Առակներ և պատումներ

Հաճախ մարդիկ իրենց գաղափարներն ուրիշներին հաղորդելու և ավելի պարզ բացատրելու նպատակով առակներով են խոսում:

Առակը փոխաբերական իմաստ ունեցող պատմություն է, որը նպատակ ունի անուղղակի կերպով որևէ ճշմարտություն բացահայտել: Հնում «առակ» բառը նշանակել է նաև խրատ, իմաստություն։

Առակները ստիպում են ունկնդիրներին հետաքրքրվել, մտածել, խոկալ և ինքնուրույն եզրակացություններ անել:

Կայքի «Առակներ» բաժինը ներկայացնում է մարդկանց կյանքի տարբեր դրվագներ ու իրավիճակներ: Այս հոգեկերտիչ բարոյական պատմությունները օգնում են մարդուն բացահայտելու և հասկանալու Աստծո կամքը: Ավետարանական ու եկեղեցու ուսուցումների վրա խարսխված այս առակները, անկասկած, բարոյական անփոխարինելի ներդրում են մարդու հոգևոր աճի մեջ:

Աստվածային սեր, նախախնամություն, արդարություն և ամենակարողություն, աղոթք և պահեցողություն, «ես»-ի և մեղքի հաղթահարման բազում ուղիներ. ահա այս թեմաներն են արծարծված առակներում:

Անուրանալի է առակների ուժը, քանի որ հասարակ ժողովրդի մտքի վրա ավելի մեծ տպավորություն է գործում նյութական ձևի վերածված պատկերը, քան՝ վերացական գաղափարը:

Մարդ արարածը սիրում է սովորել օրինակով. ընդօրինակելը նրա համար ավելի հեշտ է, քան վերացական խրատը։

«Եվ ինչպես, երբ ծառն են տնկում, զգուշանում և պահպանում են, որ ամրանա և պտուղ տա, այդպես էլ պետք է խրատը լսել, մտապահել, որ պտղաբերի» (Սբ. Գրիգոր Տաթևացի):

 

Կազմեց Կարինե Սուգիկյանը

 

Լույսը
Հեթանոսն ու քրիստոնյան միասին անցնում են դաշտավայրի միջով: Հեթանոսը հարցնում է. - Ինչո՞ւ ես այդքան մեծարում Քրիստոսին և կյանքի լույս համարում: Նայի՛ր, արեգակի ճառագայթները լուսավորում են բոլորին՝ և ինձ, և քեզ: Քրիստոնյան պատասխանում է. - Երբ մոտենաս արեգակին, այն կայրի, երբ հեռանաս, կսառչես: Երբ մոտենաս Քրիստոսին, Նրա լույսը ոչ թե կայրի, այլ քեզ կյանքով լեցուն կդարձնի: Եթե հեռանաս, Քրիստոսի լույսը քեզ կհասնի, որպեսզի կրկին կյանք, ջերմություն, .....
Ի՞նչ է խոնարհությունը
Եղբայրներից մեկը ծերին հարցրեց. - Խոնարհությունն ի՞նչ է: Ծերը պատասխանեց. - Բարիք անել մեզ չարիք գործողներին: Եղբայրն առարկեց. - Բայց եթե մեկը ընդունակ չէ այդ անել, ի՞նչ պետք է անի: - Խուսափի իրեն վիրավորողներից և լռի:   Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի    .....
Չդատել
Հայրերից մեկը պատմեց երկու եղբայրների մասին, որոնք չարախոսում էին մի եղբոր մասին, թե իբր մեղք է գործում: Եվ մեկը մյուսին ասաց. «Ես էլ եմ լսել»: Եվ տուն վերադառնալով՝ հանգիստ չգտավ, մինչև որ գնաց և եղբորն ասաց. «Ես ոչինչ չեմ լսել»: Նմանապես և մյուսն ասաց. «Ես էլ հանգիստ չեմ ունեցել»: Եվ երբ զղջացին իրենց զրպարտական խոսքերի համար, ազատվեցին չար խորհուրդներից և հանգստացան:   «Սուրբ հայրերի վարքն ու կենցաղավարությունը» .....
Ինչ է տխրությունը
Մի ծերի հարցրեցին. - Հա՛յր, իսկ տխրությունն ի՞նչ է: - Տխուր լինել նշանակում է ողջ ժամանակ ինքդ քո մասին մտածել,- հակիրճ պատասխանեց նա:   Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի    .....
Ոսկե գավաթը
Թագավորը հրովարտակ է ուղարկում, որ պատրաստ է օգնել կարիքավոր մարդկանց, սակայն ովքեր գալիս են, ձեռնունայն հեռանում են: Դեսպաններից մեկը հարցնում է արքայի խորհրդականին. - Ինչո՞ւ թագավորն այս մարդկանցից որևէ մեկին չի օգնում: Խորհրդականը պատասխանում է. - Բոլորը գալիս, խնդրում են հանրահայտ ոսկե գավաթը, որը պարզապես իշխանության և հաջողության խորհրդանիշ է: Քանի որ բոլորը միևնույն գավաթն են ուզում, թագավորը համարում է, որ այն հանրությանն է .....
Արիություն փորձության մեջ
Ոմն եղբայր ընկավ փորձության մեջ և բազում տրտմությունից կորցրեց իր մենակեցության կարգը: Եվ երբ ուզում էր վերսկսել, սրտի տխրությունը թույլ չէր տալիս, այլ այսպես էր ասում մտքում. «Ինչպե՞ս կարող եմ դառնալ այնպիսին, ինչպիսին էի»: Եվ այդպես վհատվում էր և չէր կարողանում վերսկսել իր մենակեցության գործը: Մի օր էլ վեր կենալով գնաց մի ծերի մոտ և պատմեց նրան այդ ամենը: Եվ ծերը նրան այսպիսի մի առակ պատմեց. «Մի մարդ ծուլացավ իր անդաստանում, իսկ .....
Ինչ է անհրաժեշտ մարդուն
Հայտնի փիլիսոփա Գրիգորի Սկովորոդան այսպես էր մխիթարում հուսահատության մեջ հայտնված մարդկանց. - Ի՞նչ կլիներ, եթե բոլորի համար այնքան կարևոր և սիրելի երջանկությունը կախված լիներ ժամանակից, տեղից, մսից ու արյունից: Ավելի պարզ ասեմ՝ ի՞նչ կլիներ, եթե Աստված երջանկությունը Ամերիկայում, Կանարյան կղզիներում կամ Երուսաղեմում դներ: Այդժամ թե՛ մենք, թե՛ մեր երջանկությունը աղքատ կլինեինք: Բայց արևն ու օդը միշտ քեզ հետ են: Իմացի՛ր՝ այն, ինչ փախչում .....
A-ից B կետը
Գլխացավով տառապող ուսուցիչը այցելում է մի անվանի բժշկի և հարցնում. - Ի՞նչ դեղեր խմեմ, որ ազատվեմ այս գլխացավից: Բժիշկը պատասխանում է. - Այդ դեղամիջոցի մասին շատ տարիներ առաջ ինձ էիք ասել, այժմ ինձանից եք հարցնո՞ւմ: Երբ դպրոցում իմ ուսուցիչն էիք և չէի կարողանում լավ սովորել ու շատ էի նեղսրտում, գրատախտակին նշեցիք A և B կետերը և ասացիք, որ յուրաքանչյուր օր նման է A կետից B կետը հասնելու մի ընթացքի: Եվ երբ առավոտյան արթնանում ես ու գիտակցում, .....
Լռությունը
Հայր Պիմենն ասաց. «Հայր Մովսեսը հարցրեց եղբայր Զաքարիային, երբ նա վախճանվելու վրա էր. «Ի՞նչ ես տեսնում»: Ասաց նրան Զաքարիան. «Չկա՛ ոչինչ ավելի լավ, քան լռությունը»: Եվ Մովսեսն ասաց. «Այո՛, որդյա՛կ, լո՛ւռ կաց»: Եվ երբ վախճանվեց, աբբա Իսիդորոսը, որ նստած էր այնտեղ, նայելով երկինք՝ ասաց. «Զվարճացի՛ր, զվարճացի՛ր, որդյա՛կ իմ Զաքարիա, քանզի բացվեցին քեզ համար Երկնքի Արքայության դռները»:   «Սուրբ հայրերի վարքն ու կենցաղավարությունը» .....
Ճշմարտությունը
Մի ծեր հետևյալ ճշմարտությունն ասաց. «Որքա՜ն շատ մարդիկ կան, որ ամեն ինչ գիտեն, սակայն ոչինչ չեն հասկանում: Եվ ընդհակառակը՝ որքա՜ն քիչ են նրանք, որ ոչինչ չգիտեն, սակայն ամեն բան հասկանում են»:   Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի    .....
Մարդու բնավորությունից է կախված
Հայր Մարկոսը հարցրեց հայր Արսենին. «Բարի՞ է, որ ոչ ոք մխիթարություն չունենա իր խցում, քանզի մի եղբոր գիտեմ, որ մի քիչ բանջարեղեն ուներ տնկած և այն էլ արմատախիլ արեց»: Հայր Արսենն ասաց. «Ազնիվ է, սակայն մարդու բնավորությունից է կախված, քանզի եթե ոք [որևէ մեկը] չունի այդ կարգի զորություն, նորից կտնկի»:   «Սուրբ հայրերի վարքն ու կենցաղավարությունը» գրքից, Հատոր Ա, Էջմիածին 2016 .....
Չորս վանականները և լռության ուխտը
Չորս վանական լռության ուխտ կապեցին մեկ ամսով: Սկզբում ամեն ինչ լավ էր ընթանում, բայց մեկօրյա լիակատար լռությունից հետո վանականներից մեկն ասաց. - Չեմ հիշում, խցիս դուռն արդյոք փակե՞լ եմ մեր այս ձեռնակն սկսելուց առաջ: Երկրորդ վանականը բացականչեց. - Անմի՜տ: Ախր պայմանավորվել էինք մեկ ամիս լռություն պահպանել, իսկ դու ամեն ինչ փչացրեցիր: Երրորդ վանականն ասաց. - Իսկ դու նրանից ինչո՞վ ես լավը: Դու էլ մեր պայմանը խախտեցիր: - Փա՜ռք Աստծո, ես .....
Սեզը
Մի այգեգործ, որ հիվանդացել էր, խարույկի վրա չորացած սեզի խրձեր է լցնում, այնուհետև ասում իրեն մոտեցող ծեր վանականին. - Հա´յր սուրբ, շատ ուրախացա, որ վերջապես այցելեցիք ինձ, ուզում եմ խորհուրդ հարցնել, թե ինչ անեմ, որպեսզի հիվանդությունից ազատվեմ: Վանականը պատասխանում է. - Մի´ արհամարհիր ուրիշներին, և մի´ կարծիր, թե դու ավելին ես, քան մյուսները: Նույնիսկ անպիտան թվացող այս սեզը կարող է բուժել քեզ, որովհետև եթե դու դրա թուրմը խմես, .....
Փորձությունից չգայթակղվելու մասին
Ոմն եղբայր հարցրեց մի ծերի և ասաց. «Եթե մարդը, Աստծո թույլտվությամբ,­ փորձության մեջ ընկնի՝ հոգու օգտի համար, ի՞նչ պետք է անի իր` փորձությունից գայթակղվելու համար»: Ծերը նրան ասաց. «Եթե ապաշխարի և ապաշխարության մեջ գոհացնի Աստծուն և ասի, թե` ճշմարտապես խոնարհվեցի, Աստված կարող է գայթակղվածին վերստին հաստատել»: Եվ ծերը հետևյալը պատմեց. «Եգիպտոսում՝ միաբանության մեջ, մի անվանի սարկավագ կար: Մի քաղաքապետ, իշխանից հալածվելով, .....
Մարդկային և աստվածային արդարություն
Հայր Պաիսիոսին հաճախ էին հարցնում, թե ինչ է արդարությունը: Ինչպե՞ս արդար վարվել: Հայր Պաիսիոսն ասում էր. - Կա մարդկային արդարություն, և կա աստվածային արդարություն: - Իսկ աստվածային արդարությունը ո՞րն է,- հարցնում էին նրան: Այնժամ ծերը մի այսպիսի օրինակ էր բերում. - Պատկերացրու, որ մարդը հյուր է եկել իր ընկերոջ մոտ և նրանք տաս սալոր ունեն: Նրանցից մեկը ութ սալոր կերավ, իսկ մյուսին երկուսը բաժին հասավ: Արդա՞ր է: - Ո՛չ,- միահամուռ պատասխանում .....

Օրհնությամբ ՝ ԱՀԹ Առաջնորդական Փոխանորդ Տ․ Նավասարդ Արքեպիսկոպոս Կճոյանի
Կայքի պատասխանատու՝ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյան
Կայքի հովանավոր՝ Անդրանիկ Բաբոյան
Web page developer A. Grigoryan
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի 2014թ․