքեր

Շքեղությունը սպանում է վանականներին

- Հա՛յր, իսկ վանքն ի՞նչ աստիճանի կարելի է զարդարել:

- Մեր օրերում որքան ամեն ինչ պարզ լինի, այնքան ավելի լավ, որովհետև այժմ Բյուզանդիայում չենք ապրում:

- Օրինակ՝ պատկերակալը, ի՞նչ զարդանկար պետք է ընտրել դրա համար:

- Իհա՛րկե վանական: Ուրիշ էլ ի՞նչ: Թող ամեն ինչ հնարավորինս պարզ ու համեստ լինի: Երանելի Պախոմիոսը (1) թեքեց վանքի սյունը, որպեսզի մարդիկ իր ձեռքի գործով չհիանան: Հիշո՞ւմ եք այդ դեպքը: Իր մենաստանում Երանելին մեծ ջանքերի շնորհիվ աղյուսե սյուներով մի վանք կառուցեց: Ուրախացավ՝ տեսնելով, թե ինչ գեղեցիկ է վանքը, բայց հետո մտածեց, որ սեփական ձեռքերի գեղեցիկ ստեղծագործությամբ հիանալն Աստծուց չէ: Այդժամ նա սյուները պարաններով կապեց ու աղոթելով, եղբայրներին կարգադրեց ձգելով քաշել դրանք, որպեսզի սյուները թեքվեն:

Ես Աթոսի իմ խցում ամեն տարի թիթեղով կարկատում եմ տանիքն ու պատուհանները: Թե՛ մեկը, թե՛ մյուսը մաշվել են, ու ճեղքերից քամի է փչում: Ես էլ նորանոր կարկատաններ եմ դնում պողպատից, տախտակներից ու պոլիէթիլենից: Կհարցնես. «Ինչո՞ւ կրկնակի փեղկերով լուսամուտ չես դնում»: Կարծում ես, ինքս չե՞մ կռահում, որ կարելի է այդպես անել: Ախր ես ատաղձագործ եմ ու եթե կամենայի, կկարողանայի նույնիսկ եռափեղկ պատուհաններ պատրաստել: Բայց դրանից հետո վանական ոգին հեռանում է: Խցիս պատերը վթարային վիճակում են: Կարող էի խնդրել, որ ինչ-որ մեկն օգներ վերանորոգել, բայց ես բավարարվում եմ նրանով, ինչ կա: Ախր ինչպե՞ս կարող եմ պատերի վերանորոգման համար այդքան գումար ծախսել, երբ այնքան կարիքավոր մարդիկ կան: Դա ինձ օգուտ չի բերի: Եթե ես ավելորդ հինգ հարյուր դրահմ ունենամ, ապա ավելի լավ է խաչեր ու սրբապատկերներ գնեմ ու տամ որևէ տառապյալի, որպեսզի օգնություն ստանա դրանցից: Ես ուրախանում եմ, երբ տալիս եմ: Եվ եթե նույնիսկ այդ գումարն ինձ անհրաժեշտ լինի, ինձ վրա չեմ ծախսի:

Մարդը երբեք չի հագենում, երբ սկսում է հոգևոր կյանքով ապրել: Երբեք չի հագենում նաև, եթե սկսում է գեղեցկության ետևից վազել: Գիտե՞ս հիմա ինչպես պետք է ապրենք: Պետք է մի կողմ դնենք գեղեցիկ շինությունների մասին հոգսերը, բավարարվենք անհրաժեշտով ու մարդկանց ցավերին տրվենք՝ աղոթքով օգնելով, եթե տալու ոչինչ չկա, և ողորմությամբ, եթե նյութապես օգնելու հնարավորություն կա: Արդ, աղոթքով զբաղվեք և ամենաանհրաժեշտ աշխատանքով: Այն ամենն, ինչ անում ենք երկար կյանք չունի: Եվ կարիք կա արդյո՞ք ողջ կյանքդ դրան նվիրել՝ իմանալով, որ ուրիշները հազիվ են ծայրը ծայրին հասցնում ու մեռնում են սովից: Հասարակ շինություններն ու համեստ իրերը վանականներին մտովի տեղափոխում են սուրբ հայրերի քարանձավներն ու անպաճույճ ճգնարանները, վանականները դրանից հոգևոր շահ են ստանում: Իսկ աշխարհիկ ամեն բան վանականներին աշխարհի մասին է հիշեցնում և նրանց աշխարհիկ դարձնում հոգում: Վերջերս (2) Նիտրիայում (3) պեղումների ժամանակ առաջին վանական, իսկապես ճգնավորական խցերն են գտնվել: Հետո ավելի նոր դարաշրջանի խցեր են գտել և դրանք արդեն մի քիչ ավելի աշխարհիկ տեսք ունեին: Վերջապես գտան ամենանոր կացարանները, որ նման էին այն ժամանակների հարուստների սրահներին՝ պատերին նկարներ էին շրջանակներով, զարդանախշեր և այլն: Այդ ամենը Տիրոջ զայրույթն էր բերել նրանց վրա և նրանց կացարանները կողոպտվել ու ավիրվել էին չարագործների կողմից:

Քրիստոս մսուրում ծնվեց: Եթե մենք աշխարհիկով ենք մխիթարվում, ապա ոչ ոքի չմերժող Քրիստոս հեշտությամբ կմերժի մեզ՝ ասելով. «Ես ոչինչ չունեի: Մի՞թե Ավետարանում խոսվում է այդ բոլորի մասին (աշխարհիկ իրերի): Մի՞թե նման բան եք Ինձ մոտ տեսել: Դուք ո՛չ աշխարհիկ եք, ո՛չ վանական: Ինչպե՞ս վարվեմ ձեզ հետ, որտե՞ղ տեղավորեմ»:

Գեղեցիկ ու կատարյալ իրերն աշխարհիկ են: Դրանք հոգևոր մարդկանց չեն մխիթարում, քանի որ բոլոր պատերը փոշու են վերածվելու: Բայց հոգին… Մի հոգին ողջ աշխարհից թանկ է: Իսկ մենք ի՞նչ ենք անում հոգու համար: Արդ եկեք հոգևոր աշխատանք սկսենք, լավ առումով անհանգստանանք: Քրիստոս մեզանից պատասխան է պահանջելու, թե ինչ հոգևոր օգնություն ենք ցուցաբերել մարդկանց և ինչ հոգևոր աշխատանք ենք կատարել: Պատերի մասին Նա նույնիսկ չի էլ հարցնի: Մեր հոգևոր առաջադիմության մասին է մեզանից հաշվետվություն պահանջելու:

Կամենում եմ, որ իմ ոգին հասկանաք. չեմ ասում, թե պետք չէ շինարարությամբ ու նման բաներով զբաղվել կամ, թե շինությունների կառուցմանը լրջորեն չվերաբերվել: Բայց նախ պետք է հոգևորը լինի, իսկ դրանից հետո հոգևորի վրա հիմնված մնացած ամեն ինչ:

 

1) Երանելի Պախոմիոս Մեծը ծնվել է 280-ական թվականներին Թեբայիդայում (Վերին Եգիպտոս): Զինվորական ծառայությունն ավարտելուց հետո բնակություն է հաստատում մի լքված հեթանոսական տաճարում ու ճգնավորական կյանքով ապրում: Հոգևոր առաջնորդի կարիք զգալով՝ դիմում է Թեբայիդի անապատական Երանելի Պալոմոն Եգիպտացուն ու դառնում նրա աշակերտը: 320-ական թվականներին, աստվածային տեսիլքից հետո, Երանելի Պախոմիոսը թավենիսիոտների առաջին մենաստանն է հիմնում Վերին Թեբայիդայում: Իսկ ընդհանուր առմամբ նա հիմնել է տղամարդկանց համար ինը և կանանց համար երկու համակեցական մենաստան՝ ընդհանուր 7000 վանականով: Երանելին արժանացավ աստվածային բարեշնորհությունների և ի Տեր ննջեց 346թ.-ին:

2) Արտասանվել է 1986թ.-ին:

3) Նիտրիա՝ Եգիպտոսի հյուս-արևմտյան մասում գտնվող լեռ ու դրան հարող անապատ: Սուրբ Մակար Մեծից (IV դար) սկսած, սիրելի վայր է հանդիսանում վանական սխրանքների համար:

 

 

Հայր Պաիսիոս Աթոսացու «Ցավով և սիրով՝ ժամանակակից մարդու մասին» գրքից

Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի

 

27.12.16
ԲաԺանորդագրվել
Ընթերցել նաև
Օրհնությամբ ՝ ԱՀԹ Առաջնորդական Փոխանորդ Տ․ Նավասարդ Արքեպիսկոպոս Կճոյանի
Կայքի պատասխանատու՝ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյան
Կայքի հովանավոր՝ Անդրանիկ Բաբոյան
Web page developer A. Grigoryan
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի 2014թ․