23 Դեկտեմբեր, Բշ
Հայ Առաքելական Սուրբ եկեղեցում փետրվարի 7-ից սկսվեց Մեծ պահքի կիրակիների ոսկե շղթան: Առաջին կիրակի օրը՝ Բուն բարեկենդանին, Հայաստանի ազգային պատկերասրահի «Հակոբ Կոջոյանի և Արա Սարգսյանի տուն-թանգարան»-ի մասնաճյուղում Զորավոր Սբ. Աստվածածին եկեղեցու «Զորավոր մանկունք» երգչախումբը հանդես եկավ գրական-երաժշտական կոմպոզիցիայով:
«Զորավոր մանկունք»-ը գեղարվեստական ղեկավար Գոհար Հարությունյանի գլխավորությամբ իր յուրահատուկ մեկնաբանությունն էր տվել օրվա խորհրդին:
Բուն բարեկենդանը յուրաքանչյուրիս հիշեցնում է մեր նախածնողների՝ Ադամի և Եվայի դրախտային փափուկ և երանական կյանքը: Չկար ոչինչ, որ տրտմեցներ նրանց, ընդհակառակը, Ադամն ու Եվան ապրում էին անսպառ երկնային հավիտենական ուրախության մեջ, քանի որ վայելում էին Աստծո անմիջական ներկայությունը: Սակայն երանելի օրերը կարճ տևեցին նրանց համար՝ Աստծո հանդեպ անհնազանդության պատճառով:
Եվ «Զորավոր մանկունք»-ն ի ուրախություն հանդիսատեսի հիշեցրեց, որ կորուսյալ դրախտի դուռը մեր առջև փակ չմնաց, այլ երկրորդ Ադամի՝ Հիսուս Քրիստոսի մարդեղությամբ մեր առջև վերստին բացվեց դրախտի ճանապարհը՝ զղջումով, ապաշխարությամբ և առաքինի վարքով մեղքերից մաքրվելով, վերստին արժանի դառնալու դրախտի փափկությանը:
Օրվա ուրախությունը «Զորավոր մանկունք»-ն ազդարարեց «Այսօր տօն է Սբ. Ծննդյան» շարականով: Երեխաներն երգելուն զուգահեռ նաև նվագում էին հարվածային գործիքներով՝ զանգակներով, զանգուլակներով, տամբուրիով, խողովակավոր զանգակներով:
«Սկզբում էր Բանը, և Բանն Աստծո մոտ էր, և Բանն Աստված էր: Ամեն ինչ Նրանով եղավ, ինչ որ եղավ: Եվ առանց Նրա ոչինչ չեղավ, ինչ որ եղավ: Նրանով էր կյանքը, և կյանքը լույսն էր մարդկանց: Եվ լույսը խավարում լույս է տալիս, և խավարը չճանաչեց Նրան: Եվ Բանը մարմին եղավ և բնակվեց մեր մեջ. և Նրա փառքը տեսանք՝ ինչպես Հորից ծնված Միածնի փառք՝ շնորհներով և ճշմարտությամբ լի» (Հովհաննես 1:1-5,14-15): Փրկչի Ծննդյանը վերաբերող Հովհաննես ավետարանչի այս մեջբերումից բացի երեխաներն անդրադարձան Եսայի մարգարեի կանխասացությանը, Աստվածամոր ծննդյանը՝ եզրափակելով այն տոնի բուն պատմությամբ: Գրական-երաժշտական կոմպոզիցիայի ընթացքում «Զորավոր մանկունք»-ը կատարեց Սբ. Պատարագից հատվածներ, շարականներ ու ժողովրդական երգեր՝ «Քրիստոս ծնաւ և յայտնեցաւ», «Սուրբ-սուրբ», «Մեծացուսցէ զանձն իմ զՏէր», «Խնկի ծառի նման ես», «Ջան գառնուկ», «Սարի լանջին մահճակալ», «Լորիկ»:
«Զորավոր մանկունք»-ն իր երգերով, պարերով, ասմունքով և բեմադրությամբ, տոնի հոգեպարար ուրախությունն ապրելով, ապրումակից դարձրեց նաև ներկաներին:
Երգչախմբի գրական-երաժշտական երեկոն առանձնահատուկ կերպով գեղեցկացրել էր Հայաստանի ժողովրդական վարպետ, միջազգային փառատոնների դափնեկիր, հոգևոր առաջնորդության և Աշոտ Երկաթ դրոշների հեղինակ Անահիտ Կարապետյանն իր ձեռքի աշխատանքներով: Փոքրիկ ցուցահանդեսին ներկայացված էր անցյալ տարի մյուռոնօրհնեքին գործածված մյուռոնի կաթսայի ծածկոցը, սկիհի ծածկոցներ և մարմնակալ (գորփուրա), որ Սուրբ Պատարագի ժամանակ փռում են սկիհի տակ՝ որպես պատիվ և հարգանք սրբության:
«Սբ. Ծննդյան հրաշափառ իրողության պատմությունը «Զորավոր մանկունք»-ը զուգորդեց հրաշալի կատարումով՝ պարգևելով բոլորիս հոգևոր մի գանձ՝ մանուկների շուրթերով Տիրոջ ներկայությունը վայելելու առիթ: Սբ. Ծննդյան ուրախությունը մանուկները զուգորդեցին Բուն բարեկենդանի ուրախության խորհրդին: Յուրաքանչյուր մանուկ իր տան ուրախությունն է, և այս մանուկները, համախմբվելով Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու կամարների ներքո, ի շնորհիվ գեղարվեստական ղեկավար Գոհար Հարությունյանի «Զորավոր մանկունք» են դարձել»,- միջոցառման ավարտին ասաց Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու խորհրդակատար Տեր Վահան քահանա Առաքելյանն՝ իր շնորհակալությունը հայտնելով «Զորավոր մանկունք»-ին գլխավորությամբ Գոհար Հարությունյանի, ծնողներին, ներկաներին, Անահիտ Կարապետյանին և «Հակոբ Կոջոյանի և Արա Սարգսյանի տուն-թանգարան»-ի մասնաճյուղի տնօրինությանը դահլիճի տրամադրման համար:
Գրական-երաժշտական կոմպոզիցիային ներկա էին նաև «Լեհ ընտանիք» կազմակերպության աշխատակիցները, որոնց առաջարկությամբ օրեր անց՝ փետրվարի 19-ին, «Զորավոր մանկունք»-ը Սբ. Ծննդյան շարականներով հանդես կգա Մերձբալթյան երկրներից Հայաստան ժամանած երգչախմբի հետ, ովքեր հին լեհերենով նույնպես կկատարեն Սբ. Ծննդյանը նվիրված հոգևոր երգեր:
Հարվածային գործիքներից մեկը, որով նվագում էին երեխաները, կոչվում էր խողովակավոր զանգակ, որի հեղինակը միջնադարյան երաժշտության մասնագետ, հայկական վիոլայի մենակատար, կոմպոզիտոր Գրիգոր Առաքելյանն է: «Կոմիտասը իր աշխատության մեջ գրում է, որ, ըստ պեղումների և գիտական տվյալների, հայկական երաժշտական գործիքների մեջ առկա են եղել նաև զանգակներ, զանգուլակներ, թմբուկներ: Եվ քանի որ երեխաների համար հետաքրքիր և դժվար չէ ռիթմ հարվածելը, ուստի այն զուգահեռվեց կատարման հետ»,- ասաց կոմպոզիտորը:
Բուն բարեկենդանին «Զորավոր մանկունք»-ը ներկաներին հիշեցրեց միշտ Տիրոջով ուրախ լինելու կարևոր հորդորը. «Միշտ ուրա՛խ եղեք Տիրոջով, նորից ասում եմ՝ ուրա՛խ եղեք» (Փիլիպպեցիներ 4:4):
Կարինե Սուգիկյան