- Հա՛յր, Ձեզ համար ի՞նչ է նշանակում աղոթքը: - Ազդանշան եմ ուղարկում և օգնություն խնդրում: Մշտապես օգնություն եմ խնդրում Քրիստոսից, Աստվածածնից, սրբերից՝ ինձ և այլոց համար: Եթե չխնդրեմ, չեմ էլ ստանա: Հիշում եմ, քաղաքացիական պատերազմի ժամանակ խռովարարները շրջապատեցին մեզ՝ հազար վեց հարյուր հոգի: Մերոնք ընդամենը հարյուր ութսունն էին: Մենք սարի ետևում էինք ամրացել: Եթե նրանք մեզ բռնեին, ապա բոլորիս կսպանեին: Ես փորձում էի ալեհավաքը տեղակայել՝ .....

Աստծու մասին հիշողությունը հենց այն առաքինությունն էր, որը Հովսեփին հետ պահեց մեղքից, երբ նա դեռ տակավին երիտասարդ էր ու միայնակ, հայտնվեց Եգիպտոսում՝ մի երկրում, որը հայտնի էր իր անբարո և կռապաշտ ընթացքով (Ծննդ. 39:1-20): Իսկ ի՞նչ է Աստծու մասին հիշողությունը: Այն է, ինչի մասին սուրբ Գրիգոր Աստվածաբանն ասել է. «Աստծուն հիշելն ավելի կարևոր է, քան շնչելը»: Քանի որ մինչ ողջ ենք, չենք դադարում շնչելուց, նույն կերպ էլ պետք է մշտապես պահպանեք .....

Գոյություն ունի այնպիսի հասկացություն, ինչպիսին աստիճանականությունն է: Կարելի է նաև «հերթականություն» կամ «առաջընթացություն» ասել: Ինչպես սանդուղքի սկզբունքն է՝ քայլ առ քայլ վեր ես բարձրանում, իսկ սանդղավանդակները ցատկելով անցել չի հաջողվում: Այդպես էլ օրերն են միմյանց հաջորդում, և հասունությունը՝ պատանեկությանը: Եվ ըստ էության՝ կյանքում ամեն ինչ իր ժամանակն ու հերթական ժամկետներն ունի: Ամենուրեք պետք է սպասել, համբերել .....

Այս հարցը բազմաթիվ մարդկանց է տանջում, այդ թվում՝ և ինձ: Նախքան այդ հարցին պատասխանելը, պետք է հասկանալ՝ ո՞վ է նա, մեր մերձավորը: Ավետարանում Տերը բացատրում է, որ մերձավորը մեր օգնության կարիքն ունեցող յուրաքանչյուր մարդ է: Եթե նույնիսկ բոլորովին օտար է մեզ, այլ ազգության է պատկանում, այլ կրոնի հետևորդ է: Այդ մարդը կարող է արտաքնապես տհաճ լինել, կարող ենք բացարձակապես չհամակրել նրան, սակայն յուրաքանչյուր ոք, որ մեր օգնության կարիքն ունի, .....

Հոգևոր կյանքում անչափ կարևոր է ամեն օր հաստատակամ քայլերով դեպի փրկարար նպատակ ընթանալը: Հոգևոր կյանքն աճում է աստիճանաբար և ներդաշնակ աճի համար մշտական և երկարատև ջանքեր են պահանջվում. աստիճաններով բարձրահարկ շենք բարձրացողը չի կարող անմիջապես հայտնվել շենքի վերջին հարկում, այլ պետք է բարձրանա աստիճան առ աստիճան՝ սկսելով առաջինից: Հոգևոր կյանքը՝ ինչպես ծաղիկը, մշտական ուշադրություն և երկարատև խնամք է պահանջում: Ինչպե՞ս զարգացնել .....

«Ուրախացի՛ր, երիտասա՛րդ, քո երիտասարդությամբ, թող սիրտդ քեզ զվարճացնի քո երիտասարդ օրերին: Գնա՛ քո սրտի անբիծ ճանապարհով և քո աչքերի տենչանքով, բայց և իմացի՛ր, որ այս բոլորի համար Աստված պիտի քեզ դատաստանի ենթարկի» (Ժող. 11:9): Մարդկային կյանքը վաղ թե ուշ հասնում է մի շեմի, որից այն կողմ հնարավոր չէ ոչինչ փոխել: Այդ շեմը ֆիզիկական մահն է. քանի դեռ մարդն ապրում է, հույս ունի ապաշխարության: Սուրբ Գրքի իմաստասիրական գրքերից մեկում կարդում .....

Երբեմն հանդիպում ես մարդկանց, որոնք վստահորեն ասում են, թե հավատում են Աստծուն, հոգևոր աշխարհի գոյությանը, համաձայն են, որ աղոթքն օգնում է խաղաղություն և հանգստություն ձեռք բերել, անկեղծորեն կարծում են, որ մարդը պետք է բարի լինի, բայց և միևնույն ժամանակ չեն կարևորում հոգու փրկության համար անհրաժեշտ Ս. Պատարագի արարողությանը մասնակցելը, եկեղեցու համայնքային կյանք մուտք գործելը: Այդ ամենն իրենցից հեռու և իրենց չվերաբերող մի կյանք է: Քրիստոսահիմն .....

Հավատքի զգացումը Մեր օրերում կան մարդիկ, որ իրենց կոչում են աթեիստներ, այսինքն` պնդում են, թե չեն հավատում Աստծուն: Նման պնդումը շատ զարմանալի է հավատացյալների համար: Միևնույն ժամանակ, ընդհակառակը, հավատացյալների պնդումն է զարմանալի անհավատների համար: Վերջիններս ասում են, որ տրամաբանությամբ և շատ այլ փաստարկներով կարելի է ցույց տալ, թե ավելի խելացի է Աստծուն չհավատալը: Մինչդեռ հավատք ունեցողների համար տարբեր տրամաբանական մտածողությունները .....

Մարիա Գեորգիեվնայի առաջ մի տիկին հայտնվեց: Իսկ միգուցե նաև լեդի: Հայտնի չէ: Տիկինը դես ու դեն էր վազում եկեղեցական կրպակի շուրջը: Հերթն ամեն ինչ անում էր անխռով մնալու համար: Տիկինը վազվզելուց հոգնեց ու խցկվեց պատուհանի մոտ. - Ներեցեք, կարո՞ղ եմ առանց հերթի: Դե ինչ, կարելի է: Ինչո՞ւ չի կարելի: Երշիկի հերթ չէ: Եթե պետք է, ուրեմն պետք է: Հերթը մի փոքր հետ քաշվեց՝ պճնագեղ մուշտակով կնոջն առաջ թողնելով: - Մի այնպիսի աղոթք եմ ուզում, որ վարորդական .....

Դասեր անապատականների կյանքից Սուրբ Մակարը, վաղ այրիանալով, հեռացել է անապատ և այնտեղ ապրել ճգնակեցությամբ: Մինչև մեր օրերը պահպանված նրա իմաստուն զրույցները մեծապես օգտակար են բոլոր քրիստոնյաների ներքին հոգևոր կյանքի համար: Մի անգամ իր խցում մի գողի հայտնաբերելով` Մակարը չի հայտնում իր անձը և օգնում է գողին հավաքել իրերը ու սիրով ճանապարհ է դնում` ասելով. «Ես ոչինչ չեմ բերել այս աշխարհ և ոչինչ էլ չեմ տանելու»: Այսպիսի հեզությամբ .....

Փորձառու ծնողներին հատուկ է իրենց զավակներին զգուշացնել ամենատարբեր վտանգների և փորձանքների մասին: Մեր Տերը՝ որպես փորձառու Վարդապետ, հոգեկործան վտանգի մասին զգուշացնում է մեզ՝ ասելով. «Զգուշացե՛ք սուտ մարգարեներից, որոնք մոտենում են ձեզ ոչխարի կերպարանքով, բայց ներսից հափշտակող գայլեր են: Իրենց գործերի՛ց կճանաչեք նրանց» (Մատթ. 7:15-16): Փրկչի այս խոսքն ամենազդու խրատը պիտի լինի յուրաքանչյուրիս՝ տարբերակելու ճշմարիտ մարգարեին կեղծ .....

Արդյո՞ք լավ է այնտեղ, որտեղ մենք չկանք Երբ խնդիրներ ունես, ասում ես. «Մենաստաններում խնդիրներ չկան»: Ասում ես, որ մենաստանում խնդիրներ չէիր ունենա: Հոգևոր կյանքով կապրեիր, տերողորմյան ձեռքիդ, և ո՛չ կդատեիր, ո՛չ հետաքրքրասիրություն կցուցաբերեիր, ո՛չ կխանդեիր, ո՛չ կնախանձեիր, այդ ամենը չէր լինի: Հրեշտակ կլինեիր: Լսո՞ւմ եք: Ահա, թե ինչ են մարդիկ մտածում: Եվ այդ տպավորությունը նրանց վրա մենք ենք գործում՝ հոգևորականներս: Իսկ արդյո՞ք դա .....

Այս զրույցի պատճառը օրերս ստացած կարճ հաղորդագրությունը հանդիսացավ: Հիմա կբացեմ այն և մտքերս կկիսեմ ձեզ հետ: Թող ձեզ մոտ ամեն ինչ լավ լինի: Երջանիկ ու հանգիստ եղեք խնդիրների ու անհեթեթությունների այս աշխարհում: Չէ՞ որ, եթե նույնիսկ ճգնաժամն է չոքել դռանդ առջև, և դժվարություններն ամեն կողմից շրջապատել են քեզ, սիրտդ կարող է ուրախ մնալ: Կարող ես չհուսահատվել: Բավական է միայն երեխան ժպտա քեզ, քո՛ երեխան, և հոգիդ ուրախությամբ կլցվի, ունեցածդ .....

Մի անգամ երիտասարդ մանկավարժին հանձնարարվեց սուրբծննդյան ներկայացում պատրաստել իր աշակերտների հետ: Տղաներն ու աղջիկները խանդավառությամբ լծվեցին այդքան պատասխանատու գործի նախապատրաստությանը: Սցենարը շուտով պատրաստ էր, և ողջ դասարանն անցավ փորձերի: Դասարանում մի տղա կար՝ Անդրեյը, որ շատ ընդունակ չէր, միջակ հիշողություն ուներ, սակայն խաղաղ ու բարի տղա էր: Եվ հենց նրա համար հարմար դեր չէին գտնում: Բոլոր դերերի համար պահանջվում էր բազմաթիվ .....

Նա, ով իր կյանքից բացառում է առաջին և ամենամեծ պատվիրանը, այսինքն՝ Աստծուն ամբողջ սրտով, ամբողջ հոգով և ամբողջ մտքով սիրելու պատվիրանը, բացառում է նաև երկրորդ՝ մերձավորին անձի պես սիրելու պատվիրանը (Մատթ. 22:33-37), քանի որ Աստծուն սիրողը սիրում է նաև իր մերձավորին: Իսկ միայն ինքն իրեն սիրողը բացառում է թե՛ Աստծո և թե՛ մերձավորի հանդեպ սերը: Հայր Հովհաննես Կարճահասակն ասել է. «Տունը, օրինակ, չի կարելի շինել վերևից ներքև, այլ հիմքից պետք է սկսել: .....