Գրքեր

Առակներ և պատումներ

Հաճախ մարդիկ իրենց գաղափարներն ուրիշներին հաղորդելու և ավելի պարզ բացատրելու նպատակով առակներով են խոսում:

Առակը փոխաբերական իմաստ ունեցող պատմություն է, որը նպատակ ունի անուղղակի կերպով որևէ ճշմարտություն բացահայտել: Հնում «առակ» բառը նշանակել է նաև խրատ, իմաստություն։

Առակները ստիպում են ունկնդիրներին հետաքրքրվել, մտածել, խոկալ և ինքնուրույն եզրակացություններ անել:

Կայքի «Առակներ» բաժինը ներկայացնում է մարդկանց կյանքի տարբեր դրվագներ ու իրավիճակներ: Այս հոգեկերտիչ բարոյական պատմությունները օգնում են մարդուն բացահայտելու և հասկանալու Աստծո կամքը: Ավետարանական ու եկեղեցու ուսուցումների վրա խարսխված այս առակները, անկասկած, բարոյական անփոխարինելի ներդրում են մարդու հոգևոր աճի մեջ:

Աստվածային սեր, նախախնամություն, արդարություն և ամենակարողություն, աղոթք և պահեցողություն, «ես»-ի և մեղքի հաղթահարման բազում ուղիներ. ահա այս թեմաներն են արծարծված առակներում:

Անուրանալի է առակների ուժը, քանի որ հասարակ ժողովրդի մտքի վրա ավելի մեծ տպավորություն է գործում նյութական ձևի վերածված պատկերը, քան՝ վերացական գաղափարը:

Մարդ արարածը սիրում է սովորել օրինակով. ընդօրինակելը նրա համար ավելի հեշտ է, քան վերացական խրատը։

«Եվ ինչպես, երբ ծառն են տնկում, զգուշանում և պահպանում են, որ ամրանա և պտուղ տա, այդպես էլ պետք է խրատը լսել, մտապահել, որ պտղաբերի» (Սբ. Գրիգոր Տաթևացի):

 

Կազմեց Կարինե Սուգիկյանը

 

Արթուն և զգաստ լինելու մասին
Աբբա Անտոնիոսն ասաց. «Տեսա կրոնավորների, որ բազում տքնություններից և ճգնություններից հետո ընկան և հիմարացան, քանզի իրենց գործերի վրա էին դրել հույսը: Եվ մոռացան պատվիրանը, որ ասում է. «Հարցրո՛ւ քո հայրերին, և նրանք քեզ կպատմեն, հարցրո՛ւ քո ծերերին, և նրանք քեզ կասեն» (Բ Օրին. ԼԲ 7)»: Դարձյալ ասաց. «Եթե հնարավոր է, ամեն մի երիտասարդ մենակյաց իր ամեն քայլափոխի և իր խցում ըմպած ամեն մի կաթիլ ջրի վերաբերյալ պետք է ասի ծերին, քանզի գիտեմ .....
Ում որդին է ավելի լավը
Ջրհորի մոտ երեք կին հանդիպեցին: Նրանցից երկուսը սկսեցին առանց միմյանց հերթ տալու իրենց որդիներին գովել: Մեկն ասաց, որ իր որդին բոլորից գեղեցիկ է, ուժեղ և խելացի: Երկրորդը նույնը կրկնեց իր որդու մասին: Իսկ երրորդը լուռ կանգնած էր: Առաջին երկուսը հարցրեցին, թե ինչու է լռում և կինն ասաց, որ իր որդին սովորական տղա է, առանձնահատկությամբ աչքի չի ընկնում: Կանայք լի դույլերով վերադառնում էին, երբ իրենց որդիներն հանդիպեցին ճանապարհին: Առաջինի .....
Աստվածային և ուղիղ դատաստանի մասին
Հայր Անտոնիոսն ասաց. «Շատերը ճնշեցին իրենց մարմինները ճգնությամբ, բայց հետո հեռացան Աստծուց, քանի որ չկարողացան քննել Աստծո դատաստանները»:   «Սուրբ հայրերի վարքն ու կենցաղավարությունը» գրքից, Հատոր Ա, Էջմիածին 2016 .....
Ճանապարհը
Սմիրնա գնալուց աբբա Կալիկստոսը մոլորվեց ճանապարհին: Եվ երբ բոլորովին մենակ քայլում էր, հանկարծ մի ճամփորդի հանդիպեց և շատ ուրախացավ: - Ներիր եղբա՛յր,- բացականչեց նա,- Սմիրնա տանող ճանապարհը գիտե՞ս: - Յուրաքանչյուր ավանակ էլ գիտե,- կոպտորեն պատասխանեց ճամփորդը: - Այդ պատճառով էլ քեզ եմ հարցնում:   Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի    .....
Դատելու մասին
Մի եղբոր վրա փորձություն եկավ հայր Եղիութի միաբանությունում: Նա, այնտեղից դուրս գալով, գնաց լեռը՝ աբբա Անտոնիոսի մոտ, և նրա մոտ մեկ տարի մնալուց հետո աբբա Անտոնիոսը նրան նորից ուղարկեց միաբանություն, որտեղից եկել էր: Երբ տեսան նրան, դարձյալ հալածեցին: Իսկ նա վհատված գնաց հայր Անտոնիոսի մոտ և ասաց. «Ինձ չկամեցան ընդունել, հա՛յր»: Ծերը ետ ուղարկեց նրան դարձյալ և պատվիրեց ասել հետևյալը. «Շատերը նավարկեցին ծովի խորքերում և կորցրին բեռները .....
Ինչպես աղոթել
Երբ 10-րդ դարի բյուզանդական սրբերից մեկին հարցրեցին, թե ինչպես է պետք աղոթել, նա ասաց. «Աղոթքը պարզ է. «Տե՛ր Հիսուս Քրիստոս, Որդի՛ Աստծո, ողորմիր ինձ՝ մեղավորիս»: Հարցն այն է, թե ինչպես այն ասել: Պատկերացրեք, որ մարդուն հանցագործության մեջ են մեղադրել: Կարևոր չէ արդարացիորեն, թե՝ ոչ, սակայն նրան մահապատժի են տանում: Բողոքարկումները չեն օգնել, դատավճիռը վերջնական է: Նրան բանտից քաղաքի կենտրոնական հրապարակ են տանում, դեպի կառափնարան: .....
Ի ցույց մարդկանց ոչինչ մի՛ արեք
Մի անգամ աբբա Անտոնիոսը լսեց ոմն երիտասարդ կրոնավորի մասին, որ նշաններ արեց ճանապարհին, այսինքն՝ մինչդեռ ճանապարհ էր գնում մի քանի ծերերի հետ, վայրի էշերին հրաման տվեց ետ գալ և վերցնել իրեն: Երբ այս բանը ծերերը պատմեցին աբբա Անտոնիոսին, նա ասաց նրանց. «Ափսոսում եմ այդ եղբորը, որ լի է բարությամբ՝ մեծամեծ բարիքներով բեռնված նավի նման, և չգիտեմ՝ կհասնի՞ նավահանգիստ, թե՞ ոչ»: Իսկ հետո՝ փոքր ժամանակ անց, հայր Անտոնիոսն սկսեց արցունքներ հորդել, .....
Նվիրում
Թագավորի դեմ ապստամբած զինվորների ջոկատն ընկնում է շրջապատման մեջ և սպասում դատավճռի ու մահվան ժամին, քանի որ հսկայական բանակի առջև կռվելն անիմաստ է դառնում: Զրահավոր թիկնապահների ուղեկցությամբ զինված թագավորը մոտենում է ապստամբներին, իջնում ձիուց և ասում. - Ներեցե´ք ինձ, որ չեմ կարողացել այնպիսի վերաբերմունք ցուցաբերել, որպեսզի ինձ ընդունեիք, այլ ոչ թե ապստամբեիք... Ապստամբներն այդ անակնկալից ապշում են, քանի որ սպասում էին, թե մատնվելու .....
Մի՛ տրտնջա
Վանականներից մեկն անընդհատ տրտնջում էր: Աբբա Մակարիոսը նրան ասաց. - Ասում ես երջանիկ չե՞ս: Իսկ դու մտածիր, թե ընձուղտն իրեն ինչպես կզգա, եթե նրա կոկորդը ցավի, կամ քառասնոտնանին` եթե կոշտնուկներ ունենա:   Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի    .....
Անմոռանալի սերը
Սովորական, հոգսաշատ մի առավոտ էր, երբ մոտավորապես 8:30-ին ծեր մի մարդ` մոտ ութսուն տարեկան, եկավ հեռացնելու իր ձեռքի բութ մատի կարերը։ Երևում էր, որ շատ է շտապում, և հուզմունքից մի փոքր դողացող ձայնով ասաց, որ ինքը շատ կարևոր գործ ունի ժամը 9:00-ին։ Ներողամտորեն գլուխս տարուբերելով`խնդրեցի, որպեսզի նստի, իմանալով, որ բոլոր բժիշկները զբաղված են և նրանով կարող են զբաղվել ոչ շուտ, քան մեկ ժամից։ Սակայն, նկատելով, թե ինչ տխրությամբ է անընդհատ հայացքը .....
Մի՛ մերժիր քո ազատարարին
Դռան թակոցը լսելով՝ տանտիկինը դուռը բացում է և տեսնում մի մարդու: Մարդն ասում է. - Թույլ կտա՞ք այսօր ձեզ հետ ճաշեմ: Կինը մերժում է և դուռը փակում, բայց հետո մտածում՝ ինչո՞ւ անմիջապես դուռը փակեցի, պետք էր հարցնել, թե ինչո՞ւ է ուզում մեզ հետ ճաշել, ինչո՞ւ չի աշխատում: Դուռը նորից է բացում և տեսնում է, որ մարդը դեռ կանգնած է: Հարցնում է. - Ինչո՞ւ ես ուզում մեզ հետ ճաշել, ինչո՞ւ չես աշխատում: Մարդը պատասխանում է. - Ես մի ձեռք ունեմ, որովհետև .....
Հոր խրատը
Երիտասարդ աղջիկը գալիս է հոր մոտ և սկսում նեղսրտել. «Հա՛յր, հոգնել եմ, այնքան ծանր կյանքով եմ ապրում, այնքան դժվարությունների ու փորձությունների միջով եմ անցնում, որ, կարծես, միշտ լողում եմ հոսանքի դեմ: Այլևս ուժ չունեմ… ի՞նչ անեմ»: Հայրը պատասխանի փոխարեն, ջրով լցված երեք հավասարաչափ կաթսա է դնում կրակի վրա, ապա մեկի մեջ գցում է գազար, մյուսի մեջ` ձու, իսկ երրորդի մեջ սուրճ է լցնում: Որոշ ժամանակ անց նա կաթսայից հանում է գազարն ու .....
Քամելիոնը
Կենդանաբանական այգու աշխատակիցը, քամելիոնը ձեռքին, կաղալով մոտենում է ծեր վարդապետին և հիացմունքով ասում. - Ուրախ եմ, որ անցնում եք մեր կենդանաբանական այգու մոտով: Օգտվելով այս առիթից ուզում եմ հարցնել՝ ներկայումս և՛ Աստվածաշունչ եմ կարդում, և՛ եկեղեցի հաճախում, մի խոսքով ուզում եմ կատարել Աստծո կամքը, սակայն չեմ հասկանում, թե նույն փորձություններն ու հիվանդություններն ինչո՞ւ չեն հեռանում ինձանից... Վարդապետը ցույց է տալիս նրա ձեռքում .....
Համբերելու մասին
Մի եղբայր խռովվում էր իր խցում, երբ նստում էր առանձին, և գնալով Թեոդորոս Փերմացու մոտ՝ ասաց նրան այդ մասին: Ծերը նրան ասաց. «Գնա խոնարհեցրո՛ւ քո խորհուրդները և հնազա՛նդ եղիր եղբայրներիդ»: Եվ սա գնալով լեռը՝ բնակվեց եղբայրների հետ: Եվ դարձյալ գալով ծերի մոտ՝ ասաց նրան. «Եղբայրների մոտ ևս չեմ կարողանում հանգիստ գտնել»: Ծերը նրան ասաց. «Եթե առանձին չես համբերում և եղբայրների հետ չես մնում, ինչո՞ւ ելար աշխարհից և մենակյաց դարձար: .....
Մենակյաց լինելու պայմանը
Ոմն եղբայր թողեց աշխարհը, ունեցվածքը բաժանեց աղքատներին և մի փոքր դրանից թողնելով իր կարիքների համար՝ գնաց աբբա Անտոնիոսի մոտ: Իմանալով այդ՝ ծերը նրան ասաց. «Կամենո՞ւմ ես լինել մենակյաց՝ գնա՛ այսինչ գյուղը, միս գնի՛ր, կապի՛ր մերկ մարմնիդ վրա և ե՛կ այստեղ»: Երբ եղբայրը կատարեց այս, ծերի մոտ գալու ճանապարհին գազաններն ու թռչունները խոցոտեցին նրա մարմինը, և գալով՝ նա ցույց տվեց իր խոցոտված մարմինը: Սուրբ Անտոնիոսը նրան ասաց. «Նրանք .....

ԲաԺանորդագրվել
Ընթերցել նաև
Օրհնությամբ ՝ ԱՀԹ Առաջնորդական Փոխանորդ Տ․ Նավասարդ Արքեպիսկոպոս Կճոյանի
Կայքի պատասխանատու՝ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյան
Կայքի հովանավոր՝ Անդրանիկ Բաբոյան
Web page developer A. Grigoryan
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի 2014թ․